Lida
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°53' N 25°18' E
| Lida | |||
|
|||
| Państwo |  Białoruś |
||
| obwód |  grodzieński |
||
| burmistrz | Andrej Pawlowitsch Chudyk | ||
| Położenie | 53° 53' N 25° 18' E |
||
| Wysokość | 142 m n.p.m. | ||
| Ludność (2004) • liczba ludności |
98 231 |
||
| Nr kierunkowy | +375 (1561) | ||
| Kod pocztowy | 231300 | ||
|
Położenie na mapie kraju
  Lida
|
|||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||
| Strona internetowa miasta | |||
Lida (biał. Ліда, lit. Lyda) – miasto na terenach dzisiejszej Białorusi, niegdyś w granicach I Rzeczypospolitej. Miasto powiatowe. W BSSR i Białorusi centrum rejonu lidzkiego. Przemysł maszynowy, obuwniczy, chemiczny, spożywczy; węzeł kolejowy.
Obecnie Lidę zamieszkuje ok. 100 tys. mieszkańców, 40% stanowią Białorusini, 35% – Polacy, a 20% – Rosjanie.
Spis treści |
[edytuj] Demografia
[edytuj] Historia
Miasto zostało założone w 1323 r. przez wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Lida była stolicą księstwa lidzkiego, którym władał książę Giedymin a po jego śmierci syn Olgierd i jego synowie Jagiełło i Witold. Zamek był potężną twierdzą wielokrotnie szturmowaną przez Krzyżaków – tylko raz zdobyty w 1384 r. Inne ataki były bezskuteczne aż do 1655 r. gdy zamek zajęli kozacy Zołotareńki. Zamek uległ zagładzie gdy został spalony przez Szwedów w czasie wojny północnej (1702 i 1710 r.). Zamek gościł dwukrotnie wygnanych z Ordy Tatarskiej chanów: Tochtamysza (1396-99), Hadżi I Gireja (1434-43).
W wiekach XIV-XVI Lida była jednym z pięciu największych miast Księstwa Litewskiego. W 1590 r. uzyskała prawa miejskie. Przed 1939 rokiem w mieście stacjonował 77. Pułk Piechoty i 5. Pułk Lotniczy.
[edytuj] Zabytki
- Zamek w Lidzie z 1323 roku zbudowany przez litewskiego księcia Giedymina na planie czworoboku z dwiema wieżami w stylu gotyckim.
- Kościół katolicki w Lidzie, barokowy, wybudowany w 1770 r. – nieprzerwanie czynny. Bogate wyposażenie wnętrza. W bocznym ołtarzu cudowny obraz MB z Dzieciątkiem.
- Kościół Pijarów (obecnie cerkiew prawosławna), klasycystyczny, w kształcie rotundy. Zbudowany w latach 1797-1825. Spalony w 1842 r. W 1863 r. w ramach represji po powstaniu styczniowym zamieniony na cerkiew prawosławną. W 1922 r. wrócił do pijarów. Został zamknięty w 1958 r. – była w nim hala sportowa, planetarium, muzeum – w 1991 r. kino. W 1995 r. został przekazany prawosławnym. Obok dzwonnica.
- Klasztor Pijarów z kolegium pijarskim – zamknięty w 1843 r. W okresie międzywojennym szkoła handlowa. W pobliżu dzwonnica.
- Cmentarz katolicki w Lidzie (Stary cmentarz) z 1797 r. przy ul. Engelsa.
- koszary 77 pułku piechoty, pomiędzy ulicami ks. Skorupki i Koszarową.
- Browar z 1876 roku
Do 1940 r., w Lidzie mieściła się jedna z największych w Europie żydowskich szkół rabinicznych.
Także w Lidzie działa organizacja TKPZL. Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej. Organizacja zajmuje się poszerzaniem kultury polskiej.
W Lidzie urodzili się między innymi skrzypek i kompozytor Konstanty Górski oraz aktorka Pola Raksa.
