Franciszek Postawka

Z Wikipedii

Franciszek Antoni Postawka (ur. 21 stycznia 1922 w Odonowie, zm. 1985) – polski kierowca i pilot rajdowy, mistrz Polski.

Franciszek Postawka urodził się 21 stycznia 1922 roku w Odonowie (obecnie powiat Kazimierza Wielka), jako najmłodsze, piąte dziecko Bronisława Postawki von Löwenstern, właściciela majątku Odonów i cegielni "Lew", prezesa Związku Ziemian powiatu pińczowskiego oraz Janiny Kuester, córki dyrektora cukrowni "Łubna" W Kazimierzy Wielkiej (własność Leona Łubieńskiego).

W latach 1929-1931 uczęszczał razem z siostrą Zofią do szkoły podstawowej w Dworku Cisowym, szkole założonej i prowadzonej przez harcmistrzynię Olgę z Drahonowskich Małkowską. Do gimnazjum początkowo uczęszczał w zakładzie Ojców Pijarów w Krakowie, a następnie w Busku. Przez krótki czas chodził też do znanego gimnazjum w Rydzynie. W 1938 r. ukończył szkołę szybowcową. Wybuch wojny w roku 1938 przerwał mu naukę, Maturę zdał już jako ekstern po wojnie.

Należący do pokolenia Kolumbów w czasie okupacji mieszkał w rodzinnym dworze Odonowie na Kielecczyźnie, gdzie przebywały też rodziny wysiedlone – m.in. z poznańskiego Bronisławowie Świderscy (ziemianie), rodzina Stasiaków (matka z 3 dzieci, ojciec ich został rozstrzelany przez Niemców w Poznaniu), rodzina Tondosów, itd. Franek, pod pseudonimem Ster był podporucznikiem Armii Krajowej z przydziałem do Łączności 106 Dywizji Piechoty, pod dowództwem kapitana ps. Zawierucha. Brał udział w walkach o Skalbmierz przed niemiecko-ukraińską kompanią karną w 1944 roku. Janina Postawka wraz z dziećmi Frankiem i Zofią wzywani byli do Miechowa i zmuszani pod groźbą zesłania do Oświęcimia do podpisania niemieckiej volkslisty. Wszyscy troje odmówili i skończyło się na pogróżkach niemieckich. Jego najstarszy brat Stanisław Postawka został zamordowany przez Niemców w 1941 roku w szpitalu w Gostyninie, drugi brat, Leon, zamordowany przez Rosjan w Katyniu.

W r. 1947 ożenił się z Jadwigą Marią Koperską, córką znanego krakowskiego aptekarza Józefa Koperskiego i rok później urodził mu się syn Marek Leon. Po zagrabieniu majątku przez władze komunistyczne zamieszkał w Krakowie, gdzie zarabiał najpierw jako kierowca autobusów MPK, później jako taksówkarz, a następnie zawiązał spółkę z Sobiesławem Zasadą. Za tzw. "przestępstwa gospodarcze" został zabrany z ulicy i osadzony w więzieniu Montelupich w Krakowie. W tym czasie opuściła go żona. Na skutek starań siostry Zofii, bez oskarżenia i rozprawy, został po 9 miesiącach zwolniony z więzienia i przeniósł się do Warszawy.

Równocześnie od razu po wojnie, wraz z podjęciem działalności zawodowej, na długie lata związał się ze sportem samochodowym. Już w 1946 roku startował we wrocławskim Rajdzie Pokoju, później w rajdzie Ziem Odzyskanych, sam remontując i montując z ocalałych części wyczynowe pojazdy. Od początku uzyskiwał czołowe lokaty, a mierzył się z mistrzami tej klasy co Witold Rychter czy Jan Ripper. Ze sportem samochodowym związany był właściwie przez całe życie: najpierw jako kierowca – w latach 50. i 60. kilkakrotnie był Rajdowym Samochodowym Mistrzem Polski, później jako pilot (m. in. Sobiesława Zasady, którego był pierwszym nauczycielem i zachęcił go do uprawiania tego sportu). Jako kierowca fabryczny FSO startował w rajdzie Monte Carlo, później był też kierowcą fabrycznym Volvo. Franciszek Postawka brał też udział w udanym biciu rekordu w jeździe długodystansowej na "polskim fiacie", służył także serwisem i radą Sobiesławowi Zasadzie podczas jego pamiętnych startów w eliminacjach do Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Europy. Później uczestniczył jeszcze w rajdach Żubrów, niemal "etatowo" je wygrywając.

W roku 1964 ożenił się po raz drugi – z Alicją Krzywicką, córką Ryszarda Jamontt-Krzywickiego, adiutanta dowódców AK w czasie wojny. Wspólnie z Alicją przeprowadzili się pod Warszawę do Konstancina gdzie prowadzili warsztat rzemieślniczy, a później otworzyli zakład sitodruku.

W czasie stanu wojennego wykorzystując możliwości sitodruku drukowali wiele wydawnictw II obiegu, m.in. wspólnie z Jackiem Fedorowiczem pierwsi wydali znany komiks Solidarność – 500 dni.

Franciszek Postawka był człowiekiem niezwykłe wszechstronnym. Posiadał dużą wiedzę techniczną, która służyła mu w pracy zawodowej, a także w umiłowanym sporcie samochodowym. Miał wielką energię, która pozwalała mu na osiąganie rzeczy niemal niemożliwych. Pasjonował się fotografią. Ale był przede wszystkim wszechstronnie utalentowanym sportowcem: uprawiał jazdę na nartach śniegowych i wodnych, sport motorowodny, miał stopień sternika jachtowego, był wielkim miłośnikiem lotnictwa – latał na szybowcach, a tuż przed śmiercią skarżył się na brak czasu, który nie pozwalał mu na budowę wymarzonej lotni. Czuł się zawsze młodo, jak mawiał, młodziej z roku na rok. Podczas wizyty Jana Pawła II w Polsce w roku 1983 chcąc być blisko tego wielkiego wydarzenia zaangażował się jako kurier-motocyklista przewożąc do Warszawy z wielką prędkością kasety dla potrzeb telewizji amerykańskiej. A miał wtedy 61 lat.

Zmarł nagle 28 grudnia roku 1985 na zawał serca.

[edytuj] Źródła

1. Marian Skarbek (red.), Śladami czterech kół, Kraków, Automobilklub Krakowski, 1962.
2. "Przegląd Sportowy", Nekrolog, styczeń 1986.
3. Bibuła, polskie wydawnictwa niezależne 1976-1989
4. Zwycięzcy rajdu Żubrów