Jakub Szydłowiecki (protoplasta)
Z Wikipedii
| Jakub Szydłowiecki | |
 Odrowąż |
|
| Data urodzenia | XIV wiek |
| Miejsce urodzenia | Szydłowiec |
| Data śmierci | ok. 1436 |
| Miejsce śmierci | Szydłowiec |
| Rodzina | Szydłowieccy |
| Małżeństwo | NN Jastrzębiec |
| Dzieci | Stanisław, Piotr, Mikołaj, Barbara, 8 NN córek |
Jakub Szydłowiecki z Odrowążów[1] (ur. II połowa XIV wieku, zm. około 1436[2]) - polski możnowładca, protoplasta rodu Szydłowieckich[3], rycerz herbu Odrowąż, dziedzic Szydłowca.
Jakub z Szydłowca był wierzącym katolikiem[4], miłosiernym wobec biednych [5].
Spis treści |
[edytuj] Funkcje
Jakub uważany był za "dzielnego rycerza"[6]. Być może, że sławę tę zdobył na polach Grunwaldu, niewątpliwie bowiem brał udział w tej bitwie z Krzyżakami [7].
W latach 1412-1423 był dworzaninem biskupa Wojciecha Jastrzębca.
Jakub nie był zbyt częstym gościem w Szydłowcu, albowiem sprawował funkcję na dworze biskupa krakowskiego. Po zakończeniu służby najprawdopodobniej zamieszkiwał w grodzie[8] położonym nieopodal osady, w rozlewiskach Korzeniówki.
[edytuj] Posiadłości
Jakub Szydłowiecki był spadkobiercą szydłowieckiego klucza dóbr rodu Odrowążów, w skład którego wchodziły miejscowości: Nowy Szydłowiec, Stary Szydłowiec, Ciechostowice, Szydłówek, Wola Korzeniowa, Grabowa, Dziurów, Pogorzałe, Chlewiska, Skarżysko Książęce i Prędocinek.
Oprócz dóbr szydłowieckich, Jakub był właścicielem wsi Demby, którą w roku 1414 zastawił na sześć lat Stanisławowi Mazurowi z Łażniewa.
Do 1412 roku Szydłowcem zarządzali Jakub, Sławko i Małgorzata. Po śmierci Sławka, Szydłowiec przeszedł na własność Jakuba, po którym dobra odziedziczyli jego synowie. W latach 1423-1433 Jakub pomagał bratu we władaniu dobrami szydłowieckimi.
W 1413 bracia odkupili od swojej siostry Małgorzaty, żony Piotra z Tułkowic, dziedziczną część Szydłowca.
[edytuj] Działalność
Najprawdopodobniej pierwszymi Odrowążami, używającymi nazwiska "Szydłowiecki", byli bracia Jakub i Sławko. Wymienieni zostali po raz pierwszy w dokumencie z 1 stycznia 1401 jako "Bracia i Dziedzice z Szydłowca".
Jakub wraz z bratem ufundowali parafię i wznieśli drewniany kościół pod wezwaniem św. Zygmunta w 1401. Ufundowany przez siebie kościół parafialny uposażyli czterema łanami ziemi, stawem rybnym, łąką, lasem z barciami, dwiema karczmami oraz dziesięcinami.
Dnia 8 lutego 1427 Jakub i Sławko określili prawa i obowiązki mieszczan szydłowieckich na wzór Sandomierza. Mieszczanie mieli płacić na rzecz właścicieli miasta po groszu od domu, tyle samo od warzenia i szynkowania piwa. Od każdego ogrodu mieli płacić po 2 grosze, a rzemieślnicy musieli dawać po groszu od warsztatu, natomiast sukiennicy od folowania i ram sukiennych. Mieszczanie mieli obowiązek płacić dziedzicom 6 denarów od każdej grzywny szosu oraz stawiać konia wartości 3 grzywien w razie wojny. W zamian za to otrzymali las Karwa, leżący za sadzawką plebańską oraz dąbrowę i inne nieużytki w celu wykorzystania na pastwiska. Zezwolono im także na wybór dwóch rajców, bowiem dalszych dwóch wyznaczali właściciele miasta.
W 1433 roku wspólnie nadają szydłowieckiej parafii, kolejne pięć kramów położonych w Szydłowcu, a nadto z dziesięciu własnych przeznaczyli po groszu na rzecz kościoła. Ofiarowali również kawałek lasu z pasieką oraz grunta leżące między rzeką Korzeniówką a Wolą Szydłowiecką.
[edytuj] Genealogia
Jakub Szydłowiecki był synem nieznanego z imienia Odrowąża oraz bratem Sławka i Małgorzaty.
Ożenił się z krewną biskupa Jastrzębca, z którego to związku urodziło się trzech synów i dziewięć córek, jedna miała na imię Barbara, natomiast imiona pozostałych córek są nieznane. Najstarszym synem był Stanisław, drugim z rzędu Piotr, trzecim Mikołaj.
Wspólnie z żoną przekazali synom wiarę i przywiązanie do Kościoła katolickiego oraz miłosierdzie dla biednych. Jakub był także nauczycielem swych synów, a dwaj jego synowie słynęli ze znajomości prawa[9].
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N Odrowąż |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Jakub Szydłowiecki ≈ nieznana z imienia Jastrzębcówna |
|
Małgorzata Odrowąż |
|
Sławko Szydłowiecki - duchowny |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
Mikołaj Szydłowiecki |
|
Piotr Szydłowiecki |
|
Stanisław Szydłowiecki |
|
Barbara Szydłowiecka |
|
8 nieznanych z imienia córek |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
- ↑ Pochodził z domu i rodu Odrowążów, dopiero pod koniec XIV wieku (formalnie 1 stycznia 1401 roku), przyjął wraz z bratem nazwisko Szydłowiecki
- ↑ Danuta Słomińska-Paprocka, Szydłowiec i okolice, Szydłowiec 2003
- ↑ Bartosz Paprocki wymienia Andrzeja Obulo "de Szydlowiecz", dziedzica Gór, kasztelana sandomierskiego w 1362. Dokument ten jest jednakże falsyfikatem, gdyż Andrzej, kasztelan wiślicki, jest wymieniony w 1342, nie był zaś kasztelanem sandomierskim w 1362. W: Krzysztof Dumała, Studia z dziejów Szydłowca, s. 190
- ↑ Ufundował katolicki Kościół św. Zygmunta w Szydłowcu
- ↑ "W serca synów wszczepiać musieli rodzice [Jakub i Jastrzębcówna] przywiązanie do Kościoła a miłosierdzie dla biednych, tymi bowiem cnotami mieli się później zawsze odznaczać" w Jerzy Kierzkowski, Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki, z Dziejów kultury i sztuki Zygmuntowskich czasów, Poznań 1912, s. 9
- ↑ "Jakób z Szydłowca uchodził za >>dzielnego rycerza<<", Jerzy Kieszkowski, Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki - z Dziejów kultury i sztuki z Zygmuntowskich czasów, Poznań 1912, s. 8
- ↑ Jerzy Kieszkowski, Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki - z Dziejów kltury i sztuki z Zygmuntowskich czasów, Poznań 1912, s. 8
- ↑ Dawny gród znajdował się w miejscu obecnego zamku w Szydłowcu
- ↑ Jerzy Kieszkowski, Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki - z Dziejów kultury i sztuki z Zygmuntowskich czasów, Poznań 1912
[edytuj] Źródła
- Jerzy Kieszkowski, Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki - z Dziejów Kultury i Sztuki z Zygmuntowskich Czasów, Poznań 1912
- red. Jacek Wijaczka, Zamek Szydłowiecki i jego właściciele - materiały sesji popularnonaukowej, Szydłowiec 1996, ISBN 83-904721-0-4
- red. Zenon Guldon, Hrabstwo szydłowieckie Radziwiłłów - materiały sesji popularnonaukowej, Szydłowiec 1994
- Danuta Słomińska-Paprocka, Szydłowiec i okolice, Szydłowiec 2003
- Krzysztof Dumała, Studia z dziejów Szydłowca, Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego - t. 4, Kraków 1967
- Stefan Rosiński, Mikołaj i Krzysztof Szydłowieccy - patroni turnieju rycerskiego, Szydłowiec 2006, ISBN 83-60126-20-8
- Jan Wiśniewski, Dekanat Konecki, Radom 1913
| Poprzednik Sławko Szydłowiecki |
 |
Pan na Szydłowcu 1433-1436 |
|
Następca Stanisław Szydłowiecki |
