Włodawa
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°33' N 23°33' E
Włodawa | |||||
|
|||||
Województwo | lubelskie | ||||
Powiat | włodawski | ||||
Gmina - rodzaj |
Włodawa miejska |
||||
Prawa miejskie | 1534 | ||||
Burmistrz | Jerzy Wrzesień | ||||
Powierzchnia | 17,97 km² | ||||
Położenie | 51° 33' N 23° 33' E |
||||
Liczba mieszkańców (2008) - liczba ludności - gęstość |
14 100 756 os./km² |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
82 | ||||
Kod pocztowy | 22-200 | ||||
Tablice rejestracyjne | LWL | ||||
Położenie na mapie Polski
|
|||||
TERC10 (TERYT) |
3060719011 | ||||
Urząd miejski3
al. J. Piłsudskiego 2422-200 Włodawa tel. 82 572-14-44; faks 82 572-24-54 (e-mail) |
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Wiadomości w Wikinews | |||||
Strona internetowa miasta |
Włodawa to miasto i gmina w północno-wschodniej części województwa lubelskiego, w środkowo-wschodniej Polsce, w powiecie włodawskim; położone na obszarze Garbu Włodawskiego, nad Włodawką i Bugiem przy granicy z Białorusią. Włodawa leży na Południowym Podlasiu, Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim i Polesiu. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa chełmskiego. W mieście jest zakład karny dla recydywistów .
Według danych z 30 grudnia 2006 2, miasto miało 14 203 mieszkańców (GUS).
Od 1 stycznia 1973 [1] do 15 lipca 1992 [2] w skład Włodawy wchodził Orchówek (miasto od 1506 do XVIII wieku i ponownie w latach 1775-1869, obecnie wieś w gminie Włodawa).
Spis treści |
[edytuj] Historia
Historia Włodawy do połowy XV wieku nie jest dobrze znana z powodu braku źródeł. Wiadomo jednak, że istniała już w pierwszej połowie XIII wieku i już wtedy mieszkała w niej ludność polska, ruska i żydowska. Położenie nad wielką rzeką - Bugiem - sprzyjało szybkiemu rozwojowi miasta jako ośrodka handlowego i tranzytowego. Po lokacji miasta, która miała miejsce prawdopodobnie na początku XVI wieku, do Włodawy zaczęli coraz liczniej sprowadzać się Żydzi. Od 1566 r. Włodawa na mocy unii lubelskiej stała się miastem granicznym, zaś rzeka Włodawka stanowiła granicę pomiędzy województwem brzesko-litewskim a ziemią chełmską. W roku 1596 Włodawa przeszła w ręce Leszczyńskich. W 1624 r. wzniesiono we Włodawie szkołę i zbór kalwiński, czynny do 1698 roku. Ważnym wydarzeniem był zwołany do Włodawy w roku 1634 synod kalwiński, na który przybyli delegaci z całej Korony i Litwy w celu ustalenia jednolitych form obrzędowych. W 1648 r. wojska Chmielnickiego zajęły i spustoszyły Włodawę, mordując znaczną cześć mieszkańców. Kolejne wieki to rozwój gminy żydowskiej i stopniowe zwiększanie się liczby mieszkańców wyznania mojżeszowego. Przed II wojną światową we Włodawie były już dwie synagogi, bejt ha-midrasz, dom modlitwy, szkoła talmud-tora, mykwa i cmentarz żydowski; działały dwie kapele klezmerskie i klub sportowy Makabi. W 1923 powstał klub Włodawianka. Holocaust zmienił diametralnie oblicze miasteczka, które było już wówczas od dawna typowym sztetlem. Większość żydowskich mieszkańców Włodawy zginęła w obozie zagłady w Sobiborze. Po wojnie pożydowskie budynki wykorzystywano m.in. jako magazyny, zaś macewy z cmentarza służyły często do brukowania ulic. W 1981 r. utworzono Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, które przejęło dawne synagogi, przekształcając je w budynki muzealne.
[edytuj] Zabytki
- Barokowy kościół parafialny p.w. św. Ludwika z lat 1741-1752, zbudowany wg projektu włoskiego architekta Pawła Fontany. Budowniczym świątyni był Tomasz Rezler. Obok klasztor ojców paulinów.
- Cerkiew prawosławna p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny.
- Wielka Synagoga wzniesiona w roku 1764, przy której znajdują się jeszcze dwa pokrewne budynki (Mała Synagoga oraz Bejt ha-midrasz).
- Stary cmentarz żydowski - założony w XVIII wieku.
- Nowy cmentarz żydowski - założony w XIX wieku.
- "Czworobok" - budowla w kształcie kwadratu z dziedzińcem w środku - zabytek unikatowy, najprawdopodobniej jedyny tego rodzaju w Polsce. Czworobok należał do włodawskich Żydów.
[edytuj] Kultura
Włodawa jest jednym z niewielu miast, w którym od wieków w zgodzie żyli obok siebie Polacy, Ukraińcy, Białorusini oraz Żydzi (którzy do II wojny światowej stanowili 60% ludności ówczesnego miasta). Tradycję trójkulturowości upamiętnia i kultywuje coroczny Festiwal Trzech Kultur (kultur: żydowskiej, polskiej i ruskiej, związanych z trzema religiami: judaizmem, katolicyzmem i prawosławiem). W okresie zaborów Włodawa leżała początkowo w zaborze austriackim, dopiero potem została włączona do rosyjskiego.
Instytucje kultury
- Młodzieżowy Dom Kultury, ul. Partyzantów 17
- Włodawski Dom Kultury, Al. J. Piłsudskiego 10
- Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Przechodnia 13
- Biblioteka Pedagogiczna, ul. Sierpińskiego 4
- Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, ul. Czerwonego Krzyża 7
[edytuj] Edukacja
[edytuj] Przedszkola
- Miejskie Przedszkole Integracyjne we Włodawie, ul. Szkolna 5
- Przedszkole Miejskie nr 1 we Włodawie, ul. Słowackiego 16
[edytuj] Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa nr 2 we Włodawie, ul. Kopernika 3
- Szkoła Podstawowa nr 3 we Włodawie, ul. Zbigniewa Sierpińskiego 4
- Szkoła Podstawowa Specjalna nr 4 we Włodawie, ul. Partyzantów 13
[edytuj] Gimnazja
- Publiczne Gimnazjum nr 1 we Włodawie, ul. Szkolna 7
- Publiczne Gimnazjum nr 2 we Włodawie, ul. Szkolna 1
- Publiczne Gimnazjum Specjalne nr 3 we Włodawie, ul. Partyzantów 13
[edytuj] Szkoły ponadgimnazjalne
- I Liceum Ogólnokształcące we Włodawie, ul. Szkolna 1
- Zespół Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcące, ul. Modrzewskiego 24
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna we Włodawie im. Katarzyny Rusińskiej, ul. Partyzantów 13
[edytuj] Transport
- Włodawa jest ważnym węzłem drogowym. W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:
- 82 Lublin - Włodawa
- 812 Krasnystaw - Chełm - Włodawa - Wisznice - Biała Podlaska
- 816 Zosin - Dorohusk - Włodawa - Sławatycze - Terespol
- Miasto posiada połączenia autobusowe z: Lublinem, Chełmem, Warszawą, Krakowem, Białą Podlaską, Białymstokiem, Zamościem, Parczewem, Radzyniem Podlaskim, Międzyrzecem Podlaskim, Siedlcami, Sandomierzem, Hrubieszowem, Lubartowem i wieloma innymi miejscowościami. Transport zapewniają zarówno przedsiębiorstwa i oddziały PKS, jak też przewoźnicy prywatni.
- Włodawa posiada połączenie kolejowe z Chełmem. Niestety ruch pasażerski na tej trasie został wstrzymany w 2002 roku. Obecnie linia kolejowa Chełm-Włodawa wykorzystywana jest wyłącznie przez pociągi towarowe.
[edytuj] Struktura powierzchni i układ urbanistyczny
Według danych z roku 20026, Włodawa ma obszar 18,67 km², w tym:
- użytki rolne: 50%
- użytki leśne: 10%
Zabudowa Włodawy rozciągnięta jest południkowo wzdłuż rzeki Bug, która stanowi wschodnią granicę miasta. Osią zabudowy są dwie równoległe względem siebie ulice, mianowicie Al. Jana Pawła II i ul. J.Piłsudskiego, przechodząca na północy w ul. Długą, natomiast na południu w ul. Kraszewskiego. Południowa cześć Włodawy charakteryzuje się zwartą zabudową jednorodzinną, która w miarę podążając na północ ustępuje miejsca zabudowie szeregowej. Miasto w środkowej części możemy podzielić na dwa sektory. W sektorze wschodnim części środkowej obserwujemy obszerny kwadratowy rynek, w którego centralnej części znajduje się omawiany wyżej zespół kramów i jatek (Czworobok). Zarówno dookoła samego rynku, jak też przy odchodzących od niego wąskich, bocznych uliczkach możemy spotkać wiele zabytkowych kamieniczek. W tym też rejonie znajdują się trzy perły architektoniczne Włodawy, mianowicie barokowy kościół (XVIII w.) wraz z przyległym do niego klasztorem (XVII w.), synagogę (XVIII w.) oraz cerkiew prawosławną (XIX w.). Sektor zachodni części środkowej charakteryzuje się blokową zabudową wielorodzinną (bloki 2-5 kondygnacji), a także usługowo- przemysłową (szczególnie wzdłuż ul. Lubelskiej). Północna cześć miasta to głównie zabudowa jednorodzinna, z wyjątkiem usytuowanego w tym rejonie osiedla wojskowego (bloki 3-5 kondygnacji), a także bloków w rejonie ulic Wspólnej, Sybiraków i Szpitalnej (3 kondygnacje). Najdalej na północ (a mianowicie północny-wschód) wysuniętym fragmentem miasta jest teren po byłej jednostce wojskowej (obecnie głównie zabudowa jednorodzinna i usługowo-przemysłowa).
[edytuj] Klimat
Klimat Włodawy kształtowany jest przez masy suchego i mroźnego powietrza kontynentalnego. Lato tutaj jest ciepłe - średnia temperatura w lipcu to +18°C, zimą -6,5°C, częste są poranne przymrozki jesienią i wiosną.
[edytuj] Statystyki
Miasto stanowi 1,49% powierzchni powiatu.
Według danych z roku 20026, średni dochód na mieszkańca wynosił 1376,18 zł.
Stopa bezrobocia (stan na czerwiec 2005) - 24,7%
[edytuj] Demografia
[edytuj] Ludność Włodawy w latach 1693-2006
[edytuj] Przyrost naturalny
- 1950 rok - 201
- 1960 rok - 84
- 1970 rok - 48
- 1980 rok - 185
- 1983 rok - 225
- 1985 rok - 171
- 1990 rok - 118
- 1995 rok - 38
- 1999 rok - 37
- 2000 rok - 23
- 2005 rok - 32
- 2006 rok - -19
[edytuj] Saldo migracji
- 1980 rok - 255
- 1985 rok - 114
- 1990 rok - 155
- 1995 rok - 18
- 2000 rok - -23
[edytuj] Sąsiednie gminy
Włodawa, Hanna, Hańsk, Stary Brus, Urszulin, Wola Uhruska, Wyryki.
Gmina sąsiaduje z Białorusią i Ukrainą.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Przypisy
Annopol • Bełżyce • Biała Podlaska • Biłgoraj • Bychawa • Chełm • Dęblin • Frampol • Hrubieszów • Janów Lubelski • Józefów • Kazimierz Dolny • Kock • Krasnobród • Krasnystaw • Kraśnik • Lubartów • Lublin • Łęczna • Łuków • Międzyrzec Podlaski • Nałęczów • Opole Lubelskie • Ostrów Lubelski • Parczew • Piaski • Poniatowa • Puławy • Radzyń Podlaski • Rejowiec Fabryczny • Ryki • Stoczek Łukowski • Szczebrzeszyn • Świdnik • Tarnogród • Terespol • Tomaszów Lubelski • Tyszowce • Włodawa • Zamość • Zwierzyniec
Miasta: Włodawa
Gminy miejskie: Włodawa
Gminy wiejskie: Hanna • Hańsk • Stary Brus • Urszulin • Włodawa • Wola Uhruska • Wyryki