Pitagorejczycy

Z Wikipedii

Pitagorejczycy – wyznawcy doktryny rozwiniętej przez Pitagorasa i jego następców w szkole religijno-filozoficzno-naukowej, którą założył Pitagoras w Krotonie w Wielkiej Grecji. Zwolennicy mieszkali życiem wspólnotowym, podobnym do klasztornego. Jako symbol przyjęli pięcioramienną gwiazdę (pentagram). Ponieważ swoje poglądy przypisywali założycielowi wkład jego wyznawców był anonimowy.

Wnieśli ogromny wkład do nauki, zwłaszcza w zakresie matematyki, astronomii oraz teorii muzyki. Poglądy pitagorejczyków w istotny sposób stanowiły inspirację filozofii Platona; platonizm i pitagoreizm często był później łączony.

Spis treści

1 Poglądy filozoficzne
2 Poglądy religijne
3 Poglądy astronomiczne
4 Pochodzenie nazwy matematyka: stronnictwa w łonie pitagorejczyków
5 Przedstawiciele szkoły:
6 Źródła
7 Zobacz też:

[edytuj] Poglądy filozoficzne

Pitagorejczycy uważali liczbę za zasadę świata, który miał być tworzony przez byty zarówno skończone, jak i nieskończone. Liczbą da się opisać wszystko, wszędzie zauważyć można proporcje i harmonię. Najważniejszą liczbą była czwórka (liczba żywiołów, stron świata, substancji organicznych). 10 była przedstawiana jako "arcyczwórka" - z racji posługiwania się przez pitagorejczyków kamykami, które ilustrowały liczby - trójkąt, którego boki składają się z czterech kamyków daje w sumie dziesiątkę.

[edytuj] Poglądy religijne

Jako pierwsi wprowadzili do filozofii poglądy religijne na nieśmiertelność niematerialnej duszy. Pitagorejczycy wierzyli w reinkarnację; uważali, że dusza po śmierci może wcielić się nie tylko w człowieka, ale i w zwierzę. Wierzyli także, że po określonym ciągu wcieleń dusza może się wyrwać z tego ciągu, a zarazem zjednoczyć z "duszą świata".

Pitagorejczycy praktykowali również wegetarianizm ze względów etycznych.

Pitagorejczycy uważali również, że człowiek składa się z duszy i ciała, przy czym pierwszy z tych elementów miał być źródłem dobrego rozumu, natomiast drugi to swoisty generator złych żądz i namiętności.

[edytuj] Poglądy astronomiczne

Przeciwnego zdania są przedstawiciele szkoły italskiej, zwani pitagorejczykami. Według nich w środku Wszechświata znajduje się ogień, a Ziemia jest tylko jedną z ruchomych gwiazd i swoim ruchem dokoła własnego środka wytwarza dzień i noc. Prócz tego konstruują jeszcze inną Ziemię, przeciwległą do naszej i nazywają ją przeciw-Ziemią

[edytuj] Pochodzenie nazwy matematyka: stronnictwa w łonie pitagorejczyków

Odkrycie niewspółmierności przekątnej i boku kwadratu spowodowało istotny kryzys w pitagorejskim obrazie świata. Powstały dwa stronnictwa, które proponowały odmienny sposób wyjścia z kryzysu:

akusmatycy - opierali się przede wszystkim na nauce Pitagorasa jako takiej, po prostu przyjmując pouczenia mistrza oraz opierając się na jego nakazach i zakazach.
matematycy, naukowcy - proponowali odejście od koncepcji liczby, a pozostawienie pojęcia proporcji i konstrukcji geometrycznych w centrum rozważań, ze szczególnym uwzględnieniem pojęcia harmonii geometrycznej i złotego podziału; byli ponadto głęboko wtajemniczeni w arkana wiedzy pitagorejskiej, usiłowali możliwie najdokładniej zbadać ją i zgłębić.

[edytuj] Przedstawiciele szkoły:

[edytuj] Pitagorejczycy dawni - epoka archaiczna i klasyczna

Alkmajon z Krotony - uczeń Pitagorasa, lekarz
Ameinias
Amyklas i Kleinias z Tarentu - odwiedli Platona od chęci spalenia dzieł Demokryta
Archippos z Tarentu
Archytas z Tarentu - żył w pierwszej połowie IV w. p.n.e., był matematykiem, filozofem oraz cenionym politykiem, to on uratował Platona gdy Dionizjos II groził mu śmiercią.
Arion z Lokroj
Brotinos z Metapontu
Damon i Fintias z Syrakuz
Diokles
Echekrates z Fliuntu; Echekrates z Tarentu; Echekrates z Lokroi
Ekfantos z Syrakuz
Eufranor - matematyk
Eurytos z Krotony - uczeń Filolaosa, znany z tego ze każdą rzecz sprowadzał do liczby
Fanton z Fliuntu
Filolaos z Tarentu (V/IV w. p.n.e.) - miał jako pierwszy spisać nauki pitagorejskie w księdze podzielonej na 3 części, fizykę, politykę i etykę. Księgę tą kupić miał od niego Platon.
Hiketas z Syrakuz
Hippazos z Metapontu lub Krotony
Hipokrates z Chios (druga połowa V w p.n.e.) - zajmował się geometrią
Ikkos z Tarentu - sławny atleta, nauczyciel gimnastyki
Ion z Chios (V w. p.n.e.) - poeta i myśliciel
Kallifon i Demokedes z Krotony - drugi z nich, który był synem pierwszego, zdobył sławę jako lekarz
Kerkops - znany jedynie z zachowanej informacji że był autorem pieśni orfickich
Ksenofilos z Chalkis - zajmował się przede wszystkim muzyką
Ksutos
Likon lub Likos z Tarentu (IV w. p.n.e.)
Lyzis z Tarentu
Menestor z Syberis - zajmował się przede wszystkim botaniką
Mionides - matematyk
Okkelos lub Ocellus z Lukanii
Opsimos z Regium
Parmiskos lub Parmeniskos z Metapontu
Paron
Petron z Himery
Poliklet z Argos (druga połowa V w. p.n.e.) - rzeźbiarz
Polimnestos
Proros z Cyreny
Simos z Posejdonii - muzyk
Teodor z Cyreny (druga połowa V w. p.n.e.) - sławny geometra
Timajos z Lokroj - postać znana z dialogu Platona
Timaridas

[edytuj] Mediopitagorejczycy

Pitagorejczycy z epoki hellenistycznej, najczęściej autorzy pseudoepigrafów, utworów rozpowszechnianych pod imionami pitagorejczykow z epoki archaicznej lub klasycznej.

Akron z Agrygentu
Archippos z Samos lub Tarentu - pod jego imieniem zachowały się jedynie świadectwa
Archytas z Tarentu

O Kategoriach (zachowały się 2 traktaty)
Aresas z Lukanii

O naturze człowieka (zachowały się obszerne fragmenty w dziele Stobajosa)
Aristajos z Krotony

O harmonii (zach. frag.)
Aristombrotos

O widzeniu (zach. frag.)
Aston z Krotony
Atamas z Posejdonii - zachowały się nieliczne świadectwa
Brizon
Btotinos lub Brontinos z Krotony lub Metapontu
Buteros z Kyzikos

O liczbach (zachowały się fragmenty w dziele Stobajosa)
Arignote (córka Pitagorasa)
Arimnestos (syn Pitagorasa)
Charondas z Katany

Wstęp do Praw
Damippos
Diodor z Aspendos
Dios
Diotogenes

O królewskości (obszerne fragmenty zachowały się w dziele Stobajosa)

O świętości (obszerne fragmenty zachowały się w dziele Stobajosa)
Ekfantos z Krotony lub Syrakuz

O królewskości (zachowane cztery obszerne fragmenty w dziele Stobajosa)
Ekkelos z Lukanii

O sprawiedliwości (zachowały się fragmenty w dziele Stobajosa)
Epameinondas z Teb
Epicharm z Syrakuz
Euryfamos z Metaponyi lub Syrakuz

O życiu (pod jego imineniem zachowały się fragmenty w dziele Stobajosa)
Eurytos z Krotony, Metapontu lub Tarentu

O losie (zachowane fragmenty w dziele Stobajosa)
Filolaos z Krotony lub Tarentu

O rytmach i miarach (zach. frag.)

O duszy (zach. frag.)
Fintys

Mądrość kobiety (w dziele Stobajosa zachowały się dwa fragmenty)
Gorgiades
Hippazos z Metapontu, Krotony lub Sybaris
Hippodamos z Miletu lub Turioj

O szczęściu (zach. frag.)
Kleemporos
Kleinias z Tarentu lub Heraklei

O pobożności (zach. frag.)

O liczbach (zach. frag.)
Kriton z Argos

O mądrości (fragment zachowany w dziele Stobajosa)
Likon z Tarentu
Lyzis z Tarentu lub Teb

List do Hipparchos
Megillos

O liczbach (zach. frag.)
Melissa

List do Klearty
Metrodor z Metapontu (syn Epicharma)
Milon z Krotony
Ninon Retor
Myia (córka Pitagorasa)

List do Tillis (zach. frag.)
Ocellus (Okellos) Lucanus

O prawie (zach. frag.)

O naturze wszechświata
Onatas lub Onatos z Krotony

O Bogu i o tym co boskie (fragmenty zachowane w dziele Stobajosa)
Opsimos z Regium
Pampelos z Turioj
Panakajos
Periktone z Aten (takie imię nosiła matka Platona)

O harmonii kobiety (fragmenty zachowane w dziele Stobajosa)

O mądrości (fragmenty zachowane w dziele Stobajosa)
Proros z Cyreny

O tygodniach
Pitagoras z Samos

Listy

Święty poemat
Simos z Posejdonii
Stenidas z Lokroj

O sztuce królewskiej (fragmenty zachowane w dziele Stobajosa)
Teano (żona lub córka Pitagorasa)
Tearidas z Metapontu

O naturze (zach. frag.)
Telauges (syn Pitagorasa)
Timajos z Lokroj

O naturze kosmosu i duszy
Timarydas z Paros lub Tarentu
Zaleukos z Lokroj

Wprowadzenie do Praw (zach. fragm.)
Ajsara (córka Pitagorasa)
Eufranor Pitagorejczyk

[edytuj] Neopitagoreizm

Nigidius Figulus (zm. 45 p.n.e) - działał w środowisku rzymskim
Kwintus Sekstus i jego krąg (I w. p.n.e. - I w. n.e.) - działali w środowisku rzymskim
Sekstiusz - syn Kwintusa Sekstusa, działał w środowisku rzymskim
Sotion z Aleksandrii - nauczyciel Seneki, działał w środowisku rzymskim
Lucius Crassicius z Tarentu - działał w środowisku rzymskim
Fabianus Papirius - nauczyciel Seneki, działał w środowisku rzymskim
Moderatos z Gades (I w.) - orientacja religijno-spekulatywna
Apoloniusz z Tiany (I w.) - orientacja mistyczno-religijna

O ofiarach

Listy
Filostratos Flavius - orientacja mistyczno-religijna

Żywot Apoloniusza

Żywoty sofistów
Nikomachos z Gerazy (II w.) - orientacja religijno-spekulatywna

Wprowadzenie do arytmetyki

Podręcznik harmonii

Teologia arytmetyczna
Sekstus - zbierał sentencje
Secundos - zbierał sentencje

[edytuj] Synteza neopitagoreizmu z medioplatonizmem

Numenios z Apamei (II w.)

O niewiernosci akademików Platonowi (zach. frag.)

Traktat o dobru
Kronios (III w.) - najprawdopodobniej uczeń i naśladowca Numeniosa

[edytuj] Źródła

Wypis umieszczony za zgodą autora strony http://www.religieifilozofie.prv.pl
Giovanni Reale, Historia filozoii starożytnej, tom I - V, Lublin, RW KUL, 1999
Amir D. Aczel, Wahadło. Leon Foucault i tryumf nauki Prószyński i S-ka, Warszawa 2003