Prałkowce

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°47' N 22°44' E49.7833333 22.7333333 (Prałkowce)


Prałkowce
Województwo	podkarpackie
Powiat	przemyski
Gmina	Krasiczyn
Sołtys	Izydor Konopelski
Położenie	49° 47' N 22° 44' E
Strefa numeracyjna (do 2005)	16
Kod pocztowy	37-700 Przemyśl
Tablice rejestracyjne	RPR
Położenie na mapie Polski Prałkowce
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Kościół pw. Matki Boskiej Zbaraskiej

Wnętrze kościoła z obrazem

Tablica nagrobna Drużbackich

Fort VII "Prałkowce"

Dzwonnica w Prałkowcach

Prałkowce – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krasiczyn. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Historia

Po raz pierwszy wieś wymieniana była w 1474 r. Nazwa pochodzi od znajdujących się tu kiedyś blechów i pralni. Blech albo blich (z niem. Bleiche 'bielarnia') to miejsce, zakład rzemieślniczy, gdzie bieli się tkaninę, przędzę itp. Ostatnimi właścicielami majątku byli od poł. XIX w. Drużbaccy, ufundowali tutaj ochronkę, prowadzoną przez zakonnice. W 1921 r. we wsi było 108 domów i 606 mieszkańców, w tym 295 wyzn. gr-kat., 300 rz-kat. i 11 mojż. W 1938 r. liczba ludności wzrosła do ok. 2 tys., w tym 380 grekokatolików, 1570 rzymskich katolików, 40 żydów, 7 protestantów. Po II wojnie światowej ludność ukraińską wysiedlono. W latach 1977 - 1982 miejscowość nosiła nazwę Nadsanie.

Zabytki

Na szczycie pobliskiego wzgórza, na pd-zach. od wsi znajduje się fort artyleryjski W-VII "Prałkowce", należący do zewnętrznego pierścienia Twierdzy Przemyśl. Został on częściowo wysadzony w powietrze w 1915 r., w sklepieniach koszar widoczne są przestrzeliny wykonane najcięższymi niemieckimi pociskami moździerzowymi 305 mm. Do fortu prowadzi kręta droga forteczna, którą poprowadzono znakowany szlak turystyczny (niebieski i czarny, tzw. forteczny).
Dawna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Ofiarowania Matki Bożej w Świątyni została ufundowana w 1842 r. przez Eustachego Drużbackiego. Po wysiedleniu ludności ukraińskiej w latach 40. XX w. stała opuszczona, potem wykorzystywana była jako kościół rzymskokatolicki. W latach 60. XX w. została wyremontowana. Dobudowano też chór muzyczny, zakrystię i mieszkanie dla księdza. Obecnie kościół należy do księży Michalitów. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z XVI w. namalowany na blasze miedzianej. Współcześnie został on osadzony na metalowej płycie z płaskorzeźbami polskich orłów. Obraz znajdował się pierwotnie w kościele bernardynów w Zbarażu (obecnie na Ukrainie). Według tradycji modlił się przed nim król Jan III Sobieski. Król Michał Korybut Wiśniowiecki ufundował do niego srebrną sukienkę. Po II wojnie światowej bernardyni przewieźli obraz do Leżajska a od 1972 r. znajduje się w Prałkowcach.
W pobliżu kościoła znajduje się zrekonstruowana w 1967 r. drewniana dzwonnica z końca XVI w. Ma konstrukcję słupowo-ramową, o pochyłych ścianach. Nadwieszoną pseudoizbicę otacza otwarta galeria słupowa. Pokryta jest dachem namiotowym z czteropołaciową baniastą wieżyczką, zwieńczoną kutym, żelaznym krzyżem. Ściany i dach dzwonnicy pobite są gontem. Podwalinę osłonięto daszkiem okapowym, podobny daszek występuje poniżej izbicy.

Prałkowce w 1929 roku

Wieś i gmina, 606 mieszkańców.

Właściciele ziemscy: Drużbacki Feliks
Bednarze: Pituła A.
Cieśle: Ponajda G.
Kamieniarsko rzeźbiarskie zakłady: Rosnowski W.
Kołodzieje: Konopelski F.
Kowale: Kikiela J.
Murarze: Hnatkiewicz M.
Ogrodnicze zakłady: Makarowski K.
Rzeźnicy: Olejarz S.
Spożywcze art.: Frizner A. - Olejarz S. i Onyszko M.
Stolarze: Holowa S.
Szewcy: Głowacz F.- Kikiela Józ.
Ślusarze: Czarnecki L.
Wapienniki i kamieniołomy: xBergor A. i Ska - xSchafer S. i Ska.
Wyszynk trunków: Bober P. - Schinder Ch.

Współczesność

W Prałkowcach znajdują się:

Dom dziecka „Moja Rodzina”, prowadzony przez Zgromadzenie Świętego Michała Archanioła. Jest to katolicka, niepubliczna, placówka socjalizacyjna dla chłopców w wieku od 3 do 18 lat.
Ekumeniczny Dom Pomocy Społecznej, przeznaczony dla osób starszych, niepełnosprawnych wyznania greckokatolickiego, prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Służebnic Niepokalanej Panny Maryi.
Dom prowincjalny Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej - Siostry Służebniczki Starowiejskie. Na terenie klasztoru znajduje się kaplica grobowa Drużbackich.