Dzierlatka

Dzierlatka (śmieciuszka, pośmieciuszka) (Galerida cristata) - mały ptak z rodziny skowronków, zamieszkujący Eurazję w pasie klimatów umiarkowanych, od Portugalii po północno-wschodnie Chiny i wschodnie Indie, oraz Afrykę po Niger na południu. Gatunek osiadły. W Polsce nieliczny, nierównomiernie rozmieszczony ptak lęgowy.

Cechy gatunku: Wielkości skowronka, o krępej sylwetce, długim dziobie i charakterystycznym, szczeciniastym czubku na głowie. Obie płci ubarwione jednakowo. Upierzenie brązowe z intensywnym, ciemniejszym kreskowaniem. Spód brudnobiały, na piersi brązowo kreskowany, niżej jednolity. Brwi, obrączki wokół oczu ("okulary") i obramowanie policzków o nieco jaśniejszym odcieniu. Ogon dość krótki, widłowaty, ciemny i beżowo obrzeżony.
Wymiary średnie: dł. ciała ok. 17 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 34 cm
waga ok. 45 g
Biotop: Tereny ruderalne, wysypiska śmieci i gruzu, place i składnice przemysłowe, ubogie pastwiska, ugory ze skąpą roślinnością zielną.
Gniazdo: Na ziemi w wygrzebanym dołku pośród luźnej roślinności zielnej, ale dosyć dobrze ukryte.

Ze względu na maskujące upierzenie niełatwo dostrzec dzierlatkę na ziemi

Jaja: Lęgi od połowy kwietnia do lipca. Jaja o średnich wymiarach 22x17 mm, o tle białym z gęstymi jasnoszarymi lub szarofioletowymi plamkami.
Wysiadywanie: Od złożenia ostatniego jaja trwa 12-13 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 9-10 dniach.
Pożywienie: Nasiona traw i chwastów oraz drobne owady.
Ochrona: Objęty ochroną gatunkową. Od lat 80. liczebność dzierlatki w Polsce zmniejsza się. Wśród możliwych przyczyn wymienia się: pogorszenie warunków do zimowania (ciężkie zimy 1978/1979 i 1981/1982, zanik transportu konnego i w związku z tym brak owsa i innego pokarmu na drogach) oraz zmiany w zasiedlanym środowisku (obszary ruderalne są zagospodarowywane lub zarastają wysoką roślinnością w wyniku eutrofizacji).