Kazimierz Pułaski

Z Wikipedii

Kazimierz Michał Władysław Wiktor Pułaski
Kazimierz Pułaski, obraz Jana Styki
Ślepowron
Data urodzenia	4 marca 1746
Miejsce urodzenia	Warszawa
Data śmierci	11 października 1779
Miejsce śmierci	pod Savannah

Rodzina	Pułaski
Rodzice	Józef Pułaski Marianna Zielińska
Małżeństwo	brak
Dzieci	brak
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Pułaski pod Częstochową – obraz Józefa Chełmońskiego

Stanisław Batowski Kaczor, Śmierć Kazimierza Pułaskiego w Savannah

Kazimierz Michał Wacław Wiktor Pułaski, herbu Ślepowron (ur. 4 marca 1746 (według innych źródeł między 1745-49) w Warszawie, zginął z ran odniesionych w bitwie pod Savannah 11 października 1779) – jeden z przywódców konfederacji barskiej, generał amerykański, bohater wojny o niepodległość USA.

[edytuj] Młodość

Był synem starosty wareckiego Józefa Pułaskiego, bratem Antoniego i Franciszka Ksawerego.

W Warce w pałacu na Winiarach spędził dzieciństwo. Uczył się w konwikcie teatynów w Warszawie. Już w 1762 został paziem księcia kurlandzkiego Karola Krystiana Wettyna. Tam też w Mitawie przeżył wyrzucenie księcia ze swojej stolicy przez wojska rosyjskie. W 1764 podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego.

[edytuj] Konfederacja barska

Wtajemniczony w przygotowania do konfederacji barskiej, zbroił oddziały na Podolu i Wołyniu. 29 lutego 1768 podpisał akt założenia konfederacji barskiej.

W latach 1768-1772 był jednym z dowódców Konfederacji Barskiej, został marszałkiem ziemi łomżyńskiej. Przez 2 tygodnie w 1768 bronił się w warownym klasztorze w Berdyczowie przed atakami armii rosyjskiej. Skapitulował, został wypuszczony po przyrzeczeniu porzucenia konfederacji. Już niedługo jednak ogłosił, że został do tego zmuszony siłą i będzie walczyć do ostatniej kropli krwi. Dowodził z Józefem Pułaskim w Bitwie pod Orzechowem stoczonej 3 listopada 1768 roku przeciw armii rosyjskiej pod dowództwem Aleksandra Suworowa.

W 1769 bronił Okopów Świętej Trójcy przed przeważającą armią rosyjską, następnie przeszedł do Turcji, a potem na Podole. Gdy przybył z Podola pod Barwinek, 7 kwietnia 1769 roku, skoncentrowały się tam siły konfederackie; ks.Jerzego Marcina Lubomirskiego, niefortunnego obrońcy Krakowa. K. Pułaski mimo młodego wieku (24 lata), był czołowym dowódcą wojskowym Konfederacji. Prowadził zaciągi i zorganizował pod Barwinkiem, jeden z największych obozów konfederackich. Lubomirski powierzył Pułaskiemu funkcję regimentarza krakowsko - sanockiego i sandomierskiego. W Barwinku sygnowany był uniwersał nazwany imieniem Pułaskiego, wzywający pod broń szlachtę Podkarpacia. Stąd też w kwietniu 1769 r., wybrał się przeciw rosyjskim oddziałom Jelczaninowa do bitwy pod Iwlą. Pułaski, z tego miejsca wyruszył w wielki rajd kawaleryjski na Podlasie i Litwę, w czasie którego pod Włodawą poległ jego brat Franciszek Ksawery Pułaski.

W dniu 6 kwietnia 1769 na polach między Miejscem, a Rogami, koło Krosna, miała miejsce bitwa konfederatów barskich z Rosjanami, w której Pułaski został ranny. Wkrótce przebił się ze swoim odziałem na Litwę i Ruś, wzniecając tam powstanie antyrosyjskie. Wsławił się między innymi, brawurową obroną Jasnej Góry przed wojskami rosyjskimi gen. Iwana Drewicza i królewskimi (od 31 grudnia 1770 do 14 stycznia 1771). Mniej szczęśliwe były wystąpienia Pułaskiego w polityce: ulegając wpływom Wessla jego otoczenia, podjął się na rozkaz Generalności zorganizowania porwania króla, Stanisława Augusta Poniatowskiego 3 listopada 1771, a po tym nieudanym wyczynie, spadła na niego główna odpowiedzialność.

[edytuj] Na emigracji

Po upadku konfederacji w 1772, zaocznie skazany na śmierć za próbę królobójstwa, musiał emigrować z Polski. Władze żadnego kraju europejskiego nie chciały go jednak przyjąć. Najpierw udał się do Turcji, skąd jednak po interwencji dyplomatycznej go wydalono, a następnie nielegalnie przebywał we Francji, skąd wyjechał na zaproszenie generała Lafayette'a do powstających właśnie Stanów Zjednoczonych Ameryki.

W latach 1777-1779 walczył w szeregach armii Jerzego Waszyngtona w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, będąc w randze generała brygady Armii Kontynentalnej. W 1778 utworzył legion kawalerii, na którego czele odniósł zwycięstwo nad Anglikami w bitwie pod Charleston (10 maja 1779).

Zmarł 11 października 1779 w wyniku ran odniesionych w czasie oblężenia Savannah. Ciała nie zdołano przetransportować do brzegu ze względu na ogromne upały i został oddany morzu ze statku „Wasp”. 21 października 1779 po przycumowaniu statku do lądu odbył się symboliczny pogrzeb Kazimierza Pułaskiego. Według innej wersji, został on najpierw pochowany na farmie Greenwich, a potem przeniesiony i pochowany na jednym z placów starego miasta Savannah. Teorię tę, według jej zwolenników, potwierdza fakt, że w 1997 r. na placu Monterey, pod pomnikiem, znaleziono miejsce pochówku, ale szczątki trudno jest jednoznacznie zidentyfikować.

Na wieść o śmierci Pułaskiego, generał Jerzy Waszyngton stacjonujący wówczas ze sztabem w swojej głównej kwaterze w Moore House, w West Point, zadecydował, aby w dniu w którym przyszła ta wiadomość (17 listopada 1779 roku), hasłem w wojsku stał się "Pułaski", a odzewem "Polska".^[1]

[edytuj] Pamięć o Pułaskim

Działalność polityczną zwłaszcza zaś wojskową Pułaskiego wyświetlił szczegółowo w osobnej monografii Władysław Konopczyński (1931), podnosząc jego znaczenie historyczne jako „pierwszego powstańca, prekursora legionistów, wodza patriotycznej młodzieży, bojownika wolności naszej i cudzej, nade wszystko zaś nauczyciela bohaterstwa”. W czasie trwania Konfederacji Barskiej walczył w okolicach Krynicy - od kilkudziesięciu lat jest tam organizowany pieszy rajd turystyczny ku Jego pamięci. Przy ul.Pułaskiego został usypany Kopiec Pułaskiego.

W USA jest uważany za twórcę kawalerii amerykańskiej. Jest bohaterem narodowym USA. W 1929 Senat amerykański ustanowił 11 października Dniem Pamięci Generała Pułaskiego (General Pulaski Memorial Day). W pierwszą niedzielę października odbywa się największa w USA parada Pułaskiego (Pulaski Parade) na 5. alei w Nowym Jorku. Stan Illinois obchodzi Dzień Kazimierza Pułaskiego (Casimir Pulaski Day) w każdy pierwszy poniedziałek marca. W stanach Arkansas, Georgia, Illinois, Indiana, Kentucky, Missouri i Virginia istnieją hrabstwa Pulaski (Pulaski County), nazwane tak na jego cześć.

19 marca 2007 Senat amerykański jednomyślnie zagłosował za nadaniem mu honorowego obywatelstwa Stanów Zjednoczonych; żeby ta akcja została zatwierdzona jako prawo, zagłosować "za" musi jeszcze amerykańska Izba Reprezentantów, a rezultujący dekret musi podpisać Prezydent Stanów Zjednoczonych.^[2]^[3] Wtedy Kazimierz Pułaski stałby się tylko 7. osobą kiedykolwiek tak uhonorowaną.

Jego imię nosi m.in. polska fregata rakietowa ORP Gen. K. Pułaski oraz Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego