NUTS
Z Wikipedii
Spis treści |
NUTS (skrót od fr. Nomenclature des Unites Territoriales Statistique, ang. Nomenclature of Units for Territorial Statistics) - standard geokodowania rozwinięty w Unii Europejskiej na potrzeby identyfikowania statystycznych jednostek terytorialnych (zobacz: Europejski Urząd Statystyczny, Eurostat).
Klasyfikacja NUTS funkcjonuje w prawie wspólnotowym od 1988 roku, jednak dopiero w roku 2003 pojawiło się Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie klasyfikacji NUTS. Od 1 maja 2004 NUTS objął regiony 10 nowych krajów członkowskich. Oficjalna nowelizacja Rozporządzenia miała miejsce w 2005 roku. Kolejna poprawka weszła w życie w styczniu 2008 r.
Podstawowym celem klasyfikacji NUTS jest rozwiązanie problemu różnorodności podziałów administracyjnych krajów członkowskich UE i nieuniknionych zmian tych podziałów co zagraża dostępności i porównywalności danych statystycznych w przestrzeni i czasie. Podział NUTS nie zawsze odpowiada więc podziałowi administracyjnemu kraju.
[edytuj] Kodowanie
Kod NUTS rozpoczyna się dwuliterowym kodem odpowiadającym krajowi, który jest identyczny z kodem ISO 3166-1 alfa-2 (oprócz oznaczenia UK dla Zjednoczonego Królestwa zamiast GB). Kolejne poziomy podziału w ramach kraju oznaczane są cyframi zaczynając od 1, jako że 0 jest używane dla oznaczenia wyższego poziomu. Jeśli w ramach danego podpodziału istnieje więcej niż 9 jednostek, numeracja jest kontynuowana z użyciem dużych liter.
[edytuj] Poziomy
Wyróżniono 3 poziomy NUTS, z których najważniejsze są NUTS 2 oraz NUTS 3 - służące identyfikacji obszarów kwalifikujących się do wsparcia w ramach polityki strukturalnej UE. Na poziomie NUTS 2 wspierane są obszary problemowe o niskim poziomie rozwoju, a na poziomie NUTS 3 - obszary wymagające restrukturyzacji oraz regiony przygraniczne. Dodatkowo określono 2 poziomy bardziej szczegółowe nazywane "Local Administrative Units" (LAU), które jednak nie są regulowane Rozporządzeniem. W planach jest opublikowanie raportu Komisji Europejskiej dotyczącego możliwości rozszerzenia klasyfikacji regulowanej Rozporządzeniem o czwarty poziom.
Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji NUTS określa następujące minimalne i maksymalne progi populacji dla jednostek poszczególnych poziomów.
| Poziom | Minimum | Maksimum |
|---|---|---|
| NUTS 1 | 3 miliony | 7 milionów |
| NUTS 2 | 800 000 | 3 miliony |
| NUTS 3 | 150 000 | 800 000 |
Na terytorium Polski jednostki NUTS wyglądają następująco:
- NUTS 1 - regiony (grupujące województwa) (6),
- NUTS 2 - województwa (województwa) (16),
- NUTS 3 - podregiony (zgrupowanie kilku powiatów) (45),
- NUTS 4 - powiaty i miasta na prawach powiatu (379),
- NUTS 5 - gminy (2489)
W rzeczywistości określone rozporządzeniem progi nie zawsze są przestrzegane. Przykładowo w Polsce region Południowy - NUTS 1 ma
7 940 343 mieszkańców, województwo śląskie - NUTS 2 ma 4 676 983 mieszkańców, subregion centralny - NUTS 3 ma 2 853 573 mieszkańców (dane na grudzień 2006, faktyczne miejsce zamieszkania).
[edytuj] Oficjalna numeracja NUTS w Polsce
| Kod | Kraj | Poziom 1 (region) | Poziom 2 (województwo) | Poziom 3 (podregion) |
| PL | POLSKA | |||
| PL1 | CENTRALNY | |||
| PL11 | łódzkie | |||
| PL111 | łódzki | |||
| PL112 | piotrkowsko-skierniewicki | |||
| PL113 | miasto Łódź | |||
| PL12 | mazowieckie | |||
| PL121 | ciechanowsko-płocki | |||
| PL122 | ostrołęcko-siedlecki | |||
| PL124 | radomski | |||
| PL126 | warszawski | |||
| PL127 | miasto Warszawa | |||
| PL2 | POŁUDNIOWY | |||
| PL21 | małopolskie | |||
| PL211 | krakowsko-tarnowski | |||
| PL212 | nowosądecki | |||
| PL213 | miasto Kraków | |||
| PL22 | śląskie | |||
| PL224 | częstochowski | |||
| PL225 | bielsko-bialski | |||
| PL226 | centralny śląski | |||
| PL227 | rybnicko-jastrzębski | |||
| PL3 | WSCHODNI | |||
| PL31 | lubelskie | |||
| PL311 | bialskopodlaski | |||
| PL312 | chełmsko-zamojski | |||
| PL313 | lubelski | |||
| PL32 | podkarpackie | |||
| PL321 | rzeszowsko-tarnobrzeski | |||
| PL322 | krośnieńsko-przemyski | |||
| PL33 | świętokrzyskie | |||
| PL330 | świętokrzyski | |||
| PL34 | podlaskie | |||
| PL341 | białostocko-suwalski | |||
| PL342 | łomżyński | |||
| PL4 | PÓŁNOCNO-ZACHODNI | |||
| PL41 | wielkopolskie | |||
| PL411 | pilski | |||
| PL412 | poznański | |||
| PL413 | kaliski | |||
| PL414 | koniński | |||
| PL415 | miasto Poznań | |||
| PL42 | zachodniopomorskie | |||
| PL421 | szczeciński | |||
| PL422 | koszaliński | |||
| PL43 | lubuskie | |||
| PL431 | gorzowski | |||
| PL432 | zielonogórski | |||
| PL5 | POŁUDNIOWO-ZACHODNI | |||
| PL51 | dolnośląskie | |||
| PL511 | jeleniogórsko-wałbrzyski | |||
| PL512 | legnicki | |||
| PL513 | wrocławski | |||
| PL514 | miasto Wrocław | |||
| PL52 | opolskie | |||
| PL520 | opolski | |||
| PL6 | PÓŁNOCNY | |||
| PL61 | kujawsko-pomorskie | |||
| PL611 | bydgoski | |||
| PL612 | toruńsko-włocławski | |||
| PL62 | warmińsko-mazurskie | |||
| PL621 | elbląski | |||
| PL622 | olsztyński | |||
| PL623 | ełcki | |||
| PL63 | pomorskie | |||
| PL631 | słupski | |||
| PL632 | gdański | |||
| PL633 | Gdańsk-Gdynia-Sopot | |||
| PLZ | EXTRA-REGIO | |||
| PLZZ | Extra-Regio | |||
| PLZZZ | Extra-Regio |
źródło: http://ec.europa.eu/eurostat/ramon/nuts/codelist_en.cfm?list=nuts
