Édouard Mortier
Z Wikipedii
Édouard Adolphe Casimir Joseph Mortier 13 lutego 1768 – 28 lipca 1835 |
|
15. Premier Francji | |
Okres urzędowania | od 18 listopada 1834 do 12 marca 1835 |
Poprzednik | Hugues Maret, diuk Bassano |
Następca | Victor, 3 diuk Broglie |
Édouard Adolphe Casimir Joseph Mortier (13 lutego 1768 – 28 lipca 1835) – książę Treviso, generał francuski, marszałek Francji za Napoleona I.
[edytuj] Biografia
Jego ojciec był kupcem, a młody Édouard już w wieku 23 lat zaciągnął się do pierwszego batalionu ochotników departamentu północnego jako kapitan, 2 lata później był już dowódcą batalionu i generał adiutantem. Walczył pod Mons, Fleurus, Jemapes, Nerwinde. Po kolejnych 2 latach służby (1795) mianowany generałem brygady. Pod Frydbergiem wziął 2 tys. jeńców, potem podszedł pod Frankfurt. Po Campo-Formio podjął dowództwo 23 pułku jazdy. Jako generał brygady walczył w 1799 pod Zurychem z rosyjską dywizją Rosemberga. 25.09.1799 na polu bitwy otrzymał od Massény stopień generała dywizji. W 1803 otrzymał rozkaz zajęcia Hanoweru, który sumiennie wypełnił. Po powrocie do kraju mianowany dowódcą gwardii konsularnej. W kampanii 1805 brał udział jako generał jednej z dywizji Cesarza. W wojnie pruskiej zajął Hamburg, pobił Szwedów pod Anclam, potem walczył pod Frydlandem. W 1808 wysłany został do Hiszpanii, gdzie dowodzić miał 5. korpusem i gdzie razem z Lannesem szturmował Saragossę. W 1809 wygrał ważną bitwę pod Occana. Razem z Soultem szturmował Badajoz, potem oblegał Kadyks. W 1812, jako dowódca młodej gwardii, uczestniczył w wyprawie rosyjskiej. W czasie odwrotu, ostatni opuścił Moskwę, wysadziwszy najpierw część Kremla. Gdy dotarł potem do Frankfurtu, odbudował młodą gwardię i na jej czele walczył pod Lützen, Dreznem i Lipskiem. Brał udział w kampanii 1814. Potem, razem z Marmontem bronił Paryża przed rojalistami, jednak po kapitulacji oświadczył się za królem. W czasie 100 dni dowodził 16. dywizją. Po bitwie pod Waterloo (w której nie brał udziału) mianowany członkiem sądu wojennego w sprawie Ney'a. 18.11.1834 mianowany premierem. 28 lipca 1835 Mortier towarzyszył królowi w przechadzce po bulwarze Temple, mimo krążących, dość głośno, plotek o zamachu. Tam został ranny w lewe ucho kulą, od czego zginął. Głównym i najsławniejszym chyba przymiotem Mortiera była jego wielka skromność, wartość tak rzadka wśród żołnierzy. Oprócz tego był dobrym strategiem i administratorem, a także zarządcą. Świetnie sprawdzał się jako polityk (premier), za to brak mu było szaleńczej waleczności Lannesa czy odwagi Neya.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Poprzednik Simon Bernard |
Minister wojny Francji, 1834-1835 | Następca Henri Gauthier de Rigny |
Louis-Alexandre Berthier, Joachim Murat, Bon Adrien Jeannot de Moncey, Jean-Baptiste Jourdan, André Masséna, Pierre Augereau, Jean-Baptiste Bernadotte, Nicolas Jean de Dieu Soult, Guillaume Marie-Anne Brune, Jean Lannes, Édouard Adolphe Casimir Joseph Mortier, Michel Ney, Louis Nicolas Davout, Jean-Baptiste Bessières, François Christophe Kellermann, François Joseph Lefebvre, Catherine-Dominique de Pérignon, Jean Mathieu Philibert Sérurier, Claude Victor-Perrin, Etienne Jacques Joseph Alexandre Macdonald, Auguste Frédéric Louis Viesse de Marmont, Nicolas Charles Oudinot, Louis Gabriel Suchet, Laurent de Gouvion Saint-Cyr, Józef Poniatowski, Emmanuel de Grouchy.