Kurt Vonnegut

Z Wikipedii

Kurt Vonnegut jr.

Zawód	pisarz, publicysta, eseista
Data urodzin	11 listopada 1922 Indianapolis
Data śmierci	11 kwietnia 2007 Nowy Jork
Kraj	USA
Język w którym tworzył	angielski
Okres twórczości	1950-2007

Kurt Vonnegut, jr. (IPA: /ˈvɑ.nə.gət/; ur. 11 listopada 1922 w Indianapolis, USA, zm. 11 kwietnia 2007^[1] w Nowym Jorku) – amerykański pisarz i publicysta, kojarzony z literaturą postmodernistyczną i science-fiction.

Spis treści 1 Biografia 2 Pisarstwo 3 Bibliografia 3.1 Zbiory opowiadań 3.2 Powieści 3.3 Zbiory esejów 3.4 Sztuki 4 Przypisy 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Biografia

Jego rodzicami byli architekt Kurt Vonnegut Sr. i Edith Lieber Vonnegut – obydwoje niemieckiego pochodzenia. Studiował chemię w Cornell University, jednak szybko został wydalony ze studiów. W 1943 powołano go do wojska i wysłano na front do Europy, gdzie był zwiadowcą w 106. dywizji piechoty. Po pojmaniu w Ardenach został przewieziony do pracy w Dreźnie, gdzie przeżył bombardowanie miasta 13 lutego 1945 roku. Przeżycia z tego okresu zainspirowały go do napisania jednej ze swoich najsłynniejszych powieści – Rzeźni numer pięć.

Ożenił się 1 września 1945 z Jane Marie Cox, miał z nią syna Marka. Po wojnie studiował antropologię na uniwersytecie w Chicago, jednak jego praca magisterska (Fluctuations Between Good and Evil in Simple Tales) została odrzucona. W czasie studiów pracował jako dziennikarz w Chicago City News Bureau jako reporter kryminalny. W latach 1947 – 1950 pracował w laboratorium General Electric w Schenectady, w dziale public relations. Wtedy to opublikował swoje pierwsze opowiadania. Od 1950 r. pracował wyłącznie jako wolny strzelec.

Od 1965 r. wykładał w Hopefield School, a w latach 1965 - 1971 prowadził warsztaty pisarskie na uniwersytetach Iowa i Harvarda.

Wyznawał poglądy lewicowe, był przeciwny wojnie i łamaniu praw obywatelskich. Sam siebie określał jako humanistę i socjalistę. Członek American Civil Liberties Union.

[edytuj] Pisarstwo

Vonnegut był pisarzem prowokującym. Bezustannie bawił się formą, prowokował czytelnika, wciągał go w literackie pułapki i kpił z niego. Swoje powieści ozdabiał czasem własnoręcznie wykonanymi, prymitywnymi rysunkami, np. słynną "dziurą w zadku" (prostą gwiazdką zbudowaną z czterech przecinających się kresek). Wiele z jego powieści (m.in. Kocia kołyska i Śniadanie mistrzów) składa się z licznych, króciutkich rozdziałów, podobnie jak u Julio Cortázara. Forma i styl Kociej kołyski nawiązuje wręcz do Biblii, a autor opisuje w niej nawet zasady fikcyjnej religii, zwanej bokononizmem.

Istotnym nurtem w twórczości Vonneguta był surrealizm. Powieści jego były pełne dziwacznych postaci, groteskowych, makabrycznych i onirycznych wydarzeń. Pisarz fascynował się science-fiction, co najwyraźniej zaznaczył w powieści Syreny z Tytana i pisarskiej kreacji swojego alter ego – Kilgore'a Trouta.

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Zbiory opowiadań

• Canary In a Cat House (1961)
• Witajcie w małpiarni (Welcome to the Monkey House, 1968)
• Tabakiera z Bagombo (Bagombo Snuff Box, 1999)
• Niech pana Bóg błogosławi doktorze Kevorkian (Goodblessyou dr Kevorkian, 1999)

[edytuj] Powieści

• Pianola (Player Piano, 1953)
• Syreny z Tytana (The Sirens of Titan, 1959)
• Matka noc (Mother Night, 1962)
• Kocia kołyska (Cat's Cradle, 1963)
• Niech pana Bóg błogosławi, panie Rosewater, czyli Perły przed wieprze (God Bless You, Mr. Rosewater, or Pearls Before Swine, 1965)
• Rzeźnia numer pięć, czyli Krucjata dziecięca, czyli Obowiązkowy taniec ze śmiercią (Slaughterhouse-five, or The Children's Crusade, 1969)
• Śniadanie mistrzów, czyli Żegnaj, czarny poniedziałku (Breakfast of Champions or Goodbye Blue Monday, 1973)
• Slapstick albo Nigdy więcej samotności! (Slapstick; or Lonesome No More, 1976)
• Recydywista (Jailbird, 1979)
• Rysio Snajper (Deadeye Dick, 1982)
• Galapagos (Galápagos, 1985)
• Sinobrody (Bluebeard, 1987)
• Hokus pokus (Hocus Pocus, 1990)
• Trzęsienie czasu (Timequake, 1997)

[edytuj] Zbiory esejów

• Wampetery, foma i granfalony (Wampeters, Foma and Granfalloons (Opinions), 1974)
• Niedziela Palmowa (Palm Sunday, 1981)
• Losy gorsze od śmierci (Fates Worse Than Death, 1991)
• Niech Pana Bóg błogosławi Doktorze Kevorkian (God Bless You, Dr. Kevorkian, 2001)
• Człowiek bez ojczyzny (A Man Without a Country, 2005)

[edytuj] Sztuki

• W dniu urodzin Wandy June (Happy Birthday, Wanda June, 1970)
• Between Time and Timbuktu, or Prometheus Five (1972)
• Make Up Your Mind (1993)
• Miss Temptation (1993)
• L'Histoire du Soldat (1993)

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• literatura amerykańska
• Mark Vonnegut
• Bernard Vonnegut brat pisarza
• bokononizm

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Polska strona poświęcona pisarzowi
• (en) Strona pisarza
• (pl) Fragment książki Vonneguta "Człowiek bez ojczyzny"
• "Pielęgnowanie chaosu" – artykuł Vonneguta