Nadciśnienie wrotne

Z Wikipedii

	Nadciśnienie wrotne
(hypertensio portalis)
ICD-10:	K76.6
K76.6.0 {{{X.0}}}
K76.6.1 {{{X.1}}}
K76.6.2 {{{X.2}}}
K76.6.3 {{{X.3}}}
K76.6.4 {{{X.4}}}
K76.6.5 {{{X.5}}}
K76.6.6 {{{X.6}}}
K76.6.7 {{{X.7}}}
K76.6.8 {{{X.8}}}
K76.6.9 {{{X.9}}}

Nadciśnienie wrotne – zwiększenie ciśnienia w żyle wrotnej powyżej 13 mm Hg (>1,7 kPa). Jest najczęstszym powikłaniem marskości wątroby.

[edytuj] Etiologia

[edytuj] Blok przedwątrobowy

Zakrzepica żyły śledzionowej lub zakrzepica żyły wrotnej:

u chorych z czerwienicą prawdziwą
kobiet zażywających doustne środki antykoncepcyjne
przy zakażeniach pępowiny u noworodków
przy ucisku na żyłę wrotną przez guz, torbiel trzustki, węzły chłonne
spowodowana urazami
w wyniku zapalenia otrzewnej

[edytuj] Blok wątrobowy

blok przedzatokowy:
blok zatokowy:
- marskość wątroby
blok zazatokowy:
- uszkodzenie polekowe wątroby

[edytuj] Blok pozawątrobowy

[edytuj] Patofizjologia

Prawidłowe ciśnienie w żyle wrotnej wynosi 7-13 mm Hg (0,9-1,7 kPa). W ciągu minuty przez wątrobę przepływa ok. 1500 ml krwi z czego 2/3 pochodzi z żyły wrotnej (pozostała część z tętnicy wątrobowej). Zwiększenie oporu w krążeniu wrotnym prowadzi do rozwoju nadciśnienia wrotnego. Istotna jest różnica ciśnień pomiędzy żyłą główną dolną a żyłą wrotną. W warunkach prawidłowych nie powinna ona przekraczać 5 mm Hg (0,67 kPa). Przy 8 mm Hg rozpoznajemy nadciśnienie wrotne. Przy gradiencie równym 10 mm Hg (1,33 kPa) prawdopodobieństwo powstania żylaków przełyku jest duże (przy 12 mm Hg (1,6 kPa) – zwiększa się ryzyko ich pęknięcia).
Następstwem tego stanu jest rozwój krążenia obocznego:

krążenie wrotno-żołądkowo-przełykowe z rozwojem żylaków przełyku i dna żołądka
krążenie okołopępkowe pomiędzy żyłą pępkową a żyłą nabrzuszną powierzchniową z rozwojem tzw. głowy Meduzy
krążenie pomiędzy żyłami krezkowymi a żyłami odbytu – rozwój żylaków odbytu
krążenie żołądkowo-przeponowo-nadnerczowe i żołądkowo-przeponowo-nerkowe

[edytuj] Objawy

Wynikają głównie z rozwoju powikłań nadciśnienia wrotnego:

żylaki przełyku, dna i trzonu żołądka
głowa Meduzy – widoczne żyły krążenia obocznego pod skórą brzucha
hepatosplenomegalia – powiększenie wątroby i śledziony
wodobrzusze i jego powikłania:
- refluksowe zapalenie przełyku
- płyn w jamie opłucnowej
- bakteryjne zapalenie otrzewnej
- zespół wątrobowo-nerkowy
- zespół wątrobowo-płucny
encefalopatia wątrobowa
objawy choroby podstawowej

[edytuj] Rozpoznanie

Głównie na podstawie obecności powikłań:

endoskopia – stwierdzenie żylaków przełyku i dna żołądka
USG jamy brzusznej – wodobrzusze i hepatosplenomegalia
USG dopplerowskie – stwierdzenie krążenia obocznego pomiędzy żyłą wrotną a żyłą główną dolną
inwazyjny pomiar ciśnienia zaklinowania w żyle wrotnej
angiografia – stwierdzenia krążenia obocznego

Ponadto badania diagnostyczne potwierdzające chorobę podstawową.

[edytuj] Leczenie

leczenie choroby podstawowej
krwotok z żylaków przełyku metody endoskopowe (podwiązanie, sklerotyzacja, obliteracja klejem tkankowym), metody farmakologiczne (somatostatyna, terlipresyna), balonikowanie (zgłębnik Sengstakena-Blakemora, zgłębnik Lintona-Nachlassa)
Zapobieganie krwotokom z żylaków przełyku: β-blokery, azotany, planowa sklerotyzacja lub podwiązanie, TIPS, przetoki portokawalne, operacja Sugiury.
wodobrzusze ograniczenie podaży sodu, ograniczenie podaży płynów, spironolakton, diuretyki pętlowe, paracenteza
encefalopatia wątrobowa
przeszczepienie wątroby

[edytuj] Bibliografia

"Medycyna wewnętrzna" Gerd Herold i współautorzy, str. 651-658 ISBN 83-200-3322-5
"Chirurgia" Bruce E. Jarrel, R. Anthony Carabasi, III, str. 289-299 ISBN 83-85842-56-X