Komunistyczna Partia Górnego Śląska

Z Wikipedii

Komunistyczna Partia Górnego Śląska (Komunistische Partei Oberschlesiens) - organizacja działająca od roku 1920 na międzynarodowym terytorium plebiscytowym Górny Śląsk, od roku 1922 na terenie autonomicznego Województwa Śląskiego w granicach Rzeczypospolitej Polskiej.

Spis treści 1 Działalność 1.1 Cel: Górnośląska Republika Rad 1.2 Po podziale Górnego Śląska 2 Przypisy 3 Bibliografia

[edytuj] Działalność

7 listopada 1920 roku – dokładnie w dniu trzeciej rocznicy bolszewickiej rewolucji doszło do połączenia odłączonej od KPD - Komunistische Partei Oberschlesiens (KPOS) – Antona Jadascha, górnośląskiego oddziału Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (USPD) – Heinricha Raua i skrajnie lewicowych secesjonistów z PPS, czyli Komunistycznej Partii Ziem Śląskich – Stanisława Barczyńskiego. W efekcie powstała Komunistyczna Partia Górnego Śląska-Komunistische Partei Oberschlesiens (KPGŚ-KPOS), której przewodnictwo objął Anton Jadasch, a siedzibą główną zostały Gliwice. Komunistyczna Partia Górnego Śląska-Komunistische Partei Oberschlesiens nie była częścią Komunistycznej Partii Niemiec. Analogicznie nie planowała wejść w skład Komunistycznej Partii Rzeczypospolitej Polskiej (KPRP), mającej bardzo silny ośrodek w sąsiednim, polskim Zagłębiu Dąbrowskim, chociaż w ramach ideologicznego internacjonalizmu utrzymywała z obydwiema bardzo ścisłe kontakty. Partia ta posiadająca 5600 członków, na bardzo religijnym Górnym Śląsku miała marginalne znaczenie i żadnych możliwości osiągnięcia tu większych wpływów.

[edytuj] Cel: Górnośląska Republika Rad

KPGŚ wysuwała projekt utworzenia na wzór Rosji Sowieckiej oraz powstałych w roku 1918, później zlikwidowanych państw Węgierska Republika Rad, Słowacka Republika Sowiecka, charkowska tzw. Ukraińska Republika Ludowa, czy Niemiecka Republiki Socjalistyczna – Liebknechta, samodzielnej i niepodległej Górnośląskiej Republiki Rad, co próbowała osiągnąć także poprzez zasilenie sformowanych przez Polską Organizację Wojskową Górnego Śląska, powstańczych szeregów. Komuniści (np. Wieczorek, Szyling) chcieli bowiem przejąć nad nimi kontrolę, by zamienić polskie powstanie w górnośląską rewolucję społeczną^[1]. Oczywiście wszelkie tego typu zbrojne pucze komunistów były przez Korfantego dławione w zarodku. W swym manifeście z roku 1920 Komunistyczna Partia Górnego Śląska głosiła: Podlegaliśmy bratobójczej agitacji polskich i niemieckich bandytów nacjonalistycznych, którzy pchali robotników do wyczerpujących walk. Podczas I zjazdu Komunistycznej Partii Górnego Śląska (KPGŚ-KPOS), odbytego 12 grudnia 1920 roku na terenie huty „Bismarck” (obecnie „Batory”) w Wielkich Hajdukach (dziś Chorzów Batory) przegłosowano konieczność walki o samodzielną Górnośląską Republikę Rad oraz bojkot plebiscytu. 15 marca 1921 roku jej organ prasowy „Czerwony Sztandar – Die Rote Fahne” pisał: Dla świadomego robotnika rozstrzygnięcie sprawy Górnego Śląska drogą plebiscytu jest takim samym gwałtem, jak przyłączenie go do tego lub innego państwa siłą zbrojną.

[edytuj] Po podziale Górnego Śląska

W roku 1922 po podziale terytorium plebiscytowego przez Polskę i Niemcy, podziałowi zgodnemu z linią graniczną uległa również Komunistyczna Partia Górnego Śląska. Jej część na terenie niemieckiej Prowincji Górnośląskiej przyłączyła się do Komunistycznej Partii Niemiec (KPD), natomiast jej działacze w polskim Województwie Śląskim współpracowali z władzami Komunistycznej Partii Rzeczypospolitej Polskiej (KPRP). Podział wśród górnośląskich komunistów, nie miał nic wspólnego z ich etnicznym pochodzeniem, był wyłącznie pochodną nowej granicy państwowej. Były przywódca KPGŚ Anton Jadasch został przywódcą KPD w Prowincji Górnośląskiej. Faktem jest, że górnośląska komórka KPD, deklarująca ideowy internacjonalizm, w roku 1930 przyłączyła się do radykalnie antypolskiego obozu, reprezentującego niemal całe niemieckie spektrum polityczne, z wyjątkiem głoszącego równouprawnienie Centrum. Po przejęciu władzy przez nazistów w roku 1933 cała KPD została rozbita, a jej działacze uwięzieni w obozach koncentracyjnych.

Polska prasa mająca trudność z narodową klasyfikacją internacjonalistycznej Komunistycznej Partii Górnego Śląska wymieniałą pośród ugrupowań niemieckich, startujących 24 września 1922 roku wyborach do Sejmu Śląskiego. Komunistyczna Partia Górnego Śląska, startująca pod szyldem Związek Proletariatu Miast i Wsi, nie zdobyła wówczas żadnego mandatu. Po roku 1923 KPGŚ, podobnie jak Komunistyczna Partia Zachodniej Ukrainy i Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi, zgodnie z zasadą, że w jednym państwie może istnieć tylko jedna partia komunistyczna będąca sekcją Kominternu, weszła w skład KPRP. Analogicznie jak dwie pozostałe KPGŚ była traktowana jako autonomiczny obwód KPP. W wyborach komunalnych z 19 listopada 1926 roku Komunistyczna Partia Górnego Śląska zdobyła zaledwie 25 mandatów radnych. W roku 1927 władze sanacyjne wytoczyły proces - pod zarzutem zamiaru obalenia ustroju - działaczom Komunistycznej Partii Górnego Śląska (KPGŚ), opowiadającej się za prawem Górnego Śląska do samostanowienia. Solidaryzująca się z Komunistyczną Partią Górnego Śląska, Komunistyczna Partia Polski również głosiła hasło prawa Górnego Śląska do samostanowienia. Kampania wyborcza przed wyborami do Sejmu Śląskiego wyznaczonych na 11 maja 1930 roku była naznaczona terrorem sanacyjnego Związku Powstańców Śląskich. Pobito wielu działaczy obozu Korfantego, Komunistycznej Partii Górnego Śląska, Związku Obrony Górnoślązaków i mniejszości niemieckiej, zdemolowano ich biura m.in. redakcję „Kattowitzer Zeitung”. W efekcie komuniści podjęli uchwałę o zwalczaniu "terroru nacjonalistycznego, stosowanego przez rząd faszystowski i jego zbrojne kadry powstańców górnośląskich".

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Dariusz Jerczyński, Śląski ruch narodowy, Zabrze 2006 ISBN 978-83-60540-50-3
• Dariusz Jerczyński, Historia Narodu Śląskiego, wyd. II (uzupełnione i poprawione), Zabrze 2006, ISBN 978-83-60540-55-8.