Kraków Główny

Z Wikipedii

Współrzędne: 50.065473° N 19.947041° E50.065473 19.947041 (Kraków Główny)

Kraków Główny (Osobowy)
Kraków Główny - Budynek Dworcowy
Dane podstawowe
Liczba peronów	5
Kasy	czynne
Przejście nadziemne	jest, z przejścia jest dojście do postoju taksówek, do parkingu, oraz do Galerii Krakowskiej
Przejście podziemne	istnieją trzy przejścia podziemne, z czego dwa łączą się z Galerią Krakowską
Historia
Poprzednie nazwy	Krakau Hbf.
Linie przechodzące przez stację
Linia Warszawa Zachodnia - Kraków Główny
Linia Kraków Główny - Medyka
Linia Dąbrowa Górnicza Ząbkowice - Kraków Główny
Linia Kraków Czyżyny - Kraków Główny (rozebrana)
Linia Kraków Główny - Kraków Wzg. Bonarka (roz.)
Linia Kraków Główny - Kraków Balice
Położenie

Budynek dworca PKP w Krakowie nr rej. A-704
Miejsce	Kraków
Wpisany do rej. zabytków	12 lipca 1986

Kraków Główny (Osobowy) to najważniejsza stacja kolejowa w Krakowie, obsługująca pociągi pasażerskie wszystkich rodzajów. Według kategoryzacji PKP ma najwyższą kategorię A.

W związku z posadowieniem obiektu dworca na filarach, kierowane są na niego tylko pociągi pasażerskie. Wszystkie pociągi towarowe omijają centrum miasta tzw. małą obwodnicą przez stację towarową Kraków Olsza. Ruch na stacji kierowany jest z jednej nastawni dysponującej "KG", wyposażonej w urządzenia przekaźnikowe typu "E".

Spis treści 1 Historia 2 Połączenia 3 Skomunikowanie 4 Wybrane źródła 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwotny dworzec kolejowy w Krakowie powstał w latach 1844-1847 według neorenesansowego projektu wrocławskiego architekta Petera Rosenbauma, jako stacja końcowa Kolei Krakowsko-Górnośląskiej. Przedłużenie linii w kierunku wschodnim (1856) i dalsza rozbudowa węzła kolejowego spowodowała konieczność znacznej rozbudowy dworca, której dokonano w latach 1869-1871, przy zachowaniu nowoczesnego jak na tę epokę układu funkcjonalnego. Po likwidacji ogrodów przydworcowych, budynek dworca został wówczas powiększony niemal dwukrotnie, do obszaru zajmowanego obecnie, nadano mu też nieco nowocześniejszą formę architektoniczną. Kolejne modernizacje miały miejsce w latach 1892-1893 (budowa żelbetonowego tunelu pod peronami) i 1920 (rozbudowa). Równocześnie powstawały elementy infrastruktury przydworcowej, jak m.in. hala peronowa (ok. 1870, zastąpiona przez nową halę ok. 1895), parowozownia z warsztatami, osiedle dla pracowników kolei (realizowane etapami 1869-1925), wiadukt nad ul. Lubicz (1898, autorstwa Teodora Talowskiego), wieża wodna (najnowsza ok. 1925) czy drukarnia kolejowa (1927). W latach 30., w związku m.in. z budową linii kolejowej do Kielc i Warszawy, całkowicie przebudowano układ torowy dworca, burząc halę dworcową i zwiększając liczbę peronów. W tej, z grubsza biorąc, postaci dworzec przetrwał przez kolejne kilkadziesiąt lat.

W minionym stuleciu kilkakrotnie myślano o likwidacji dworca w dotychczasowej lokalizacji. Plan rozbudowy Krakowa z 1934 roku zakładał realizację nowego budynku w odległości ok. 300 metrów na północ od dotychczasowego, który zamierzano rozebrać. W okresie Generalnego Gubernatorstwa niemieccy okupanci rozważali likwidację średnicowej linii kolejowej (w jej miejscu miałaby powstać aleja miejska) i budowę nowej po zachodniej stronie miasta, wraz z nowym dworcem kolejowym w planowanej monumentalnej dzielnicy rządowej na Dębnikach. Podobne zamierzenia sformułowały władze PRL w związku z budową w latach 50. Nowej Huty, z tym że nowa linia średnicowa miała przebiegać na wschód od dotychczasowej, a nowy dworzec powstałby w okolicach Ronda Mogilskiego. Wszystkie te plany nie wyszły poza fazę wstępnych projektów.

Obecnie dworzec znajduje się w ostatnim stadium prac modernizacyjnych, które pozwolą go w przyszłości nazwać najnowocześniejszym tego typu obiektem w kraju. Ponieważ budowa Krakowskiego Centrum Komunikacyjnego nadal nie została zakończona, kasy i zaplecze gastronomiczne pozostają nadal w zabytkowym budynku starego dworca przy ul. Lubicz. Wybudowano nowe perony, których zadaszenie pełni równocześnie rolę parkingu dla samochodów osobowych, jak również zlokalizowano tamże stanowisko taksówek.

[edytuj] Połączenia

• Kraków Balice – kursy linii "Balice Ekspres" wożące pasażerów do portu lotniczego Kraków-Balice

Berlin Białystok Bielsko-Biała Budapeszt Bukareszt Bydgoszcz Czechowice-Dziedzice Częstochowa Dębica Gdynia Gliwice Gorzów Wielkopolski Hamburg Hel Jelenia Góra Katowice Kielce Kijów Koluszki Kołobrzeg Kozłów Krynica-Zdrój Krzeszowice Lublin Łódź Nowy Sącz Nowy Targ Olsztyn Oświęcim Poznań

Praga Przemyśl Główny Przemyśl Zasanie Radom Rzeszów Rybnik Sędziszów Skawina Słupsk Stargard Szczeciński Sucha Beskidzka Suwałki Szczecin Świnoujście Tarnów Terespol Toruń Tunel Wadowice – obsługiwane m.in. przez Pociąg Papieski Warszawa Wiedeń Wieliczka Wisła Wodzisław Śląski Wrocław Zagórz Zakopane Zamość Zielona Góra Żylina

[edytuj] Skomunikowanie

W odległości 100 metrów od dworca (skrzyżowanie ulic Basztowej i Westerplatte) przebiegają główne linie tramwajowe, wiodące do wszystkich części miasta. Obok znajduje się dworzec autobusowy. Pod dworcem przebiegać będzie linia Krakowskiego Szybkiego Tramwaju, której ukończenie planuje się na wrzesień 2008 r.

Przystanki komunikacji miejskiej znajdujące się w pobliżu dworca kolejowego:

• Dworzec Główny - skrzyżowanie ulic Lubicz, Basztowej, Westerplatte i Pawiej
  • linie tramwajowe: 2, 4, 5, 10, 12, 13, 14, 15, 19, 24, 34, 40
  • linie autobusowe: 124, 152, 424, 502, GK1
  • linie autobusowe nocne: 601, 603, 605, 608, 609, 902

• Dworzec Główny Zachód (Galeria) - ul. Pawia
  • linie tramwajowe: 12, 19, 34
  • linie autobusowe: 105, 129, 130, 179
  • linie autobusowe nocne: 603, 605, 610

• Dworzec Główny Wschód - ul. Wita Stwosza
  • linie autobusowe: 115, 154, 185, 292, 415, 492

• Uniwersytet Ekonomiczny - ul. Lubomirskiego
  • linie tramwajowe: 2
  • linie autobusowe: 115, 124, 152, 185, 292, 415, 424, 492, 501, 502
  • linie autobusowe nocne: 601, 605, 608, 609, 902

[edytuj] Wybrane źródła

• Komorowski W., Stacja kolejowa Kraków Główny Osobowy, "Rocznik Krakowski" t. LXIII (1997)
• Kronika Krakowa, praca zbiorowa, Warszawa 1996

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Kraków Główny w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej
• Kraków Główny Osobowy w Encyklopedii Krakowskiej Komunikacji
• Zdjęcie satelitarne stacji Kraków Główny w serwisie Google Maps
• Plan (układ torowy) stacji Kraków Główny

To jest tylko zalążek artykułu związanego z stacją kolejową. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.

Kraków Główny
Linia 8. Warszawa Zachodnia - Kraków Główny Osobowy
Kraków Przedmieście
Linia 133. Dąbrowa Górnicza Ząbkowice - Kraków Główny Osobowy
odległość: 3.238 km Kraków Łobzów
Linia 91. Kraków Główny Osobowy - Medyka
		Kraków Zabłocie odległość: 2.162 km
Linia Kraków Główny - Kraków Balice
		Kraków Balice
Linia Kraków Główny - Wadowice
		Kraków Łagiewniki
Linia Grodzisk Mazowiecki-Kraków Główny
Włoszczowa Północ
Linia Pociag Papieski
Kraków Płaszów