Nagórnik (ptak)

Z Wikipedii

Nagórnik
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	drozdowate
Gatunek	nagórnik
Nazwa systematyczna
Monticola saxatilis
(Linnaeus, 1766)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Nagórnik (drozd skalny, nagórnik skalny) (Monticola saxatilis) - ptak z rodziny drozdowatych, zamieszkujący rejony górskie od północnej Afryki, przez południową i środkową Europę i Azję Mniejszą aż po środkową Azję (okolice Bajkału, Mongolia i środkowe Chiny). Wędrowny (przeloty IV-V i VIII-IX), zimuje w tropikalnej Afryce.

Pospolity w basenie Morza Śródziemnego. W Polsce skrajnie nieliczny ptak lęgowy w Karpatach; obserwowany w Pieninach, Tatrach, Bieszczadach i w Babiogórskim Parku Narodowym. Dawniej (do początków XX wieku) występował też na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Środowisko 3 Pożywienie 4 Lęgi 5 Status i ochrona 6 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny

Sylwetka wyprostowana, podobna do białorzytki, z długim dziobem i krótkim ogonem. Samiec w szacie godowej ma modropopielatą głowę i gardło, spód ciała i skrzydeł oraz ogon jaskraworude. Wierzch ciała szary z białą plamą o zmiennej wielkości, kuper niebieski. Samice mają upierzenie o przytępionych barwach, ułożonych w deseń łuskowatych plamek. Głowa, gardło i grzbiet brązowe, spód beżowy z rudym nalotem. Ogon rudopomarańczowy, podobnie jak u samca. Młode podobne do samic, ale z bardziej wyrazistym rysunkiem.

Rozmiary

dł. ciała ok. 17-19 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 33-37 cm, długość skrzydła złożonego ok. 11,4-12,9 cm, długość ogona ok. 6,5 cm

Waga

ok. 45-60 g

Głos

Wabi krótkim "czak-czak" lub czystym "diu". Śpiew urozmaicony, złożony z melodyjnych fletowych fraz z motywami szczebiotliwymi. Śpiewa siedząc na kamieniu lub w locie, kiedy to wznosi się z rozpostartym ogonem i następnie wraca powoli do punktu wyjścia.

Zachowanie

Prowadzi samotniczy tryb życia. Płochliwy, często chowa się za skałkami. Charakterystycznie potrząsa ogonem, podobnie jak pleszka.

[edytuj] Środowisko

Tereny skaliste w górach i na wyżynach, górskie hale, a na południu zbocza ze żwirem i skąpą roślinnością w winnicach, ruinach, żwirowniach. Preferuje miejsca nasłonecznione i suche. Często występuje powyżej 1500 m n.p.m.

[edytuj] Pożywienie

Głównie owady i ich larwy zbierane na ziemi, a także pająki, jaszczurki oraz jagody.

[edytuj] Lęgi

Gniazdo

W dziurze lub szczelinie skalnej, uwite niezbyt starannie ze źdźbeł i korzonków.

Jaja i wysiadywanie

Samica składa 4-6 jaj o barwie niebieskawo-zielonej, niekiedy skąpo nakrapianych rdzawymi plamkami. Jaja są wysiadywane przez 14-15 dni.

Pisklęta

Pisklęta opuszczają gniazdo po 14-15 dniach. Przez ok. 3-4 tygodnie pozostają pod opieką rodziców.

[edytuj] Status i ochrona

W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą.

[edytuj] Bibliografia

• Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, PTPP "pro Natura", Wrocław 2003, ISBN 83-919626-1-X, s. 603-604
• Andrzej G. Kruszewicz Ptaki Polski. T. 2, Multico, Warszawa 2005, ISBN 83-7073-360-3, s. 68
• Ptaki Europy. Przewodnik ilustrowany, Świat Książki, Warszawa 2003, ISBN 83-7311-826-8, s. 302
• Lars Jonsson Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego, Muza SA, Warszawa 2006, ISBN 83-7319-927-6, s. 408
• Klaus Richarz, Anne Puchta Ptaki - Przewodnik, Muza SA, Warszawa 2006, ISBN 83-7495-018-8, ISBN 978-83-7495-018-3, s. 296