Eugene Cernan

Z Wikipedii

Eugene CERNAN

Eugene Andrew Cernan (ur. 14 marca 1934 w Chicago, stan Illinois), astronauta amerykański.

Uczestnik trzech lotów kosmicznych w ramach programów Gemini i Apollo. Jedenasty człowiek jaki stanął na Księżycu.

[edytuj] Wykształcenie oraz służba wojskowa

• 1952 – ukończył szkołę średnią (Proviso Township High School) w Maywood, stan Illinois.
• 1956 – został absolwentem Purdue University i otrzymał licencjat z elektrotechniki. Podczas studiów był słuchaczem służby przygotowawczej oficerów rezerwy marynarki (Navy Reserve Officers Training Corps - ROTC).

W tym samym roku wstąpił do Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. Początkowo służył na pokładzie USS Saipan. W październiku 1956 rozpoczął szkolenie lotnicze w bazach lotniczych w Tennessee i na Florydzie.

• grudzień 1957 – zakończył przeszkolenie uzyskując tytuł pilota lotnictwa morskiego. Do czasu przyjęcia do oddziału astronautów służył w 26 i 112 eskadrze szturmowej w bazie lotniczej Miramar, stan Kalifornia.
• 1964 – otrzymał tytuł magistra inżynierii aeronautycznej w Szkole Marynarki Wojennej w Monterey, stan Kalifornia.
• 1969 – otrzymał honorowy doktorat z prawa Western State University College of Law.
• 1970 - otrzymał honorowy doktorat z inżynierii Purdue University.
• 1976 – w stopniu pułkownika opuścił Marynarkę Wojenną.
• 1977 - otrzymał honorowy doktorat z inżynierii Drexel University.

Jako pilot wylatał ponad 5 000 godzin z czego 4 800 na odrzutowcach, wykonał ponad 200 lądowań na pokładach lotniskowców.

[edytuj] Kariera astronauty

• październik 1963 – podczas przeprowadzanego przez NASA trzeciego naboru zostaje astronautą grupy (NASA-3)

• grudzień 1965 – był operatorem łączności podczas misji statków kosmicznych Gemini 7 i Gemini 6 A.

• styczeń 1966 – był wyznaczony w charakterze pilota do załogi dublerów podczas lotu Gemini 9. W lutym 1966 w katastrofie lotniczej zginęli Elliott See i Charles Bassett – załoga podstawowa lotu. Kierownictwo NASA postanowiła, że załoga rezerwowa - Cernan wraz z Thomasem Staffordem zostaną załogą podstawową misji Gemini 9 A.

• 3 – 6 czerwca 1966 – uczestniczył w 3-dniowej misji Gemini 9 A.

• - razem z Gordonem Cooperem był w załodze rezerwowej podczas loty Gemini 12.

• - grudzień 1966 – wyznaczony został do załogi dublerów do planowanego wówczas w ramach programu Apollo drugiego lotu załogowego.

• maj 1967 – po zmianach w składach załóg, który był związany z katastrofą podczas przygotowań do lotu statku Apollo 1, został przesunięty do składu załogi rezerwowej pierwszego załogowego lotu statku kosmicznego typu Apollo.

• październik 1968 – Eugene Cernan, Thomas Stafford i John Young byli dublerami podczas misji Apollo 7.

• 18 – 26 maja 1969 uczestniczył w locie statku kosmicznego Apollo 10, stanowiącego próbę generalną przed pierwszym lądowaniem człowieka na Księżycu.

Później otrzymał przydział do załogi rezerwowej misji Apollo 14 oraz podstawowej Apollo 17.

• 7 – 19 grudnia 1972 był dowódcą Apollo 17, ostatniej misji w ramach tego programu jaka wylądowała na powierzchni Księżyca.

• wrzesień 1973 – powierzono mu obowiązki specjalnego asystenta dyrektora programu Apollo w Centrum Kosmicznym im. Johnsona (Johnson Space Center).

Uczestniczył w planowaniu i realizacji wspólnego amerykańsko-radzieckiego lotu kosmicznego ASTP (Apollo-Soyuz Test Project). Przewodniczył delegacji Stanów Zjednoczonych podczas rozmów ze Związkiem Radzieckim w sprawie technicznych aspektów tego programu.

• 1 lipca 1976 – zakończył swoja pracę w NASA.

[edytuj] Loty załogowe

Załoga Gemini 9A na pokładzie lotniskowca USS Wasp po zakończonym locie. Eugene Cernan (z lewej) i Thomas Stafford

• Gemini IX A

Do swojego pierwszego lotu Cernan wystartował 3 czerwca 1966 r. jako pilot statku Gemini IX-A. Dowódcą tej misji był Thomas Stafford. Jednym z podstawowych zadań astronautów podczas tego lotu miało być połączenie statku Gemini z członem ATDA (Augmented Target Docking Adapter ). Od tego obiektu nie odłączyła się osłona aerodynamiczna i cały manewr, ze względów bezpieczeństwa musiał zostać odwołany. Pech nie opuszczał astronautów również później. Eugene Cernan podczas wyjścia w otwarty kosmos miał wykonać testy nowego osobistego systemu manewrującego AMU (Autonomy Maneuvering Unit). Jednak ponad 2-godzinny spacer wyczerpał astronautę. Wizjer kombinezonu pokrył się para wodną. W tej sytuacji zaszła konieczność zrezygnowania z wypróbowania AMU. Cernan przypadkowo stracił również kamerę z filmem, który wykonał podczas spaceru w kosmosie. 6 czerwca 1966 kapsuła z astronautami wodowała na Oceanie Atlantyckim w pobliżu Wysp Bahama.

Załoga Apollo 10. Od lewej stoją: E. Cernan, J. Young i T. Stafford

• Apollo 10

Był to ostatni doświadczalny lot statku kosmicznego typu Apollo. Eugene Cernan pełnił podczas lotu funkcję pilota lądownika księżycowego. W skład załogi weszli również: dowódca Thomas Stafford i pilot modułu dowódczego John Young. Start do misji nastąpił z Przylądka Canaveral 18 maja 1969. Na orbitę wokółksiężycową Apollo 10 wszedł 21 maja 1969 jako drugi załogowy statek kosmiczny. 22 maja moduł księżycowy nazwany „Snopy” ( ze Thomasem Staffordem i Eugenem Cernanem) odłączył się od modułu dowódczego „Charlie Brown” i wypróbował procedury podejścia do lądowania na Księżycu. Pojazd zniżył swoją orbitę do wysokości ok. 15 km od powierzchni Srebrnego Globu a następnie ponownie połączył się z modułem dowódczym, w którym znajdował się John Young. Samodzielny lot lądownika trwał ponad 8 godzin. Podczas lotu fotografowano również powierzchnię naszego satelity w poszukiwaniu lądowisk dla kolejnych misji programu Apollo. Kapsuła statku Apollo z trójką astronautów wodowała na Oceanie Spokojnym 26 maja 1969. Lot był próbą generalną przed pierwszym lądowaniem ludzi na Księżycu. Jego pomyślny przebieg pozwolił na realizację tego podstawowego celu całego programu Apollo już podczas następnej misji - Apollo 11.

Załoga misji Apollo 17 przed startem. Stoją od lewej: H. Schmitt i R. Evans. W pojeździe LRV siedzi E. Cernan

• Apollo 17

Start do ostatniej misji księżycowej w ramach programu Apollo nastąpił 7 grudnia 1972. Eugene Cernan był dowódcą misji, Ronald Evans pilotem modułu dowódczego „America” natomiast Harrison Schmitt pilotem modułu księżycowego „Challenger”. Po 3 dniach lotu 10 grudnia astronauci osiągnęli orbitę Księżyca. Dobę później 11 grudnia Cernan i Schmitt wylądowali w rejonie Taurus-Littrow. Schmitt, którego włączono do składu załogi z wykształcenia był geologiem. Obaj astronauci wyszli trzykrotnie na powierzchnię Księżyca. Wszystkie wyjścia trwały w sumie ponad 22 godziny. Do poruszania się używali pojazdu księżycowego LRV. Na Ziemie zabrali około 115 kg próbek skał księżycowych. 14 grudnia astronauci powrócili na pokład modułu dowódczego, w którym oczekiwał ich przez trzy dni Ronald Evans. 19 grudnia 1972 kapsuła statku Apollo 17 wodowała na Oceanie Spokojnym.

[edytuj] Po opuszczeniu NASA

Po opuszczeniu NASA został wiceprezesem wykonawczym kompanii Coral Petroleum, Inc. We wrześniu 1981 założył własna firmę The Cernan Corporation pracująca m.in. w sferze aeronautyki i energetyki. Podczas pierwszych lotów wahadłowców współpracował z kanałem telewizyjnym ABC. Był także przewodniczącym rady dyrektorów Johnson Engineering Corporation realizującej zamówienia NASA. W 1999 opublikował książkę “The Last Man On The Moon” (Ostatni człowiek na Księżycu).

[edytuj] Nagrody i odznaczenia

• Distinguished Flying Cross
• dwukrotnie Navy Distinguished Service Medal
• dwukrotnie NASA Distinguished Service Medal
• NASA Exceptional Service Medal
• Navy Astronaut Wings
• Złoty medal FAI (1972)

[edytuj] Wykaz lotów

[edytuj] Zobacz też

• Alfabetyczna lista astronautów i kosmonautów
• Grupy i oddziały astronautów

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Biografia na stronie NASA (strona w języku angielskim).
• Biogram na stronie Spacefacts (strona w języku angielskim).