Ornitochoria

Z Wikipedii

Bez koralowy ma widoczne z daleka owoce

Kwiczoł zjada wiele owoców rozsiewając ich nasiona

Pożywne owoce głogu utrzymują się całą zimę na roślinie

Ornitochoria (ptakosiewność) - rozsiewanie diaspor (czyli zarodników, nasion, owoców, rozmnóżek przez ptaki). Ornitochoria jest jednym z rodzajów zoochorii, czyli zwierzęcosiewności. Najczęściej odbywa się poprzez wydalanie niestrawionych nasion wraz z odchodami ptaka (np. nasion jemioły, jarzębiny) lub poprzez pozostawianie zakopanych nasion, które tworzyły spiżarnię ptaka, np. sójki). (jest to tzw. synzoochoria).

Ornitochoria jest skutecznym sposobem rozprzestrzeniania się roślin, czasami nawet na duże odległości, gdy ptak pożywiający się owocami odbywa dłuższe przeloty. Oczywiście, aby roślina mogła liczyć na taki transport swoich nasion, musi ptakom coś atrakcyjnego oferować, dlatego też ze znacznym nieraz nakładem energii produkuje mniej lub bardziej pożywne owoce. Najbardziej atrakcyjne są owoce zawierające dużo cukru, np. czereśnie, maliny. Te zjadane są zwykle zaraz po dojrzeniu, szybko też ulegają zepsuciu. Inne rośliny produkują owoce mniej atrakcyjne, nie zawierające tyle cukru, ale za to niepsujące się i utrzymujące się na roślinie nieraz przez całą zimę. Do roślin tych należy np. głóg, jarzębina, śliwa tarnina. Owoce te są stopniowo rozsiewane przez całą zimę, zapewniając ptakom długotrwałą stołówkę. Niektóre owoce, np. kaliny czy ligustru są tak mało atrakcyjne dla ptaków, że zjadają je tylko w surowe zimy, przy braku innego rodzaju pożywienia. Ta odmiana zoochorii, podczas której nasiona przechodzą niestrawione przez układ pokarmowy nosi nazwę endozoochorii.

Wśród naszych krajowych gatunków ptaków największymi zjadaczami nasion i owoców są drozdowate, przylatująca do nas na zimę jemiołuszka oraz krzyżodziób świerkowy rozsiewający głównie nasiona drzew iglastych. Jednak nasiona i owoce zjada w różnym stopniu większość zimujących u nas gatunków ptaków, wszystkie one więc biorą udział w ornitochorii.

Aby zwabić ptaki, rośliny wytwarzają owoce zazwyczaj w najlepiej spostrzeganych przez ptaki kolorach. Ptaki są wzrokowcami, najlepiej rozpoznają czerwień, dlatego też najwięcej jest owoców czerwonych, takiego koloru ma owoce m. in. wawrzynek wilczełyko, róża, kalina, berberys, bez koralowy. Na drugim miejscu znajduje się kolor czarny (dziki bez czarny, kruszyna). Najrzadsze są owoce białe i zielone, zwykle też nie są one zjadane przez ptaki.

Czasami ptaki są tylko biernymi roznosicielami diaspor. Ma to miejsce, gdy diaspory przyczepiają się im np. do piór. Ten rodzaj zoochorii nazywamy ektozoochorią.