Juda Galilejczyk
Z Wikipedii
Juda Galilejczyk albo Juda z Gamali (I wieku p.n.e./I wieku) - współzałożyciel stronnictwa zelotów. Jego rodzinne miasto było na Wzgórzach Golan, a przydomek Galilejczyk zdaje się zawdzięczać temu, że zwykle przebywał w Galilei. Część historyków uwarza jednak że były to dwie różne osoby.
Spis treści |
[edytuj] Wojna Warusa
Zaraz po śmierci Heroda Wielkiego, w różnych miejscach zaczeły wybuchać powstania i rewolty, takie jak Atrongajosa, Szymona z Perei czy Judy Galilejczyka:
- Był niejaki Juda, syn herszta rozbójników, Ezechiasza, posiasającego ogromną siłę i z wielkim trudem ujętego niegdyś przez Heroda. Ten to Juda zebrał bandę wykolejeńców w okolicach Sefforis w Galilei, napadł na zamek królewski, zabrał broń, która się w nim znajdowała, rozdał ją pomiędzy swoich towarzyszy i zrabował wszystkie przechowywane tam pieniądze. Był postrachem dla wszystkich, obrabował każdego, kto wpadł mu w ręce. Opanowany był wielką ambicją sięgającą aż po tron, lecz godność tę zamyślał osiągnąć nie tyle wypróbowanym męstwem, ile drogę niezmierzonych krzywd ludzkich.[1]
Przybycie Warusa, rzymskiego gubernatora Syrii, zmusiło rewolucjonistów do ukrycia się i oczekiwania na kolejną sposobność.
[edytuj] Spis Kwiryniusza
Taka szansa pojawiła się w 6, kiedy po złożeniu z tronu etnarchy Archelaosa, syna Heroda Wielkiego, gubernator Syrii Kwiryniusz przystąpił do realizacji cesarskiego spisu Żydów, niezbędnego do uregulowania podatków w nowej rzymskiej prowincji Judei. Arcykapłan Joazar syn Boetosa, próbował uspokoić wzburzoną ludność, jednak niezadowolenie utrzymywało się i Juda nakłonił mieszkańców do buntu, wyrzucając im, że godzą się na płacenie Rzymianom podatków i że chcą podlegać władzy nie tylko samego Boga, lecz i Rzymian.
- Lecz Juda z Gaulanitis, rodem z miasta, które się zwie Gamala, złączywszy się z Faryzeuszem Saddokosem /Sadokiem/ podburzał naród do buntu. Twierdzili oni, że spis majątków nic innego om nie przyniesie jak oczywistą niewolę i nawoływali naród do obrony swojej wolności. Teraz – mówili – nadeszła chwila, że jeśli odniosą sukces zapewnią sobie bezpieczne korzystanie ze swoich dóbr; gdyby zaś sprawa przybrała dla nich niepomyślny obrót, to przynajmniej posiądą chwałę i uznanie przez swoją wielkoduszność. Na pomoc Bożą zaś tylko wtenczas będą mogli liczyć, gdy swoje postanowienia będą starali się wszelkimi siłami w czyn wprowadzić i nosząc w sercu umiłowanie dla wielkiej sprawy, nie będą dla niej szczędzić żadnego trudu. Że zaś takie słowa znajdowały żywy oddźwięk wśród ludzi, przeto ich zuchwałe przedsięwzięcie przybrało ogromne rozmiary.[2]
Rewolta ta, przyczyniła się do powstania skrajnego odłamu nacjonalistów żydowskich, zwanych zelotami, tzn. gorliwymi w sensie religijnym, i wyzwolenia od obcych rządów.[3] Juda uformował te stronnictwo wespół z faryzeuszem Sadokiem. Zginął on podczas trwania tego powstania.
[edytuj] Rodzina
Juda Galilejczyk był synem Ezechiasza, przywódcy stronnictwa antyherodiańskiego, straconego w 47 p.n.e. przez Heroda Wielkiego.
Tyberiusz Juliusz Aleksander, gdy był prokuratorem Judei (46-48), kazał ukrzyżować synów Judy Galilejczyka, Jakuba i Szymona.
Inny członek jego rodziny, Eleazar syn Jaira, być może jego wnuk, zginął podczas upadku Masady a Menachem, syn lub jego wnuk po upadku Jerozolimy został zabity po długich torturach przez Rzymian.
[edytuj] Juda w Nowym Testamencie
Juda Galilejczyk jest wspomniany w Nowym Testamencie w Dziejach Apostolskich. Gdy Apostołowie staneli przed Sanhedrynem za nauczanie o Jezusie, w ich obronie stanął Gamaliel Starszy, uczony w Torze: Mężowie izraelscy - przemówił do nich - zastanówcie się dobrze, co macie uczynić z tymi ludźmi. Bo niedawno temu wystąpił Teodas, podając się za kogoś niezwykłego. Przyłączyło się do niego około czterystu ludzi, został on zabity, a wszyscy jego zwolennicy zostali rozproszeni i ślad po nich zaginął. Potem podczas spisu ludności wystąpił Judasz Galilejczyk i pociągnął lud za sobą. Zginął sam i wszyscy jego zwolennicy zostali rozproszeni.[4]
[edytuj] Przypisy
- ↑ Józef Flawiusz, Dawne Dzieje Izraela, Księga XVII, Rozdział X, 5
- ↑ Józef Flawiusz, Dawne Dzieje Izraela, Księga XVIII, Rozdział I, 1
- ↑ Zobacz W. R. Farmer, Maccabees, Zealots and Josephus, New York 1956.
- ↑ Biblia Tysiąclecia, Dz. 5, 35-37.
[edytuj] Bibliografia
- Józef Flawiusz, Dawne Dzieje Izraela, Księga XVIII, Rozdział I, 1 i 6
- Józef Flawiusz, Wojna żydowska, Księga II, Rozdział VIII, 1 i Rozdział XVII, 8
- Geza Vermes, Kto był kim w czasach Jezusa, Warszawa 2006, str. 150-151