Dolina Jaworowa

Z Wikipedii

Dolina Jaworowa (słow. Javorová dolina) duża (ok. 7 km długości, 28 km² powierzchni), silnie rozgałęziona walna dolina tatrzańska położona na terenie Słowacji, po północnej stronie Tatr Wysokich. Najniższe jej piętro pokrywa las, część środkową porasta kosodrzewina a górne piętro zwane Dolina Zadnia Jaworowa (Zadná Javorová dolina) układa się tarasowy, skalisty krajobraz o charakterze alpejskim. Wejście do doliny znajduje się w pobliżu Jaworzyny (Javorina), najbardziej na północ wysuniętej osadzie tatrzańskiej na Słowacji, położonej pod zachodnimi zboczami Tatr Bielskich, nad brzegiem Jaworowego Potoku (Javorinka). Na Polanie pod Muraniem (Poľana pod Muráňom) znajdującym się przy wylocie doliny, znajduje się leśniczówka TANAP-u (Tatranský národný park). Obok przebiegają szlaki turystyczne prowadzące do:

• przez Lodową Przełęcz (Sedielko) do Doliny Pięciu Stawów Spiskich (kotlina Piatich Spišských plies) należącej do systemu Doliny Zimnej Wody (Malá Studená dolina)
• na Przełęcz pod Kopą (Kopské sedlo) przez Dolinę Zadnich Koperszadów (Zadné Meďodoly).

Dolina Jaworowa graniczy:

• od zachodu z Doliną Białej Wody (Bielovodská dolina), rozdziela je grań Jaworowych Turni (Javorové vežé) przechodzących w masyw Szerokiej Jaworzyńskiej (Javorinská Široká, Široká)
• wschodu i południowego wschodu z Doliną Kieżmarską (Dolina Bielej vody Kežmarskej), rozdziela je główna grań Tatr od Przełęczy pod Kopą do Wyżniego Baraniego Zwornika (Vyšná Barania strážnica)
• od południa z Doliną Zimnej Wody, rozdziela je główna grań Tatr od Wyżniego Baraniego Zwornika do Małego Lodowego Szczytu (Široká veža) oraz z Doliną Staroleśną (Veľká Studená dolina), rozdziela je główna grań od Małego Lodowego Szczytu do Małego Jaworowego Szczytu (Malý Javorový štít)
• od północy z masywem Tatr Bielskich.

Dolina Jaworowa rozgałęzia się w liczne doliny. Są to:

• po stronie zachodniej doliny boczne leżące w masywie Szerokiej Jaworzyńskiej, na terenie ścisłego rezerwatu przyrody:
  • Dolina Szeroka (Široká dolina)
  • Dolina Świstowa Jaworzyńska (Svišťoviek dolina)
  • Świstówka Jaworowa (dolina Jaworinka)
  • Zielona Jaworowa Dolina (Zelená Javorová dolina)
  • Żabia Jaworowa Dolina (Žabia Javorová dolina)
• po stronie wschodniej:
  • Dolina Sucha (Suchá dolina)
  • Czarna Jaworowa Dolina (Čierna Javorová dolina) z Doliną Śnieżną (Ľadová dolinka)
  • Dolinę Zadnich Koperszadów (Zadné Meďodoly) z Doliną Kołową (Kolová dolina)

Najwyższe szczyt znajdujące się w rejonie doliny to położone o obrębie Tatr Wysokich: Szeroka Jaworzyńska, Mały Jaworowy Szczyt, Ostry Szczyt (Ostrý štít), Mały Lodowy Szczyt, Lodowy Szczyt, Śnieżny Szczyt (Snehový štít), Wyżni Barani Zwornik, Czarny Szczyt (Čierny štít), Kołowy Szczyt (Kolový štít), Jagnięcy Szczyt (Jahňací štít), oraz w obszarze Tatr Bielskiech: Szalony Wierch (Hlúpy), Płaczliwa Skała (Ždiarska Vidla), Hawrań (Havran), Nowy Wierch (Nový) i Murań (Muráň). W dolinie odkryto liczne jaskinie, z których najbardziej znane są Czarnogórskie Jaskinie. Najwyżej położony w dolinie staw to Żabi Staw Jaworowy (Žabie Javorové pleso) w Zadniej Jaworowej Dolinie a największy to Kołowy Staw (Kolové pleso) w Dolinie Kołowej.