Galacja
Z Wikipedii
Galacja (Galatia Proper, Gallatike, Gallogreacia). W starożytności kraina w centralnej Azji Mniejszej, położona wokół dzisiejszej Ankary, nazwana tak przez Rzymian od nazwy Galatów przybyłych w ten rejon w III w. p.n.e.
Przybyłymi był odłam celtyckiej armii Brennusa, która splądrowała w roku 279 p.n.e. Macedonię, Tesalię i Epir. Po klęsce zadanej Celtom w bitwie pod Lizymachią przez Antygona Gonatasa część wojowników z rodzinami (ok. 20 tys. ludzi) przeprawiła się do Azji Mniejszej. W 275 r.p.n.e. Antioch I Soter w wyniku zwycięskiej bitwy zepchnął Galatów na tereny, na których powstanie Galacja.
Celtycka Galacja nie miała jednolitej organizacji państwowej: tworzyły ją plemienne państewka Tektosagów, Tolistoagów i Trokmów. Napady Galatów na sąsiednie tereny zahamował w 240 p.n.e. król Pergamonu Attalos I. Słynne rzeźby przedstawiające pokonanych Galatów, znajdowały się na ołtarzu pergamońskim. W 189 r. p.n.e. konsul Gaius Manlius Vulso podporządkował Galatów Rzymowi. W wyniku kampanii Pompejusza w 64 p.n.e. rzymianie stworzyli z Galacji początkowo satelickie państwo rządzone przez miejscową dynastię, a po jej wygaśnięciu prowincję rzymską (Oktawian August w 25 r. n.e). Pierwszym tetrarchą, który otrzymał od Rzymian tytuł królewski był Dejotarus. Przez prawie 100 lat, do czasu podporządkowania sobie przez Rzym Pontu i Kapadocji Galacja była prowincją graniczną. Później, jako prowincja wewnętrzna graniczyła z Bitynią, Pontem i Kapadocją, Cylicją, Licją i Frygią. W 295 r. prowincja została podzielona na dwie części przez Dioklecjana. W okresie cesarstwa bizantyjskiego odzyskała polityczne znaczenie. W XI wieku Galacja została zdobyta przez Turków Seldżuckich a w XIV wieku stała się częścią państwa ottomańskiego.
Ok. 49 r. misyjne podróże do Galacji odbył Paweł z Tarsu, autor Listu do Galatów.
Język celtycki przetrwał w Galacji do ok. 400 r.
Achaea • Aegyptus • Africa • Alpes Cottiae • Alpes Maritimae • Alpes Poenninae • Arabia Petraea • Armenia Inferior • Asia • Baleares • Britannia • Bithynia • Cappadocia • Cilicia et Cyprus • Commagene • Corsica et Sardinia • Creta et Cyrenaica • Dacia • Dalmatia • Epirus • Galatia • Gallia Aquitania • Gallia Belgica • Gallia Lugdunensis • Gallia Narbonensis • Germania Inferior • Germania Superior • Hispania Baetica • Hispania Tarraconensis • Hispania Lusitania • Italia • Iudaea • Lycaonia • Lycia • Macedonia • Mauretania • Moesia • Noricum • Numidia • Osroene • Pannonia • Pamphylia • Pisidia • Pontus • Raetia • Sicilia • Sophene • Syria • Thracia