Gabriel Wojniłłowicz
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Gabriel Wojniłłowicz (? - po roku 1663) - polski wojskowy, oficer, szlachcic. Starosta lityński i krośnieński[1].
Dowódca pułku kalnickiego Kozaków regestrowych (jako Wonniłowicz) w bitwie pod Żółtymi Wodami w roku 1648.
Wysłany w poselstwie do Tuhaj-Beja, został wzięty do niewoli.
Po powrocie z niewoli przez dwa lata był rotmistrzem na służbie u księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, potem był porucznikiem u Stanisława Rewery Potockiego. Brał udział w bitwie pod Białą Cerkwią w 1651 r. oraz w bitwie pod Buczaczem w 1655 r.
W 1655 roku Szwedzi wkroczyli do Polski, Wojniłłowicz ze swoim oddziałem wycofał się do Małopolski i wystąpił przeciw Szwedom. 7 grudnia 1655 r. stoczył zwycięską i przełomową bitwę ze Szwedami i z oddziałami dowodzonymi przez Aleksandra Prackiego pod Krosnem i zajął to miasto biorąc dowódcę do niewoli. Za zdradę Ojczyzny Prackiego postawiono pod sąd i rozstrzelano na krośnieńskim Rynku.
Prowadził zwycięskie działania partyzanckie w okolicach Biecza, W dniu 13 grudnia 1655 r. stoczył zwycięską bitwę i zdobył Nowy Sącz. A potem walczył koło Niepołomic i Bochni wycinając szwedzkie garnizony. Gdy powracał Król Jan Kazimierz z Lubowli to torował mu drogę na trasie Biecz, Nowy Żmigród, Dukla i 3 stycznia 1656 r. do 12 stycznia 1656 r. przebywał w Krośnie. A potem torował drogę przez Domaradz do Łańcuta i do Lwowa. Wojniłłowicz brał udział w bitwie pod Jarosławiem, zamknięciu wojsk szwedzkich w widłach Sanu i Wisły. Awansował na porucznika królewskiej chorągwi kozackiej. W czasie bitwy pod Warką w 1656 r. dowódca, u Czarnieckiego, hetmańskiego pułku jazdy (ok. 500-600 koni).
W czasie wyprawy na Prusy był w randze pułkownika doradcą wojskowym hetmana litewskiego Wincentego Gosiewskiego. Dowodził Tatarami budziackimi prowadzonymi przez Subhana Ghazi Agę w bitwie pod Prostkami niedaleko Ełku. Ich zadaniem było rozpoznanie brodów, ataki na tyłach wojsk. Po walce Tatarzy zostali wypuszczeni i pustoszyli ziemie pruskie.
Wojniłłowicz zginął w okolicach na Zadnieprza.
[edytuj] Ciekawostki
Jego życiorys posłużył Henrykowi Sienkiewiczowi do stworzenia postaci literackiej Andrzeja Kmicica w powieści historycznej Potop.
Przypisy
- ↑ Leszek Podhorodecki, Rapier i koncerz, ISBN 83-05-11452-X, s. 493