Harran

Z Wikipedii

Harran, Charan albo Carrhae – stanowisko acheologiczne na terenie starożytnego miasta w południowo-wschodniej Turcji, około 40 kilometrów na południowy wschód od Şanlıurfa.

W czasach świetności Harran kontrolował skrzyżowanie dróg z Damaszku, Niniwy i Karkemiszu (niedaleko dzisiejszego Dżerablus) W źródłach asyryjskich miasto to występuje jako Charranu (droga), przypuszczalnie leżało przy szlaku karawanowym powyższe miasta. Strategiczne położenie miasta od samego początku decydowało o jego znaczeniu. Harran pojawia się jako Harranu (Droga) w asyryjskich inskrypcjach już za króla Tiglath Pilesera I około XI wieku p.n.e. Po zawarciu traktatu między Suppiluliumasem I a SzaSzattiwazem Harran został spalony przez Hetytów idących na podbój Mitanni.

Nazwa Charan pojawia się również w Biblii jako miasto w półocnej Mezopotamii, w którym czasowo mieszkał Abraham i gdzie umarł jego ojciec, Terach, kiedy zatrzymali zatrzymał się po ucieczce z Ur przed gniewem króla Nimroda. ^[1][2]. Najprawdopodobniej nazwa ta obejmowała całą okolicę, gdyż Charan wymieniono wśród narodów pokonanych przez królów Asyrii ^[3]. Później Abraham posłał najstarszego sługę do swoich krewnych w tej okolicy, aby znalazł żonę dla jego syna Izaaka ^[4]. Jakub, wnuk Abrahama, udał się do Charanu, aby uciec przed gniewem swego brata Ezawa i poszukać sobie żony wśród córek swego wuja Labana ^[5]. Tu spotkał koło studni Rachelę ^[6]. W VIII w. p.n.e. król asyryjski Sancherib próbował zastraszyć Ezechiasza, króla Judy, chełpiąc się podbojami swych przodków, którzy zdobyli Charan i inne miasta, za panowania króla Hiskiasza miasto zbuntowało się przeciw Asyryjczykom, którzy jednak zdławili bunt ^[7][8] i pozbawili miasto wielu przywilejów przywróconych następnie przez Sargona II.

Niektórzy uczeni dopatrują się dowodów bytności biblijnych patriarchów w podobieństwie okolicznych starych nazw miejscowości do takich imion, jak Serug, Nachor i Terach ^[9]. Podana w Genesis, 27:43 lokalizacja miasta – około dziewięć godzin drogi od Edessy – i fakt, że miało być on miejscem zamieszkania Labana, Izaaka i Jakuba wskazuje jednak, że jest to inne miasto, na północ od dzisiejszego Harranu^[10].

Harran był znaczącym ośrodkiem handlowym, prowadził wymianę z Tyrem o czym pisze Pliniusz Starszy w swojej Historii naturalnej XII 40.

Okolice Harranu były widownią straszliwej klęski rzymskich legionów pod wodzą Krassusa z Partami w roku 53 p.n.e. (Bitwa pod Carrhae). W roku 217 zamordowano tutaj Karakallę, a 80 lat później (w roku 296) wojska Galeriusza zostały pobite przez Sasanidów.

Haran był głównym miastem boga Sin, któremu oddawali hoły Aszurbanipal i Nabonid. Herodian (iv. 13, 7) wspomina, że w jego czasach w mieście znajdowała się świątynia księżyca, który był symbolem Sina. Światynia E-hulhul (Dom radości) został zburzona ok. 382 na rozkaz cesarza Teodozjusza I Wielkiego^[11].

W Haranie znalazła schronienie grupa filozofów z rozwiązanej w roku 529 Akademii Platońskiej. Rozwijane przez nich nauki dały początek sekcie Haranitów były swego rodzaju pomostem między starożytną Grecją a światem islamu.

W roku 1104 pod Harranem doszło do bitwy pomiędzy siłami nowo powstałych państw krzyżowców, księstwa Antiochii i hrabstwa Edessy a Turkami seldżuckimi. Przegrana krzyżowców nadwątliła ich opinię jako niezwyciężonych.

Miasto utrzymywało swoje znaczenie aż do czasów zmierzchu kultury islamskiej; pod koniec XIX wieku na jego miejscu były już tylko ruiny.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Rdz 11:31, 32 oraz 12:4, 5
2. ↑ Dz 7:2-4
3. ↑ 2Kl 19:11, 12
4. ↑ Rdz 24
5. ↑ Rdz 27:42-46 oraz 28:1, 2, 10
6. ↑ Rdz 29:4-12
7. ↑ 2Kl 19:8-13
8. ↑ Iz 37:8-13
9. ↑ Rdz 11:22-26
10. ↑ Wnikliwe poznawanie Pism tom I str.305
11. ↑ Praca zbiorowa, Mitologie Świata - Ludy Mezopotamii, New Media Concept sp. z o.o., 2007, ss. 51, ISBN 978-83-86840-14-1.