Jerzy Lande
Z Wikipedii
Jerzy Lande (ur. 13 listopada 1886 w Tartu (Estonia), zm. 10 grudnia 1954 w Krakowie), wybitny prawnik, profesor i kierownik Katedry Teorii i Filozofii Prawa na Uniwersytecie Wileńskim, następnie na Uniwersytecie Jagiellońskim, autor prac naukowych, fotografik, taternik.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Naukę rozpoczął w V Gimnazjum w Warszawie. Tu zaprzyjaźnił się z późniejszym filozofem i luminarzem kultury polskiej Tadeuszem Kotarbińskim. Maturę ze złotym medalem uzyskał w Petersburgu w r. 1905, po czym wstąpił na Wydział Prawa tamtejszego uniwersytetu, który ukończył w 1910 r. W czasie studiów był uczniem m.in. Leona Petrażyckiego- wybitnego teoretyka prawa, który bardzo silnie wpłynął na poglądy naukowe Landego.
Po ukończeniu uniwersytetu wrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie, gdzie do 1917 r. zajmował się adwokaturą. Pracował w organizacjach społecznych: Straży Obywatelskiej, sądownictwie obywatelskim, Radzie Głównej Opiekuńczej, Ministerstwie Sprawiedliwości. Brał czynny udział w pracach Towarzystwa Prawniczego, Towarzystwa Psychologicznego i Instytutu Filozoficznego. W 1921 r. został zastępcą profesora, od 1925 r. profesorem teorii i filozofii prawa na Uniwersytecie Wileńskim, a od 1929 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Wkrótce po wybuchu II wojny światowej Lande wraz z innymi profesorami i docentami UJ został wywieziony do hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, gdzie spędził trzy miesiące. Jak wszyscy, dawał tam koleżeńskie wykłady ze swojej specjalności. Podczas dalszych lat okupacji brał udział w tajnym nauczaniu. Wrócił do pracy na uniwersytecie natychmiast po zakończeniu wojny. Umarł w wieku 68 lat. został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie
[edytuj] Dorobek naukowy
Jerzy Lande był kontynuatorem myśli Leona Petrażyckiego. Zajmował sie psychologicznymi i socjologicznymi uwarunkowaniami prawa. W czasie pracy w Wilnie opublikował pierwsze książki: "Norma a zjawisko prawne. Rozważania nad podstawami teorii prawa na tle krytyki systemu Kelsena" (1925)oraz "Zarys historii filozofii prawa w Polsce od początku XIX wieku" (1928). Wychował profesorów i doktorów trzech katedr teorii prawa. Jego prace naukowe, prawnicze i filozoficzne zostały wydane pośmiertnie w "Studiach filozofii prawa".
[edytuj] Fotografia
Zajmował się fotografią od 1903 r. Jego pasja wyrosła z krajoznawstwa, dlatego znany jest przede wszystkim z fotografii krajobrazu. Zajmował go również portret oraz fotografia architektury. Jak pisał Jan Sunderland "Jego zdjęcia wykazują duży zmysł kompozycyjny, zarówno linearny jako też - głównie - walorowy."
[edytuj] Taternictwo
Od 1909 r. uprawiał w Tatrach turystykę i taternictwo, początkowo ze znanym przewodnikiem Bartłomiejem Obrochtą, któremu później poświęcił wspomnienie: "U Bartka w Roztoce". Z Janem Małachowskim i Mariuszem Zaruskim uczestniczył w pierwszym zimowym wejściu na Kozie Czuby. Jako pierwszy przeszedł całą grań Kościelca. Prowadził w góry wycieczki studenckie, uczył techniki i wspinaczki skalnej.
[edytuj] Źródła
- Jan Sunderland "Jerzy Lande" [w:] Estetyka i sztuka fotografii, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1979
