Janusz Albrecht

Z Wikipedii

Janusz Albrecht ps. "Wojciech", "Ksawery", "Ozimiński", "Marian Jankowski" (ur. 14 lutego 1892 w Kaliskach, w pow. włocławskim, zm. 6 września 1941 w Warszawie) – pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego.

Był żołnierzem Legionów Polskich, działaczem Polskiej Organizacji Wojskowej, w II Rzeczypospolitej oficerem zawodowym. W kampanii wrześniowej dowodził 1 Pułkiem Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, wchodzącym w skład Mazowieckiej Brygady Kawalerii.

Był szefem Sztabu Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. Został aresztowany przez kieleckie gestapo 7 lipca 1941 w Warszawie, prawdopodobnie na skutek denuncjacji rotmistrza Przemysława Deżakowskiego. Torturowany przez kilka dni, załamał się i złożył obszerne zeznania dotyczące struktur i zadań oddziałów Komendy Głównej ZWZ, oraz informacje o dowódcach ZWZ. 27 sierpnia został zwolniony z więzienia z misją przekazania Stefanowi Roweckiemu propozycji cichego porozumienia ZWZ z Niemcami i warunkiem dobrowolnego powrotu do Kielc (potwierdzonym oficerskim słowem honoru). 6 września 1941 popełnił samobójstwo, unikając w ten sposób wykonania wyroku śmierci wydanego przez sąd polowy.

Był odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Orderem Virtuti Militari V (1922) i IV klasy (pośmiertnie, 1942), Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta (1927), Krzyżem Niepodległości.

W działalności konspiracyjnej w okresie II wojny światowej była zaangażowana również jego rodzina. Żona Maria, z domu Pawłowska (ur. 1895, zm. 1982), pseud. Maria i Ciocia Maryla, była żołnierzem batalionu AK "Wigry", organizatorką pomocy dla więźniarek obozu na Majdanku, wiceprezesem Polskiego Białego Krzyża; została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Córka Wanda, po mężu Kowalska (ur. 1924, zm. 1983), pseud. Wanda, walczyła jako żołnierz Szarych Szeregów i ZWZ-AK, była więziona na Majdanku, w Oświęcimiu i Ravensbrück. Syn Janusz Kazimierz (ur. 1926, zm. 1944), pseud. Janosik, był żołnierzem pułku AK "Baszta", więźniem Pawiaka (marzec-maj 1940), poległ w powstaniu warszawskim.

[edytuj] Bibliografia

• Andrzej Krzysztof Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, tom I, Warszawa 1987 (tam m.in. fotografia)