Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Z Wikipedii
| Kazimierz Przerwa-Tetmajer | |
 Portret autorstwa Leona Wyczółkowskiego |
|
| Urodzony | 12 lutego 1865 Ludźmierz |
| Zmarł | 18 stycznia 1940 Warszawa |
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (ur. 12 lutego 1865 w Ludźmierzu , zm. 18 stycznia 1940 w Warszawie), polski poeta, nowelista, powieściopisarz, przedstawiciel Młodej Polski; brat przyrodni Włodzimierza.
Uczęszczał do Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie przeniósł się w 1883 z rodziną. W roku 1884 rozpoczął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zadebiutował w 1886 poematem prozą Illa. Jest jednak prawdopodobne, że jego faktycznym debiutem była nowela pt. Rekrut (tekst zaginął). W 1888 Tetmajer zdobył nagrodę literacką za wiersz ku czci Mickiewicza, a rok później za wiersz ku czci Kraszewskiego. W latach 1888–1893 podjął współpracę z pismami "Tygodnik Ilustrowany", "Kurier Warszawski" i krakowskim "Czasem". Wydał osiem serii Poezji, z których najwartościowsze to druga (1894), trzecia (1898) i czwarta (1900). Nastrojowa poezja Tetmajera odpowiadała dekadentom i bohemie młodopolskiej.
Zafascynowany góralskim folklorem napisał cykl opowieści Na skalnym Podhalu, ponadto epopeję tatrzańską Legenda Tatr, składającą się z dwóch części: Maryna z Hrubego i Janosik Nędza Litmanowski.
W 1895 przebywał w Heidelbergu, pełniąc funkcję osobistego sekretarza Adama Krasińskiego. Podróżował po Włoszech, Szwajcarii, Francji i Niemczech. Po I wojnie światowej mieszkał w Krakowie, Zakopanem, wreszcie osiadł na stałe w stolicy. Pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich (1921), a w 1934 został członkiem honorowym Polskiej Akademii Literatury. Ze względu na pogarszający się stan zdrowia (utrata wzroku i nasilająca się choroba umysłowa, będąca efektem kiły) musiał wycofać się z życia społecznego i twórczości literackiej. Miał zapewniony byt dzięki ofiarności społecznej. W styczniu 1940 został wyrzucony przez Niemców z Hotelu Europejskiego, gdzie mieszkał. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie. Pochowany na zakopiańskim Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.
Był przyrodnim, młodszym bratem Włodzimierza Tetmajera, a przez matkę, Julię z Grabowskich[1] kuzynem Tadeusza Boya-Żeleńskiego.
Mimo że kilkakrotnie był zaręczony (m.in. z Laurą Rakowską, z myślą o której napisał wiersz "A kiedy będziesz moją żoną"), nigdy się nie ożenił. Ze związku z nieznaną z nazwiska aktorką miał nieślubnego syna Kazimierza Stanisława, który w młodym wieku popełnił samobójstwo.
Inne utwory:
- nowela Ksiądz Piotr
- satyra na galicyjską arystokrację Z wielkiego domu
- cykl powieści Koniec epopei
- powieści Aniół śmierci oraz Panna Mery
Dramaty:
- Sfinks
- Zawisza Czarny
- Mąż-poeta
- Rewolucja
- Judasz
[edytuj] Przypisy
- ↑ według badacza Mateusza Miesesa Julia była jedną z czterech córek Jana Andrzeja Grabowskiego, jednego z czterech synów Franciszki z Piaseckich i Mikołaja Grabowskiego, obojga będących pierwszym pokoleniem ochrzczonych frankistów
