Lipa drobnolistna

Z Wikipedii

lipa drobnolistna
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	ślazowce
Rodzina	lipowate
Rodzaj	lipa
Gatunek	lipa drobnolistna
Nazwa systematyczna
Tilia cordata Mill.
Galeria zdjęć i grafik

Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) - gatunek drzewa, należący do rodziny lipowatych (wg systemu Reveala). Pochodzi z Europy i Azji Zachodniej. W Polsce występuje pospolicie na terytorium całego kraju. Występuje w stanie naturalnym, ale jest także bardzo często sadzona przy domach, w parkach i przy drogach, jako roślina ozdobna i użyteczna. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy lub zadomowiony.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Zastosowanie 3 Ciekawostki 4 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Duże drzewo liściaste, osiągające wysokość do 30 m. Korona jest regularna - szerokojajowata lub kulista. Na młodych drzewach gałęzie są pod dużym kątem wzniesione do góry, a ich kora jest gładka i ma szary kolor. Na starych drzewach konary zwisają w dół, a ich kora jest gruba i nieregularna. Cieńsze gałązki są nagie, górą brunatnoczerwone.

Liście

Pod spodem nagie, tylko w kątach nerwów mają pęczki rudych włosów. Po górnej stronie są żywozielone, dolna ich strona jest jaśniejsza. Blaszki, z regularnie piłkowanym brzegiem, mają okrągłosercowaty kształt i charakterystycznie zakończony wierzchołek. Są szersze niż dłuższe i lekko wcięte u nasady. Ustawione są skrętolegle. Liście mają średnicę 30–70 mm (wyjątkowo do 90 mm) i brzegi lekko zawinięte do góry. Błyszczące, jajowate pąki czerwonobrunatnego koloru okryte są dwiema łuskami. Jesienią liście przyjmują żółty kolor.

Kwiaty

Wyrastają pojedynczo lub pęczkami po 2-12, są wzniesione ponad liście. Mają dość długą szypułkę i w dolnej części podługowatą podsadkę. Całe kwiaty mają jasnożółtą barwę i wydzielają intensywny, przyjemny zapach. Ich pręciki są zbliżone wielkością do płatków korony. Kwiaty mają miodniki i zapylane są przez owady. Podczas kwitnienia są odwiedzane przez ogromne ilości pszczół. Okres kwitnienia: koniec czerwca – lipiec. Kwitnie około dwa tygodnie później niż lipa szerokolistna.

Owoc

Kulisty, twardy, nagi orzech, wielkości 6-8 mm ze skrzydełkiem (pochodzącymi z podsadki kwiatu).

Biotop, wymagania

W stanie naturalnym występuje w lasach, głównie dębowo-grabowych. Często jest nasadzana w parkach, alejach, przy domach i drogach. W zimie nie wymarza, jest dobrze przystosowana do naszego klimatu, jednak duże zanieczyszczenia powietrza szkodzą jej. Megafanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Carpinion i gatunek wyróżniający dla Ass. Aceri-Tilietum.

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski: kwiaty wraz z podsadkami(Flos Tilia). Zbiera się je ręcznie przy bezdeszczowej pogodzie i suszy w miejscu przewiewnym i zacienionym, w temperaturze do 35°C. Należy je zbierać z drzew oddalonych od głównych dróg i nierosnących na intensywnie opryskiwanych polach. Nie należy zbierać kwiatów lipy srebrzystej, której liście są srebrzyste na dolnej powierzchni.
  • Działanie: kwiatostan zawiera ponad 20 flawonoidów, fitosterole, terpeny, garbniki, pektyny, olejek eteryczny, kwasy organiczne, sole mineralne, witaminę C i PP. Napar z kwiatów lipy stosuje się przede wszystkim w stanach gorączkowych w niektórych chorobach zakaźnych: w anginie, grypie, przy zapaleniu gardła i oskrzeli, oraz w tzw. przeziębieniach, jako środek napotny. Czasami jest stosowana również jako środek moczopędny, uspokajający i poprawiający apetyt.
  • Z kwiatostanów lipy można przyrządzać wartościową herbatę.
• Jest cenną rośliną miododajną. Miód lipowy ma podobne własności lecznicze, jak jej kwiaty.
• Inne
  • Jej miękkie drewno ma zastosowanie w rzeźbiarstwie i jest przydatne na wyroby tokarskie.
  • Z jej łyka wytwarza się plecionki i maty.
  • Z nasion można otrzymywać bardzo dobry olej jadalny.

[edytuj] Ciekawostki

• Istnieje wiele mieszańców międzygatunkowych, oraz odmian lipy.
• Najmniej podobną do wyjściowego gatunku odmianą jest Tilia cordata `Minima-Komsta` - polska karłowa odmiana lipy (nazwa pochodzi od nazwiska hodowców - Kazimierza i Stanisława Komstów). Drzewko to przypomina bonzai, ma bardzo małe listki i utrzymuje taką wielkość przez co najmniej 15 lat (w takim wieku są dziś najstarsze egzemplarze).
• Jest drzewem długowiecznym – może żyć do tysiąca lat.
• Przez Słowian uważana była za drzewo święte. Miała chronić przed piorunami i złymi duchami. Przekonanie to przejęli potem chrześcijanie i bardzo często wieszali figurki Matki Boskiej na lipie i budowali kapliczki pod lipami.
• W Starożytnej Grecji była uważana za symbol niewinności i czystości.
• Największa lipa drobnolistna w Polsce rośnie w miejscowości Cielętniki, gmina Dąbrowa Zielona. Ma ona wysokość 35 m, obwód 995 cm i liczy ok. 520 lat (dane z 2005 r.).
• Uważana jest za drzewo obdarzone pozytywną energią, korzystnie wpływające na zdrowie człowieka.
• Poeci pisali o niej wiersze. Jeden z bardziej znanych to fraszka Jana Kochanowskiego "Na lipę".

[edytuj] Bibliografia