Jasiel (województwo podkarpackie)

Z Wikipedii


Jasiel
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Komańcza
Liczba mieszkańców • liczba ludności	0

Jasiel lub Jasełka – nieistniejąca wieś w powiecie sanockim, gm. Komańcza, w woj. podkarpackim.

Iasziel, wyesz na wierzchowinie rzeki Iasła ...tha wyesz od sesczi lyath poczeła się szadzicz (1561), Jasieł 1591, wieś Jasiel alias Jasło 1665, łem. Jasełko (1860). W okresie I Rzeczypospolitej Jasiel należała do dóbr koronnych, klucz beski. Po 1772 r. dobra kameralne rządu austriackiego. W 1779 r. rząd austriacki sprzedał wieś w ręce osób prywatnych. W okresie zaborów wieś Jasiel leżała na granicy Węgier i Galicji, pod Beskidem, po obu stronach potoku Jasiel. Graniczyła z wsią Rudawka Jaśliska i Wisłokiem Wielkim na szczycie góry Hanasiówka (823 m n.p.m., punkt triangulacyjny do pom. Galicji). Pod koniec XIX w. Jasiel należała do księcia Władysława Czartoryskiego. Do 1914 r. starostwo powiatowe w Sanoku, powiat sądowy Bukowsko. W 1898 r. wieś liczyła 347 osób oraz 58 domów. Zamieszkana była głównie przez społeczność łemkowską oraz polską.

Pomnik pomordowanych WOPistów w Jasielu

Tuż po drugiej wojnie światowej we wsi istniała strażnica WOP, której załoga wobec przeważających sił UPA podjęła nieudaną próbę ewakuacji w kierunku Komańczy. 19 marca 1946 r. grupa bojowa WOP i MO w sile ok. 100 żołnierzy została osaczona pod miejscowością Jasiel przez połączone bandy „Didyka”, „Chrina” (Stepan Stebelśkij) i „Myrona” (Wołodymyr Hoszko), liczące łącznie 500 ludzi. Tylko kilku Polakom udało się przebić do Czechosłowacji, reszta została wzięta do niewoli po wyczerpaniu amunicji. O tym, co działo się później, pisze szeregowy Sudnik: „Wszystkim kazali się położyć twarzą do śniegu. Kilku banderowców przystąpiło do zdzierania z nas mundurów. Pierwszego żołnierza wtrącili na dno wykopu i któryś z nich strzałem w tył głowy pozbawił go życia. Potem mnie pchnęli na krawędź wykopu”.

Mieszkańców Jasiela wysiedlono w ramach operacji wisła. W latach sześćdziesiątych we Jasielu znajdowało się schronisko PTTK. Obecnie przy drodze widoczne są pozostałości budynków gospodarstwa prowadzonego w latach osiemdziesiątych przez więźniów. Jasiel należała do parafii łacińskiej w Jaśliskach. Na miejscu znajdowała się drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Św. Michała Archanioła z 1825 r. Obecnie na terenie wsi znajdują się dwa pomniki: kurierów beskidzkich AK oraz pomordowanych WOPistów.