Rzepedź

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°23' N 22°07' E49.3833333 22.1166667 (Rzepedź)


Rzepedź
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Komańcza
Położenie	49° 23' N 22° 07' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	1400
Strefa numeracyjna (do 2005)	13
Kod pocztowy	38-542
Tablice rejestracyjne	RSA
Położenie na mapie Polski Rzepedź

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa wsi

Rzepedź – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza, na pograniczu Beskidu Niskiego i Bieszczadów. Znajduje się u zbiegu dolin Osławy i Osławicy. Wieś lokowana w I poł. XVI wieku, na prawie wołoskim, na południowym skraju pasma Pasmo Bukowicy.

[edytuj] Historia i zabytki

Do roku 1772 rozbiorów województwo lwowskie, ziemia sanocka należała do Rzeczypospolitej Polski. Od roku 1772 należała do cyrkułu leskiego, a następnie sanockiego w obrębie Regionu zwanego przez zaborców; Galicja.

Przed rokiem 1831 właścicielem wsi był Jan Kanty Podolecki. Przed przybyciem tu, przebywał w Lesku, w majątku Wincentego Krasickiego spędził dzieciństwo i młodość a po jego śmierci, przeniósł się wraz z rodzicami do Rzepedzi. Tu mieszkał przez kolejne 20 lat, badając kulturę, Łemków i prowadząc działalność społeczno-polityczną. Zarządzał majątkiem Rzepedź. Dwór miejscowy w Rzepedzi stał się miejscem ożywionego życia towarzyskiego i schronienia dla powstańców, emisariuszy. Na podstawie miejscowego podania napisał powieść; " Hnatowe Berdo " i Elegię na śmierć wieszcza z Miodobrodu Tymona Zaborowskiego", Po roku 1832 nabył Rzepedź Stanisław Niezabitowski, a po nim wieś zakupił poeta Wincenty Pol.

Do 1914 powiat sądowy w Sanoku, gmina Bukowsko. W roku 1898 wieś liczyła 865 mieszkańców i 124 domy, pow. wsi wynosiła 10,53 km². Część wsi stanowiła wólka Miklaszki oraz osada dworska Zajniczki. Od listopada 1918 do stycznia 1919 Republika Komańczańska w której rozprawiono się z Polakami.

Do 12 września 1939 roku na obszarze powiatu sanockiego województwa lwowskiego, wieś stanowiła garnizon macierzysty Batalionu KOP "Komańcza".

W 1939 r. Batalion KOP "Komańcza", w ramach 2 Pułku Piechoty Karpaty toczył walki obronne.

W 1943 r. hitlerowcy w polu rozstrzelali 9 Romów oraz Polaka za ukrywanie Żydów i partyzantów.

Parafia łacińska w Bukowsku do roku 1947, następnie w Komańczy, od roku 1981 Parafia Rzepedź.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

[edytuj] Zabytki

We wsi znajduje się drewniana cerkiew z 1824 pw. św. Mikołaja Biskupa (konsekrowana w 1826 roku), remontowana w 1896 roku oraz dzwonnica z początku XIX wieku.

[edytuj] Nazwa

Znane jest tylko jedno objaśnienie pochodzenia nazwy wsi: od wołoskiego słowa repede, oznaczającego "szybki", "bystry", i odnoszącego się do nurtu Osławy.