Pakt o nieagresji Polska - ZSRR (1932)
Z Wikipedii
Pakt o nieagresji Polska - ZSRR - układ międzynarodowy zawarty w Moskwie 25 lipca 1932 między Polską a ZSRR.Umowę zawarto na trzy lata, a następnie 5 maja 1934 przedłużono do 31 grudnia 1945.
Rozmowy na temat zawarcia tego układu rozpoczęły się w styczniu 1926. Zaprzestano ich po zerwaniu w maju 1927 stosunków dyplomatycznych pomiędzy Wielką Brytanią a ZSRR w konsekwencji afery szpiegowskiej związanej z działalnością sowieckiej misji handlowej w Londynie i po zabójstwie posła ZSRR w Warszawie Piotra Wojkowa[1] przez rosyjskiego emigranta Borysa Kowerdę w czerwcu 1927.
Zawieszone rozmowy polsko-sowieckie podjęto ponownie dopiero pod koniec roku 1931, ponieważ strona polska uważała zobowiązania o nieagresji wynikające z podpisanego w r. 1929 tzw.protokołu Litwinowa [2]za niewystarczające.
Aktem sprzecznym ze wszystkimi umowami wiążącymi Polskę i ZSRR był tajny protokół do paktu Ribbentrop-Mołotow z dnia 23 sierpnia 1939, zawartego między Niemcami a ZSRR, przewidujący faktyczny rozbiór Polski pomiędzy III Rzeszę a ZSRR. W konsekwencji, po agresji Niemiec na Polskę, w dniu 17 września 1939 rząd ZSRR jednostronnie uznał układ z 1932 i wszystkie umowy zawarte z rządem , lub z udziałem rządu RP za nieistniejące pod pretekstem "zaprzestania istnienia państwa polskiego" i dokonał siłami Armii Czerwonej najazdu na Polskę. Agresja zbrojna ZSRR była złamaniem wszystkich powyższych porozumień międzynarodowych , w tym w szczególności paktu o nieagresji z roku 1932, protokołu Litwinowa, konwencji o określeniu napaści i paktu Ligi Narodów.
Przypisy
- ↑ Wojkow był jednym z organizatorów i wykonawców egzekucji rodziny carskiej w Jekaterynburgu w lipcu 1918 r.
- ↑ Protokół Litwinowa był wielostronnym paktem o nieagresji sygnowanym przez Polskę, ZSRR, Łotwę, Estonię i Rumunię rozciągającym na stosunki między tymi państwami postanowienia Paktu Brianda-Kelloga, jeszcze przed jego formalną ratyfikacją, a które nie dotyczyły ZSRR, nie należącego do roku 1934 do Ligi Narodów.
[edytuj] Bibliografia
- Jan Karski Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945 : od Wersalu do Jałty; [tł. z ang. Elżbieta Morawiec]. Lublin 1998 : Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej,ISBN 83-227-1168-9
- Józef Beck Ostatni raport, Warszawa 1987, Wyd. PIW, ISBN 83-06-01567-3
- Jan Szembek Diariusz i teki Jana Szembeka opr. Tytus Komarnicki t. 1. London 1964, Wyd. Polish Research Centre.
