Most Podgórski w Krakowie
Z Wikipedii
Most Podgórski w Krakowie (oficjalnie: most cesarza Franciszka Józefa I) – nieistniejący już most w Krakowie nad rzeką Wisłą, który funkcjonował w latach 1850-1925 w miejscu wcześniejszego Mostu Karola. Łączył krakowski Kazimierz z miastem Podgórze (obecnie będącym dzielnicą Krakowa) u wylotu dzisiejszych ulic Mostowej i Brodzińskiego.
Spis treści |
[edytuj] Przed powstaniem mostu
W miejscu Mostu Podgórskiego przeprawa przed Wisłę istniała od bardzo dawna, początkowo w postaci brodu – było to możliwe, gdyż przed 1880 r. płynęła tędy jedynie jedna z odnóg Wisły – tzw. Zakazimierka. Dopiero po lokacji Kazimierza w 1335 r. powstał tu pierwszy most.
Dokumenty historyczne świadczą o istnieniu w tym miejscu drewnianego mostu spalonego przez Szwedów w roku 1655 (podczas potopu szwedzkiego). Został on wówczas zastąpiony mostem pływającym zakotwiczonym na wysokości dzisiejszej ul. Staromostowej. Według opisu z 1791 r. był on zbudowany z luźnych, wzajemnie połączonych, pływających na wodzie belek. [...] Kiedy rusza kra, usuwa się most, a drogę przygotowuje się przez rozsypywanie na lodzie słomy i polewanie jej wodą. Kiedy ma przejeżdżać statek, otwiera się szybko kilka odcinków mostu.
W 1801 r. u wylotu ulicy Mostowej rozpoczęto budowę nowego mostu – Mostu Karola, zniszczonego przez powódź w 1813 r. i ponownie zastąpionego prostą konstrukcją.
[edytuj] Historia mostu
Most Podgórski o konstrukcji drewnianej z kamiennymi filarami wzniesiono w latach 1844-1850, wykorzystując istniejące od początku XIX w. przyczółki Mostu Karola. Podczas budowy skorzystano z maszyny parowej sprowadzonej z Gliwic, co wówczas uchodziło za rzecz niezwykłą i absolutną nowość. Z inicjatywą budowy mostu wystąpił Senat Wolnego Miasta Krakowa, chociaż inwestycję kończono po ponownym włączeniu Krakowa do Austrii. Projektantem był inż. Tomasz Kutschera.
Most łączył dzisiejsze ulice Mostową i Brodzińskiego, łączącąc tym samym Plac Wolnica z Rynkiem Podgórskim. Umożliwiając sprawny ruch pieszy i kołowy między Krakowem i Podgórzem był on w XIX w. najważniejszym mostem w okolicy. W 1901 r. poprowadzono przez niego pierwszą w Krakowie linię tramwaju elektrycznego.
Przed wybuchem I wojny światowej most był już w złym stanie technicznym, a zbyt gęsto rozmieszczone filary utrudniały żeglugę po Wiśle – noszono się zatem z zamiarem jego rozbiórki. Został on ostatecznie rozebrany w 1925 r. i do czasu wybudowania Mostu Józefa Piłsudskiego zastąpiony kładką drewnianą, za przejście po której pobierano opłaty.
[edytuj] Współcześnie
Obecnie jedyną pozostałością zarówno po Moście Podgórskim, jak i Moście Karola są murowane przyczółki z 1801 r. znajdujące się po obu stronach Wisły. Planowana jest budowa w tym miejscu kładki pieszo-rowerowej łączącej Kazimierz z Podgórzem. [1] [2]
Most Podgórski stanowi jeden z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki utworzonego 6 kwietnia 2006 r.
Przypisy
Historyczne: Most Karola • Most Królewski • Most Podgórski
Istniejące: Stopień Wodny Dąbie • Most Dębnicki • Most Grunwaldzki • Most Kolejowy • Stopień Wodny Kościuszko • Most Kotlarski • Most Nowohucki • Most Józefa Piłsudskiego • Most Powstańców Śląskich • Most Wandy • Most Zwierzyniecki
Tymczasowe: Most Lajkonik • Most Lajkonik 2
Projektowane: Most Pychowicki
Stacja kolejowa • Browar rodziny Götzów • Przekop Talowskiego i wiadukt kolejowy • Elektrownia teatru miejskiego • Kuźnia Zieleniewskich • Strażnica pożarnicza • Wiadukt kolejowy • Przepust drogowy przy ul. Miodowej • Elektrownia krakowska • Zabytkowa zajezdnia tramwajowa • Gazownia miejska • Most Podgórski • Most Piłsudskiego • Bulwary wiślane • Elektrownia podgórska • Fabryka Schindlera