Prioziorsk
Z Wikipedii
| Prioziorsk ros. Приозерск |
|
_(1788).png/100px-Coat_of_Arms_of_Priozersk_(Leningrad_oblast)_(1788).png) Herb miasta |
|
| Państwo | Rosja |
| Jednostka admnistracyjna Federacji Rosyjskiej | Obwód leningradzki |
| Liczba ludności (1 stycznia 2005 r.) | 19.473 |
| Współrzędne geograficzne | 61°02' N 30°07' E |
| Strefa czasowa | 2 rosyjska strefa czasowa, czas moskiewski, UTC +3:00 |
Prioziorsk, Prioziersk (wymowa:pri-oziorsk) (ros. Приозерск) - miasto w zachodniej Rosji, na terenie obwodu leningradzkiego.
Spis treści |
[edytuj] Nazwy miasta
Prioziorsk w ciągu swej historii kilkakrotnie zmieniał nazwę.
- do 1611 - Koriela
- 1611 - 1918 - Kexholm
- 1918 - 1940 - Käkisalmi
- 1940 - 1941 - Kexholm
- 1941 - 1944 - Käkisalmi
- 1944 - 1948 - Keksgolm (Кексгольм)
- od 1948 - Prioziorsk
[edytuj] Położenie
Miejscowość leży na Przesmyku Karelskim, nad jeziorem Ładoga, w miejscu, gdzie do jeziora tego wpada północna odnoga rzeki Wouksa, w Rejonie prioziorskim, którego ośrodek administracyjny stanowi.
[edytuj] Ludność
Prioziorsk zamieszkuje 19.473 osób (2005 r.).
Ludność miasta stanowią głównie Rosjanie osiadli w Prioziorsku po II wojniie światowej po wysiedleniu większości zamieszkującej poprzednio miasto ludności fińskiej.
W ostatnich latach populacja miasta szybko zmniejsza się w wyniku niskiego przyrostu naturalnego i emigracji mieszkańców w poszukiwaniu pracy do większych miast Rosji, głównie pobliskiego Sankt Petersburga. Wg spisu powszechnego z 2002 r. w mieście zamieszkiwało 20.506 osób, co oznacza, iż w ciągu 3 lat populacja zmniejszyła się o ponad tysiąc osób, co stanowi ponad 5% ogółu mieszkańców.
[edytuj] Historia
Miasto zostało założone przez Karelów pod nazwą Koriela ( Käkisalmi ) najprawdopodobniej w IX wieku. Pierwsza wzmianka o Käkisalmi pochodzi z 1143 r. Od końca XIII w. była to twierdza mająca chronić należące do Nowogrodu karelskie ziemie przed ekspansją Szwecji, którzy często, aczkolwiek aż do roku 1580 bezskutecznie, atakowali miasto.
Miasto stanowiło ważne lokalne centrum gospodarcze i administracyjne, którego władza rozciągała się na całą południową Karelię. Jego rola umocniła się jeszcze po opanowaniu Państwa Nowogrodzkiego Wielkie Księstwo Moskiewskie w 1479 r.
W 1581 r. miasto zostało zdobyte przez Szwedów, którzy zajmowali je do 1595 r.
W 1611 r. po półrocznym oblężeniu Korielę ponownie zajęli Szwedzi, którzy nazyzwali ją na Kexholm. Stan ten usankcjonowany został pokojem stołbowskim z 1617 r. 8 września 1710 r. w czasie wojny północnej armia rosyjska zdobyła miasto, a oficjalnie pod władzę rosyjską powróciło ono na mocy traktatu pokojowego z Nystad z 1721 r.
Ustąpienie zagrożenia szwedzkiego spowodowało, iż miasto zaczęło stopniowo podupadać, a miejska twierdza została zamieniona w więzienie. Stan ten pogłębiony został przez wzrastające znaczenie nowej stolicy Rosji - Sankt Petersburga, które odebrało miastu wszelkie korzyści wynikające z pozycji lokalnego centrum gospodarczo-administracyjnego.
W 1809 r. miasto weszło w skład Wielkiego Księstwa Finlandii - autonomicznej części Cesarstwa Rosyjskiego.
W połowie XIX w., gdy płynąca przez miasto rzeka Vuoksa zmieniła swoje główne koryto, miasto jeszcze bardziej podupadło w wyniku znacznego ograniczenia rybołówstwa, zaś jego ludność zmniejszyła się z 1.743 w roku 1840 do 1.181 w 1873.
Po uzyskaniu przez Finlandię niepodległości miasto weszło w skład tego państwa jako Käkisalmi i pozostawało w jego składzie do 1940 r., kiedy to w wyniku wojny zimowej przyłączono je do ZSRR, który włączył je do nowo utworzonej Karelo-Fińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Powrócono wtedy do starej szwedzkiej nazwy Kexholm (w rosyjskiej formie Кексгольм).
Po ataku na Związek Radziecki w 1941 r. miasto ponownie zajęli Finowie, którzy we wrześniu 1944 r. zostali wyparci przez Armię Czerwoną.
Po ponownym zajęciu przez ZSRR miasto nie zostało włączone w skład Karelo-Fińskiej SRR lecz do Rosyjskiej FSRR, w skład Obwodu leningradzkiego.
Trzykrotnie przechodzący przez miasto front spowodował ogromne zniszczenia.
W 1948 miasto przemianowano na Prioziorsk.
[edytuj] Gospodarka
Miasto po rozpadzie ZSRR przeżywa kryzys gospodarczy.
W mieście znajduje się przemysł celulozowo-papierniczy i spożywczy (piekarniczy i mleczarski). Jednym z największych zakładów jest kombinat meblowy, zakład obróbki drewna.
Duże znaczenie gospodarcze pełni szeroko rozumiana sfera usługowa.
[edytuj] Zabytki
[edytuj] Ciekawostki
Niektórzy uczeni uważają, że w 879 r. w karelskiej osadzie na miejscu dzisiejszego miasta zmarł Ruryk - twórca państwowości ruskiej.
[edytuj] Zobacz też:
- Obwód leningradzki
- Rejon pioziorski
