Henryk Marconi

Z Wikipedii

Henryk Marconi (1792-1863)

Nagrobek Henryka Marcniego na Cmentarzu Powązkowskim, Warszawa, 14 maja 2008

Henryk Marconi (ur. 7 stycznia 1792 w Rzymie, zm. 21 lutego 1863 w Warszawie) - architekt pochodzenia włoskiego, od 1822 w Polsce, jeden z najwybitniejszych i najbardziej płodnych polskich architektów pierwszej połowy XIX wieku.

[edytuj] Biografia

Rysunek posągu symbolizującego teorję architektury, z zeszytu notatek z wykładów Henryka Marconi

Kształcił się początkowo pod kierunkiem ojca, Leandra (1763-1837), następnie w latach 1806-1810 jednocześnie na uniwersytecie i Akademii Sztuki Pięknych w Bolonii. Od 1811 roku uczył rysunku w szkole średniej w Lugo. Do Polski został sprowadzony w 1822 r. przez generała Ludwika Michała Paca w celu ukończenia pałacu w Dowspudzie. Od 1827 zajmował stanowisko w Wydziale Przemysłu i Handlu Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego, a w latach 1851-1858 był profesorem w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Po zamknięciu uczelni wykładał on przez co najmniej 10 lat^[1].

[edytuj] Rodzina

Poślubił córkę ogrodnika hr. Paca, Szkotkę Małgorzatę z Heitonów (1807-1884). Panna młoda była kalwinistką i niektóre ich dzieci wychowano na katolików, podczas gdy inne na kalwinistów. Razem byli rodzicami m.in.: Karola, Władysława, Leandra, Eleonory Kolberg (1832-1882), Jana (1845-1921) inżyniera, oraz Henryka (1842-1920) przemysłowca. Wnukiem Henryka i Małgorzaty był Bohdan.

Bratem Henryka był Ferrante.

Henryk Marconi został pochowany na cmentarzu Powązkowskim, podczas gdy jego żona, córka i synowie Henryk, Jan i Władysław na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.

[edytuj] Ważniejsze dzieła

[edytuj] Neorenesansowe

H. Marconi, Hotel Europejski, 1855, odbudowany w latach 1949-51

Ratusz w Błoniu

Pałac Paca w Dowspudzie, XIX w.

szpital św. Łazarza (ul. Książęca, ok. 1840, zniszczony 1939-44)
kościół św. Karola Boromeusza (ul. Chłodna, 1841-43)
dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Warszawie (1844-5, zburzony 1925-30)
pałac Andrzeja Zamoyskiego w Warszawie (ul. Nowy Świat, 1846, zniszczony 1939-44, odbudowany 1948-50)
Hotel Europejski (ul. Krakowskie Przedmieście, 1855, zniszczony 1944, odbudowany 1949-51)
gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie (ul. Kredytowa, 1856, zniszczony w 1944, odbudowany w 1950 i 1962-71)
pałac Branickich (ul. Nowy Świat, 1853-6, zniszczony 1944, odbudowany 1946-9)
kościół św. Anny w Wilanowie (1857-70), fundacji Aleksandry Potockiej
kościół Wszystkich Świętych w Warszawie (pl. Grzybowski, 1859-63)

[edytuj] Klasycystyczne

pałac Paca w Warszawie, przebudowany i rozbudowany z dawnego barokowego pałacu Radziwiłłów (ul. Miodowa, 1824-8, zniszczony w 1944, odbudowa w 1947-51)
Nowy Ratusz w Radomiu
świątynia dorycka w Natolinie (1834)
zakład zdrojowy z łazienkami w Busku (1835)
Wodozbiór w Ogrodzie Saskim w Warszawie (1852)
rozbudowa pałacu w Jabłonnie (1834-43)
poczta w Augustowie (1828)
ratusz w Augustowie (1835-36) (zniszczony w czasie II wojny światowej)
Szpital Św. Trójcy w Kaliszu (1840–41)
ratusz w Kole
ratusz w Błoniu (powiat warszawski zachodni)
przebudowa Pałacu Kossakowskich w Warszawie

[edytuj] Neogotyckie

pałac Paca w Dowspudzie (1820-22, rozebrany w 1867 - ocalała tylko brama, inspirowany gotykiem angielskim)
kościół w Różance koło Lidy na Białorusi (1827)
grobowiec Stanisława Kostki Potockiego i jego żony Aleksandry w Wilanowie (1836)
projekt przebudowy zamku Illien wzorowanego na zamku malborskim (1838-43)
projekt pałacu w Zbójnie (1833)
brama pałacowa w Morysinie w Warszawie (1846, w ruinie)

[edytuj] Pisma

O porządkach architektonicznych, Warszawa 1828, wyd. 2 1837
Saggio sugli ordini di architettura, Warszawa 1831
Zbiór projektów architektonicznych, Warszawa, 1838-42

[edytuj] Bibliografia

Stanisław Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954
Aldona Bartczakowa, Pałac Paca, Warszawa 1973
Katalog rysunków architektonicznych Henryka i Leandra Marconich w Archiwum Głównym Akt Dawnych, oprac. Tadeusz S. Jaroszewski, Andrzej Rottermund, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, seria A, tom 11, Warszawa 1977
Tadeusz S. Jaroszewski, O siedzibach neogotyckich w Polsce, Warszawa 1981, ISBN 83-01-01758-9
The Dictionary of Art, ed. Jane Turner, vol. 20, ISBN 1-884446-00-0