Obrona Paryża
Z Wikipedii
| Obrona Paryża Wojny napoleońskie |
|||||||||||||||||
 La Barrière de Clichy, mal. H. Vernet |
|||||||||||||||||
| Data | 30-31 marca 1814 | ||||||||||||||||
| Miejsce | Paryż, Francja | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo sprzymierzonych | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| VI koalicja antyfrancuska |
|---|
|
Lützen - Budziszyn - Grossbeeren - Kaczawa - Drezno - Kulm - Dennewitz - Lipsk - Hanau - Sehested - Brienne - La Rothière - Mincio - Champaubert - Montmirail - Château-Thierry - Vauchamps - Mormant - Montereau - Bar-sur-Aube - Craonne - Laon - Reims - Arcis-sur-Aube - La Fère Champenoise - Obrona Paryża |
Obrona Paryża miała miejsce w końcowym okresie wojen napoleońskich wiosną roku 1814. Francuska przegrana i w konsekwencji zajęcie stolicy Francji przez wojska koalicji, przyspieszyło abdykację cesarza Napoleona I.
Spis treści |
[edytuj] Tło konfliktu
W roku 1813 cesarz Napoleon, po wycofaniu się z resztkami Wielkiej Armii z Rosji zdołał częściowo odbudować swe siły, ale sprzymierzeni, na stronę których przeszła Austria, pokonali go w "Bitwie Narodów" pod Lipskiem. Władca austriacki, cesarz Franciszek I, był zainteresowany w zawarciu pokoju z Francją, ale car Aleksander I i król pruski Fryderyk Wilhelm III zamierzali dokonać najazdu na Francję i obalić Napoleona. I jako że Napoleon zajął Moskwę, Aleksander życzył sobie zająć Paryż. Od blisko cztererystu lat żadna obca armia nie przekroczyła bram miasta.
[edytuj] Siły stron
Armie austriacka, rosyjska i pruska zostały połączone pod naczelnym dowództwem feldmarszałka księcia Schwarzenberga, ale rzeczywistymi wodzami byli rosyjski car i pruski król, którzy towarzyszyli armii. Ich siły liczyły około 100 000 żołnierzy[1].
Napoleon powierzył obronę Paryża swemu bratu Józefowi, który miał do dyspozycji 20 000 żołnierzy regularnej armii marszałka Marmonta oraz około 30 000 Gwardii Narodowej i Gwardii Cesarskiej marszałków Moncey'ego i Mortiera[2].
[edytuj] Bitwa
Armia sprzymierzonych stanęła pod Paryżem obozem 29 marca. Żołnierze rosyjscy, którzy nigdy nie byli tak daleko od ojczyzny, złamali szyki, by rzucić okiem na stolicę Francji. Następnego dnia rano miał się zacząć szturm.
O świcie 30 marca siły rosyjskie w centrum uderzyły na Młodą Gwardię spychając ją w kierunku przedmieścia Romainville. W kilka godzin później Prusacy, dowodzeni przez Blüchera uderzyli na północ od miasta, na obrońców Aubervilliers, ale bez większego zapału. Wartenburg zdobył pozycję obronną Saint-Maur na południowym zachodzie. Rosjanie próbowali kontynuować atak na swoim odcinku, ale zostali odrzuceni gwałtownym kontratakiem Gwardii, która skutecznie powstrzymywała ofensywę do czasu, gdy na jej tyłach pojawiły się oddziały pruskie.
Teraz Rosjanie przystąpili do ataku na wzgórze Montmartre'u gdzie znajdowała się od początku bitwy główna kwatera Józefa. Tu walczyli polscy krakusi, tu polska artyleria "była tak czynna, że kanonierowie do koszul się rozbierali potem oblani... Mieszkańcy, widząc tak znużonych kanonierów, wino wiadrami dla nich wynosili, dodając, że gdyby to i nasi tym sposobem byli postępowali, Paryż byłby ocalony"[3].
Walki były bardzo zacięte. W obronie Porte St. Denis do ostatniego pocisku strzelały baterie Bujalskiego, Piętki i Walewskiego, gen. Michał Sokolnicki na czele 3. kompanii gwardii honorowej polskiej, resztkami Gwardii Narodowej i studentami politechniki bronił Buttes Chaumont i baterii obsługiwanej przez studentów. W walkach o pozycję La Barrière de Clichy wyróżnili się inni Polacy: gen. Pac, szef szwadronu Dwernicki ze swoimi eklererami, mjr Szymanowski, szwoleżerowie kpt. Zajączka.
[edytuj] Kapitulacja
Na nic zdała się zacięta, bohaterska walka paryskiej młodzieży, wiarusów z Gwardii Cesarskiej, Polaków. Z atakowanej stolicy uciekł Józef Bonaparte, a marszałek Marmont skontaktował się z wodzami koalicji i zawarł z nimi potajemne porozumienie. Wkrótce wyprowadził wojska z miasta w stronę Wersalu, gdzie zostały błyskawicznie otoczone przez przeważające siły nieprzyjaciela i zmuszone do poddania się. Idący w tylnej straży szwadron ułanów polskich zbuntował się, oderwał od kolumny i poszedł do Fontaineblau, do cesarza.
Aleksander zaproponował dość łagodne warunki; zadeklarował się jako ten, co niesie Francji pokój, a nie zniszczenie i wojnę. 31 marca minister Talleyrand wręczył carowi klucze do bram stolicy. Jeszcze tego samego dnia armie sprzymierzonych wkroczyły do Paryża. Na czele jechał na białym koniu Aleksander, a tuż za nim król pruski i Schwarzenberg. Napoleon był oburzony poddaniem Paryża i zdradą Marmonta. Kilka dni później (6 kwietnia) został zmuszony przez własnych marszałków do abdykacji.
[edytuj] Bibliografia
- David G. Chandler, The Illustrated Napoleon, New York 1990, ISBN 0-8050-0442-4
- Marian Kukiel, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795-1815, Poznań 1912/repr. 1998, ISBN 83-86600-51-9
- Bryan Perrett, The Battle Book, London 1993, ISBN 1-85409-125-5
