Parafia św. Mikołaja w Nowotańcu

Z Wikipedii

Parafia pw. św. Mikołaja, Dekanat Sanok I
Kościół parafialny
Wyznanie	Kościół rzymskokatolicki
Data powołania	1424
Miejscowość	Nowotaniec
Adres	38-506 Nowotaniec , Nowotaniec 46
Telefon	(013) 4664152
Liczba wiernych	1200
Proboszcz	ks. Marian Martowicz
Duszpasterze
Grupy parafialne	Żywy Różaniec, Oaza Rodzin, Ministranci grupa powołąniowa.
Odpusty parafialne	św. Anna

Parafia rzymskokatolicka pw. św. Mikołaja w Nowotańcu, należy do diecezji przemyskiej, dekanat sanocki od roku 1375. Obecny kościół parafialny pw. św. Mikołaja wzmiankowany jest od roku 1424. Parafię założył w roku 1462 Jan I Bal, stolnik sanocki. Pierwotnie był to kościół drewniany pw. Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja. W latach 1558-1613 pod wpływem ruchów reformatorskich świątynia służyła protestantom jako zbór kalwiński. Była to drewniana świątynia o konstrukcji w typie haczowskim.

Spis treści 1 Historia 2 Architektura i wnętrze 3 Dane statystyczne 4 Spis proboszczów parafii Nowotaniec 5 Wikarzy w Nowotańcu 6 Komendarze 7 Personalia 8 Odpusty 9 Liczebność 10 Pobliskie parafie

[edytuj] Historia

W roku 1468 do parafii nowotanieckiej przyłączono za zgodą biskupa Piotra Chrząstowskiego Bukowsko. Ustalenie granic parafii nastąpiło w dekrecie biskupim w roku 1668. Według tego dokumentu parafia obejmowała miejscowości: Nowotaniec i Zagórzany, Nadolany i Wygnanka,Nagórzany, Pielnia, Bukowsko wieś i miasteczko, Bełchówka, Kamienne, Karlików, Płonna, Przybyszów, Wisłok, Moszczaniec, Darów, Puławy, Wola Sękowa, Wola Jaworowa, Radoszyce, Wolica. Podział ten obowiązywał do poł. XVIII wieku. Pożar z 1714 r. zniszczył drewniany kościół, który spłonął z całym wyposażeniem. Nowy murowany kościół w miejscu spalonej świątyni powstał dzięki fundacji rotmistrza Józefa Bukowskiego w roku 1745, konsekrowany przez biskupa Siekarowskiego. Kościół otoczony jest murem z kamienia łamanego. Dzięki staraniom fundatorów kościoła 10 lutego 1753 roku powstaje Bractwo Matki Boskiej Różańcowej skupione przy jej kaplicy, do bractwa tego należał kiedyś cech szewców. Jednak najstarszym bractwem jest założone przez Bernardynów w XVII wieku Bractwo św. Anny, do którego należeli kiedyś rzemieślnicy cechu tkaczy. Wokół kościoła znajdował się do roku 1784 cmentarz grzebalny założony jeszcze w średniowieczu.

W Nagórzanach parafia Nowotaniec, urodził się Anastazy Jakub Pankiewicz OFM – błogosławiony kościoła katolickiego (trwa proces beatyfikacyjny).

[edytuj] Architektura i wnętrze

Kościół parafialny późnobarokowy, murowany z kamienia łamanego i potynkowany. Plan kościoła oparty na rzucie krzyża łacińskiego, którego ramionami są kaplice. Nawa kościelna na rzucie prostokąta, trójprzęsłowa z kwadratowymi kaplicami przy przęśle wschodnim, od północy kaplica pw. Matki Boskiej Różańcowej, a od południa kaplica pw. św. Anny. Nawa główna połączona jest z przedsionkiem zakrystii. Chór muzyczny wsparty na czterech arkadach filarowych z pilastrami. Pod kaplicą św. Anny niedostępna krypta grobowa rotmistrza Bukowskiego. Wieże świątyni na rzucie kwadratu o silnie zaokrąglonych narożach, z lizenami na osiach ścian, zwieńczone gzymsami i baniastymi hełmami, w XX wieku obitymi blachą. Ołtarz główny z pocz. XX wieku uzupełniony późnobarokowymi ornamentami wykonanymi przez snycerzy krośnieńskich. Chrzcielnica barokowa z I poł. XVII wieku, murowana w kształcie kielicha. W świątyni znajduje się obraz św. Mikołaja z I poł. XVII wieku, gdzie w tle po prawej stronie świętego wg. tradycji widoczny jest zamek Stanów w Nowotańcu. Z zabytków sztuki drukarskiej zachował się mszał rzymski wykonany w Krakowie w roku 1805, z miedziorytami sygnowanymi przez Gottlieba Wolfganga oraz Georga Wilhelma Salomusmüllera. W latach 1906-1908 oraz 1939 świątynia była gruntownie remontowana. W latach 1944 - 1946 obiekt był dewastowany podczas działań wojennych. W roku 1946 podpalony przez UPA. W roku 1949 świątynia została wyremontowana ponownie. Dzwonnica kościelna pochodzi z XX wieku i zaopatrzona jest w dzwon z plakietkami przedstawiającymi śś. Zygmunta, Bonifacego i Matkę Boską, sygnowane Johan Sigmund Weidner, 1760.

[edytuj] Dane statystyczne

Zestawienie za rok 2006:	Razem
liczba ochrzczonych	19
liczba dzieci do I Komunii św.	27
liczba bierzmowanych	21
liczba ślubów	15
liczba zgonów	18

[edytuj] Spis proboszczów parafii Nowotaniec

Servis parochorum loci:	Anno
Petrus, Plebanus de Lobentanz	1424-
Stefan	1444-1468
Stanisław	1488-1492
Nałęcz Jakub	-1492
Stanisław	-1492
Albert	1497-1519
Jan	-1508
Węgrzynowski Sebastian	1525-1530
Demkowski Michał	-1530
Maciej	1530
Andrzej	1534
Kasper	1537-1538
Kasper z Sanoka	1551-28.IV 1558
Stano Andrzej	28.IV.1558-23.XI.1558
Bartoszewicz, Wawrzyniec	-1558
Jan z Nowego Miasta	- 23.XI.1558
Leonard z Uścia	-1559
Maystroga Adam	30.X.1613-12.VII.1624
Lisznicki Marcin	-27.I.1631
Wesołowski Albert	26.III.1621-1624
Jedliński Piotr	1641-16.XI.1646
Kozłowski Wojciech	23.I.1646-
Rosomski Szymon	16.XI.1646-22.I.1653
Nosowicz Chryzostom	- 1646
Węgnomski Konstanty	10.III.1653-4.VIII.1660
Ossowski Jan	1658
Swiejkowski Adam	4.VIII.1660-29.III.1671
Wróblewski Stanisław	7.VIII.1671-17.X.1688
Szajnowa Jan	1690
Kuźniarski Tomasz	1699-
Kozicki	28.I.1704
Wójcicki	-1711
Goźliński Franciszek	1713-
Silarski Andrzej	31.VIII.1714-+25.VIII.1721
Jagielski Wojciech	25.VIII.1721-+20.II.1736
Gruszczyński Józef	16.XII.1734-14.X.1748
Bieńkowski Stanisław	30.V.1738
Bieńkowski Stanisław	13.XI.1748-1755
Szajnowski Józef	25.V.1753-22.IX.1756
Arzechowski Wojciech	22.XII.1756-31.VII.1772
Ćwiękalski Józef	31.VII.1772
Dunin-Rzuchowski Franciszek	1786-1805
Kędzierski Sebastian	1786-1789
Suchodolski Wiesław	1790-1791
Gajewicz Jan Kanty	1805-1821
Bardziński Sebastian	1821
Lipiński Daniel Karol	1822-1837
Fischer Karol	1838-1840
Mazankiewicz Jacek	1841-1877
Kędra Jan	-1887
Ryniak Wincenty	1877-1906
Tenczar Franciszek	-1906
Dobrowolski Wojciech	1906-1928
Majewski Franciszek	-1928 Admin. Exc. Bukowsko
Murdza Tomasz	1928-1932
Kruszek Józef	1932-1946
Czyż Andrzej	1946-1947
Solarski Alferd	-1946
Jakiela Józef	1947-1959
Ostapiński Kazimierz	1959-1961
Szkolnicki Piotr	1961-1966
Motyl Michał	1961-1962
Brelcz Aleksander	-1962
Franuszkiewicz Edward	1964 -
Adamiak Stanislaw	1966-
Wawrzkowski Stanisław	1966-
Nowosiad Władysław	1967-1974
Pawełek Władysław
Martowicz Marian	1995

[edytuj] Wikarzy w Nowotańcu

Wikarzy:	Anno
Stanisław	1488-1492
Demkowski Michał	1530
Andrzej	1534
Leonard z Uścia	1559
Wesołowski Albert	1621 II 26-1624
Bieńkowski Stanisław, minoryta	30 IV 173
Zajączkowski Tadeusz	1967
Rzeszutek Jan	1968
Walas Bronisław	1971
Doraż Zdzisław	1974-VIII, IX, X
Gawełek Władysław	1974-1995
Baryło Ryszard	1990-1995
Tomczyk Wiesław	1995-IX, X, XI
Kudyba Andrzej	1996-1999
Lewandowski Marek	1999-2002
Biernat Paweł	2002-2003
Staszczak Grzegorz	2003-2004
Mackiewicz Zbigniew	2004-2005
Walczak Tomasz	2005

[edytuj] Komendarze

Komendarze:	Anno
Stanisław	-1492
Jan	1508
Maciej	1530
Bartoszewicz Wawrzyniec	-1558
Rosomski Szymon	1646 XI 16-1647
Nosowicz Chryzostom	1646
Ossowski Jan	-1658
Goźliński Franciszek	1713

[edytuj] Personalia

• Michał Bal, bernardyn zm. 1496
• Anastazy Pankiewicz, bernardyn, zm. 1942
• Eugeniusz Tomaszewski, profesor dogmatyki, zm. 1978

[edytuj] Odpusty

• 26 lipca na dzień św. Anny i Joachima
• historyczne
  • w pierwszą niedzielę października w święto Matki Boskiej Różańcowej
  • 6 grudnia na dzień św. Mikołaja

[edytuj] Liczebność

• rok 1589 – do parafii należy ok. 900 wiernych
• rok 1797 – cała parafia liczy 1235 wiernych
• rok 1888 – cała parafia Nowotaniec liczy 1960 osób wyznania rzymskokatolickiego i 156 wyznania grekokatolickiego
• rok 1898 - cała parafia liczy 2340 wiernych wyznania rzymskokatolickiego, na terenie parafii mieszka w tym czasie 400 Żydów należących do kahału nowotanieckiego
• rok 2002 – cała parafia liczy 1200 wiernych
• rok 2008 - cała parafia liczy około 1600 wiernych

[edytuj] Pobliskie parafie

• Parafia Wszystkich Świętych w Dudyńcach
• Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Bukowsku
• Parafia Matki Boskiej Gromnicznej w Porażu
• Parafia św. Mikołaja w Niebieszczanach
• Parafia Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Pielni