Hotchkiss H-35
Z Wikipedii
| Hotchkiss H-35 | |
 |
|
| Izraelski Hotchkiss H-39, Muzeum Yad la-Shiryon | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo |  Francja |
| Producent | Hotchkiss |
| Trakcja | gąsienicowa |
| Typ | czołg lekki |
| Załoga | 2 osoby |
| Historia | |
| Prototyp | 1934 |
| Lata produkcji | 1936-1940 |
| Wycofanie ze służby | 1945 |
| Wyprodukowano | 400 (H-35) |
| Dane techniczne | |
| Silnik | 1 silnik benzynowy 6-cylindrowy Hotchkiss |
| Moc | 75 KM |
| Transmisja | mechaniczna |
| Moc jedn. | 7 KM/t |
| Wymiary | |
| Długość maks. | 4220 mm |
| Szerokość | 1950 mm |
| Wysokość | 2150 mm |
| Masa | |
| Masa bojowa | 10 600 kg |
| Opancerzenie | |
| Grubość pancerza | 12 – 40 mm |
| Osiągi | |
| Prędkości maksymalne | |
| Na drodze | 27 km/h |
| Zdolność pokonywania przeszkód | |
| Brody bez przygotowania | 0,85 m |
| Rowy | 1,80 m |
| Ściany pionowe | 0,50 m |
| Stoki o nachyleniu do | 40 st.% |
| Zasięg | Na drodze 150 km W terenie 100 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| Artyleryjskie | 1 działko SA18 Le/21 kal. 37 mm |
| Strzeleckie | 1 karabin maszynowy Châtellerault Mle 31 kal. 7,5 mm |
| Użytkownicy | |
| Francja, Niemcy, Izrael | |
Czołg lekki Hotchkiss H-35/38/39 – francuski czołg z okresu II wojny światowej
[edytuj] Historia
Na początku lat 30. dowództwo armii francuskiej zdecydowało się na wprowadzenie nowych czołgów służących do wsparcia piechoty i kawalerii. W 1934 r. zaprojektowano czołg H-35 jako pojazd wsparcia jednostek kawalerii, był on zunifikowany z zaprojektowanym w tym samym czasie czołgiem wsparcia piechoty Renault R-35. Oba czołgi różniły się nieco kształtem kadłuba oraz wyposażeniem. Załogę czołgu stanowiło 2 ludzi kierowca siedział w kadłubie, a dowódca w wieży. Było to największą wadą tego pojazdu, gdyż dowódca musiał jednocześnie obsługiwać działko i sprzężony z nim karabin maszynowy oraz prowadzić obserwacje pola walki i wydawać rozkazy.
Rozwinięciem czołgu H-35 był czołg H-38, wyposażony w mocniejszy silnik m mocy 120 KM oraz pogrubiony pancerz. W 1939 r. wprowadzono na uzbrojenie model H-39, w którym jeszcze pogrubiono pancerz oraz zmieniono uzbrojenie główne na armatę Puteaux SA38 L/33 kal. 37 mm.
Ogółem wyprodukowano nieco ponad 1000 czołgów H-35/38/39, w tym 400 H-35.
[edytuj] Użycie
W momencie agresji Niemiec na Francję w uzbrojeniu armii francuskiej znajdowało się 821 czołgów H-35, H-38 i H-39. Jednakże francuska doktryna wojenna nie przewidziała tworzenia silnych związków pancernych i pojazdy zostały rozproszone na całym froncie. Choć nie ustępowały one niemieckim czołgom PzKpfw I i PzKpfw II to nie mogły wkazać wszystkich swoich zalet gdyż armia francuska nie potrafiła prowadzić wojny manewrowej z użyciem sił pancernych. Kilka pojazdów wzięło udział w walkach o Narwik w Norwegii. Pewna liczba czołgów w momencie wybuchu wojny znajdowała się w koloniach francuskich w Afryce Pn. i na Bliskim Wschodzie i zostały przejętę przez Wolnych Francuzów gen. de Gaulle'a lub wykorzystywane przez siły rządu Vichy w czasie kampanii w Syrii w 1941 r.
Armia niemiecka po klęsce Francji zdobyła ok. 600 czołgów H-35/38/39 i po wyremontowaniu i zmodernizowaniu zostały przyjęte do uzbrojenia jako PzKpfw. 35H 734(f) i PzKpfw. 39H 735(f). Część pojazdów zostało przebudowane na działa samobieżne z haubicami 105 mm oraz armatami ppanc. 75 mm, 11 pojazdów uzbrojono w wyrzutnie pocisków rakietowych 280, 320 mm. Czołgi te walczyły na froncie wschodnim oraz w Normandii w 1944 r. oraz w jednostkach szkolnych. Pewna liczba została przydzielona do 7 Ochotniczej Dywizji Górskiej Waffen SS "Prinz Eugen", walczącej z partyzantami Tito w Jugosławii.
Po lądowaniu aliantów w Normadii, 30 zdobytych z powrotem czołgów PzKpfw 38H zostało wcielonych do armii francuskiej i były używane jeszcze w 1945 r. Uzyskane od Wolnych Francuzów egzemplarze H-39 użyli w trakcie walk w 1946 r. Izraelczycy.
