Domek loretański
Z Wikipedii
 |
|
|
Domek loretański – tak nazywane są małe budowle wzniesione we wnętrzu kościoła lub w jego pobliżu na wzór "Świętego domu" Santa Casa w Loreto.
[edytuj] Domki loretańskie w Polsce
- Gołąb - z 1640 r. przy kościele pw. św. Katarzyny i św. Floriana
- Warszawa - w kościele Matki Bożej Loretańskiej z 1645 r.
- Kraków - przy klasztorze kapucynów z 1719 r.
- Piotrkowice - przy Kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny
- Głogów - w kościele pw. św. Mikołaja
Znany jest także domek loretański związany z kapucynami a znajdujący się w Pradze z 1631 r.
[edytuj] Historia
Sanktuarium w Loreto zostało zbudowane w 1294 r. z kamieni pochodzących z Nazaretu. Do groty, w której znajduje się bazylika Zwiastowania, według współczesnych badań, było domurowane pomieszczenie stanowiące z grotą jedną całość. W 1291 r. krzyżowcy zostali wyparci z Palestyny. Najprawdopodobniej rządcy Epiru, rodzina Angellich (Aniołów), nakazała rozbiórkę kamieni i przewiezienie ich do Loreto. Tu został z nich wybudowany Święty domek. W miejscu, w którym pomieszczenie stykało się z ścianą groty został ustawiony ołtarz. Najprawdopodobniej od nazwiska Nicofora Anioła, pochodzi legenda mówiąca o przeniesieniu domku z Nazaretu do Loreto. (Istnieje dokument, który podaje, że Nicofer Anioł podarował w posagu swojej córce Ithamar "Święte kamienie wyniesione z Domu Naszej Pani, Dziewicy, Matki Bożej"). Wnętrze domku oświetla tylko jedno okno. Zgodnie z legendą, przez to okno archanioł Gabriel przybył z posłannictwem. Wewnątrz, przepierzenie z kraty dzieli pomieszczenie na symboliczne dwie części. Jedna część to "pokoik" druga to "kuchenka". W pokoiku znajduje się figura Matki Bożej z dzieciątkiem, natomiast w kuchence wymurowany jest kominek oraz szafka na naczynia. Ściany zdobią freski. W XV wieku, na polecenie papieża Juliusza II, rozpoczęto budowę bazyliki oraz dodano marmurową obudowę sanktuarium. Obudowa to płaskorzeźby przedstawiające sceny z życia Maryi. Pokazują one jej narodzenie, zaślubiny z Józefem, zwiastowanie, nawiedzenie św. Elżbiety, narodzenie Jezusa, pokłon pasterzy i pokłon trzech króli, scenę zaśnięcia oraz zgodną z legendą, scenę przeniesienia domku przez aniołów.
Bazylika na planie krzyża łacińskiego została postawiona w taki sposób, że wewnątrz bazyliki, dokładnie w jej centrum, umieszczony został domek loretański. Nad nim umieszczona jest kopuła, a w nawach bazyliki znajduje się 12 kaplic.
