Henschel
Z Wikipedii
Henschel-Werke lub w skrócie Henschel — niemiecki producent maszyn i pojazdów, którego fabryki zlokalizowano w Kassel. W zakładach Henschel powstał pierwszy niemiecki parowóz, a sama firma stała się wiodącym producentem lokomotyw w Europie. Od 1925 roku w zakładach w Kassel rozpoczęto produkcję autobusów i ciężarówek, a w latach 1933 - 1945 czołgów (w tym najcięższych typu PzKpfw VI Tiger). W fabrykach firmy Henschel w Berlinie produkowano także samoloty i pociski rakietowe.
Spis treści |
[edytuj] Historia
[edytuj] Założenie i rozwój firmy w XIX wieku
W 1810 roku George Christian Carl Henschel założył w Kassel odlewnię, w której w 1916 rozpoczął produkcję maszyn parowych. W 1837 syn Carl Anton Henschel otworzył drugą fabrykę na Placu Holenderskim (obecnie teren uniwersytetu w Kassel). Pierwsza lokomotywa parowa produkcji firmy Henschel została dostarczona w 1848 roku dla potrzeb wybudowanej cztery lata wcześniej linii kolejowej Kurfürst-Friedrich-Wilhelm-Nordbahn.
[edytuj] Przedsięwzięcia firmy w pierwszej połowie XX wieku
W 1905 roku w fabryce firmy Henschel powstała pierwsza lokomotywa elektryczna, a pięć lat później pierwsza lokomotywa spalinowa. Wytwórnia Henschel-Werke stała się w tym czasie, obok Borsig Werke największym wytwórcą lokomotyw i w 1920 została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH).
W styczniu 1925 roku zmieniono nazwę spółki na Henschel & Sohn, rozpoczynając jednocześnie produkcję ciężarówek i autobusów. Około 1930 roku pojawiło się logo firmy w postaci sześcioramiennej gwiazdy z umieszczoną centralnie literą H, które było używane do oznaczania samochodów i lokomotyw marki Henschel do końca lat 60.
Podczas I wojny światowej w zakładach Henschel produkowano również broń, a podczas II wojny światowej firma ta stała się jednym z głównych dostawców uzbrojenia dla wojsk niemieckich. Ze względu na duże znaczenie fabryki firmy Henschel były wielokrotnie bombardowane przez aliantów i ostatecznie prawie całkowicie zniszczone. Po wojnie ze względu na złą sławę producenta uzbrojenia, działalność firmy została ograniczona do produkcji małych lokomotyw przemysłowych i remontu ciężarówek. W 1948 pozwolono na budowę większych lokomotyw, a w 1961 w zakładach w Esslingen rozpoczęto wytwarzanie lokomotyw spalinowych napędzanych silnikiem diesla.
[edytuj] Przedsięwzięcia firmy w drugiej połowie XX wieku
W 1957 roku zmieniono nazwę firmy Henschel & Sohn GmbH na Henschel-Werke GmbH, a w 1962 stała się ona spółką akcyjną (AG). Od 1963 rozpoczęto produkcję autobusów. Rok później posiadający większość akcji spółki koncern Rheinstahl zdecydował o połączeniu obu firm pod jedna nazwą Rheinstahl Henschel AG. W 1969 przeniesiono produkcje lokomotyw do firmy Klöckner-Humboldt-Deutz AG w Kolonii, a samochodów do nowej firmy Hanomag-Henschel powstałej z połączenia z wytwórnią ciągników rolniczych Hanomag. Wkrótce Hanomag-Henschel został sprzedany firmie Daimler-Benz, ale produkowane przez niego samochody zachowały pierwotną markę aż do 1974 roku.
W 1976 Rheinstahl został kupiony przez August Thyssen-Hütte AG i firma po raz kolejny zmieniła nazwę, tym razem na fabryka lokomotyw Thyssen-Henschel w Kassel, ale produkowane przez zakład lokomotywy nadal były oznaczane marką Henschel. W 1990 wraz z firmą ABB powstałą z połączenia BBC ze szwedzkim przedsiębiorstwem elektrotechnicznym ASEA, utworzono spółkę ABB Henschel z siedzibą w Mannheim. W 1995 na mocy umowy z firmą Daimler Benz AG zawiązano ABB Daimler Benz Transportation Adtranz, oddział zajmujący się inżynierią transportu. Marka Henschel ostatecznie znikła z rynku z dniem 1 stycznia 1996 roku i została zastąpiona przez Adtranz. W 2001 roku firma została sprzedana międzynarodowemu konsorcjum zajmującemu się transportem kolejowym Bombardier Transportation.
Do dziś w zakładach w Kessel są nadal budowane i remontowane lokomotywy elektryczne i z silnikami diesla.
Część byłych zakładów Henschel należy obecnie do firmy Thyssen Krupp Transrapid GmbH, a część zbrojeniowa do koncernu Rheinmetall DeTec AG.
[edytuj] Najważniejsze osiągnięcia firmy Henschel
[edytuj] Produkcja lokomotyw
Niemal od początku istnienia zakłady Henschel-Werke były nastawione na produkcje i rozwój maszyn parowych i począwszy od XIX wieku do końca produkcji lokomotyw parowych były ich wiodącym wytwórcą. W 1905 w zakładach Henschel wybudowano pierwszą lokomotywę o napędzie elektrycznym, a już w 1910 wytwórnia mogła poszczycić się imponującą liczbą 10 tysięcy wyprodukowanych lokomotyw wszystkich typów. Przez długi czas Henschel był obok firm Siemens, AEG, Krauss Maffei i Borsig, głównym dostawcą lokomotyw dla kolei niemieckich, najpierw dla Deutsche Reichsbahn, a później federalnych Deutsche Bundesbahn. Najsławniejszą lokomotywą dostarczaną kolejom niemieckim, była zaprojektowana w latach 60. lokomotywa DB 103 oznaczana również jako E03.
[edytuj] Produkcja samochodów
[edytuj] Przed i w czasie II wojny światowej
W połowie lat 20., kiedy pojawiło się widmo kryzysu gospodarczego postanowiono, w celu uniezależnienia się tylko od jednego rodzaju produkcji, rozpocząć budowę samochodów. Już w 1925 rozpoczęto wytwarzanie na licencji szwajcarskiej firmy FBW autobusów i ciężarówek o nośności 3 i 5 ton (łącznie wyprodukowano około 300 sztuk).
W następnych latach wytwórnia Henschel produkowała ciężarówki i autobusy własnego projektu, napędzane zarówno silnikami benzynowymi jak i olejem napędowym. Pod koniec lat 20. eksperymentowano z napędem parowym dla ciężarówek i generatorami gazu drzewnego (niem. holzgas) dla ciężarówek, autobusów i innych pojazdów. Na początku lat 30. pojawiły się w ofercie firmy ciężarówki o nośności od 2 do 12 ton. W 1932 roku pod kierunkiem doktora Franza Langa zbudowano nowoczesny silnik diesla Henschel-Lanova, który można było uruchamiać w o wiele łatwiejszy sposób niż silniki diesla poprzedniej generacji. Silniki Lanova stosowano w lokomotywach i samochodach do początku lat 60. W latach 30. Henschel był znany nie tylko z produkcji samochodów, ale także karoserii ciężarówek i ciężkich autobusów dla innych producentów.
Ciężkie ciężarówki Henschel były masowo używane podczas II wojny światowej, a zakłady firmy wielokrotnie bombardowane, co doprowadziło ostatecznie do zatrzymania produkcji samochodów.
[edytuj] Produkcja powojenna
W 1946 roku po udzieleniu pozwolenia przez okupujących Niemcy aliantów, rozpoczęto odbudowę zakładów i remont zniszczonych i zużytych ciężarówek. Firma nosiła wtedy nazwę Hessia ze względu na jej umiejscowienie właśnie w Hesji, ale w 1948 odzyskała dawne miano Henschel. Od początku lat 50. wznowiono produkcję autobusów i karoserii do ciężarówek.
Od 1950 pomimo dużej konkurencji na rynku, Henschel rozpoczął produkcję samochodów ciężarowych. Pierwszą ciężarówką był samochód Henschel HS 140 o nośności 6,5 tony, napędzany silnikiem o mocy 140 KM. Wkrótce pojawiła się mocniejsza odmiana samochodu oznaczonego HS 170 o mocy 170 KM.
W 1955 roku firma Henschel zaprezentowała nowy autobus HS 160 USL o nadwoziu samonośnym i silniku umieszczonym pod kabiną. Autobus był napędzany silnikiem diesla, a nadwozie pojazdu zbudowano z aluminium. Ze względu na małą rentowność produkcji ostatni egzemplarz opuścił fabrykę w 1963 roku.
W 1969 połączono wytwórnię Hanomag z oddziałem firmy Henschel zajmującym się produkcja samochodów tworząc Hanomag-Henschel Fahrzeugwerke GmbH z siedzibą w Hanowerze. Właścicielem połowy nowej firmy był koncern Daimler-Benz, który przejął ją całkowicie w roku 1970. Produkowane przez wytwórnię samochody były napędzane wysokoprężnymi silnikami Mercedesa. W 1974 wbrew wcześniejszym deklaracjom zrezygnowano z marki Hanomag-Henschel zastępując ją nazwą Mercedes-Benz.
Na początku lat 80. zakończono produkcję ciężarówek i ciągników siodłowych w fabryce w Kassel, przestawiając ją na wytwarzanie samochodów osobowych.
[edytuj] Produkcja samolotów
W marcu 1933 roku rozpoczęła działanie berlińska firma Henschel Flugzeug-Werke AG, która w dwóch zakładach w Schönefeld i Johannisthal produkowała samoloty, a później także pociski rakietowe.
Konstrukcje lotnicze wytwórni Henschel Flugzeug-Werke AG to:
- Henschel Hs 121 — prototypowy samolot szkolno-bojowy, myśliwiec
- Henschel Hs 123 — dwupłatowy samolot szturmowy używany podczas hiszpańskiej wojny domowej i w początkowej fazie II wojny światowej
- Henschel Hs 124 — prototypowy ciężki samolot myśliwsko-bombowy
- Henschel Hs 125 — prototypowy samolot szkolno-bojowy, myśliwiec
- Henschel Hs 126 — samolot rozpoznawczy
- Henschel Hs 127 — prototyp dwusilnikowego bombowca
- Henschel Hs 129 — samolot szturmowy
- Henschel Hs 130 — prototyp bombowca dalekiego zasięgu operującego na dużych pułapach
- Henschel Hs 132 — prototyp bombowca nurkującego o napędzie odrzutowym
- Henschel Hs 117 Schmetterling — przeciwlotniczy pocisk rakietowy zdalnie sterowany drogą radiową
- Henschel Hs 293 — bomba szybująca o napędzie rakietowym zdalnie sterowana drogą radiową
- Henschel Hs 294 — rakietotorpeda
- Henschel Hs 298 — pocisk rakietowy klasy powietrze-powietrze
[edytuj] Henschel obecnie
Obecnie pod marką Henschel działają trzy firmy:
- Henschel Antriebstechnik producent urządzeń transmisyjnych i przekładni miedzy innymi do lokomotyw.
- Reimelt-Henschel Mischsysteme
- Henschel Industrietechnik HandlingsSystems zajmująca się systemami sterowania
