Pułk Stopnicki

Z Wikipedii

Płk Karol Kalita ps. Rębajło

Pułk Stopnicki - pułk piechoty polskiej okresu powstania styczniowego. Wchodził w skład Dywizji Krakowskiej.

Oddział został sformowany na terenie dawnych województw sandomierskiego i krakowskiego. Jego dowódcą był ppłk Karol Kalita-Rębajło.

Spis treści

1 Skład
2 Działania zbrojne
3 Rozwiązanie
4 Bibliografia
5 Zobacz też

[edytuj] Skład

5 i 6 batalion piechoty (8 kompanii i 2 plutony rakietników),
batalion kosynierów stopnickich (4 kompanie),
batalion rezerwowy stopnicki (4 kompanie i pluton rakietników).

[edytuj] Działania zbrojne

Kalita-Rębajło stoczył kilka zwycięskich bitew z Rosjanami, m.in. pod Mierzwinem (5 grudnia 1863) oraz pod Lubienią. 17 stycznia 1864 stoczył bitwę w rejonie wiosek: Lubienia, Brody i Bór Kunowski. Rosjanie zaatakowali oddział podczas jego postoju w Borze Kunowskim.

Rozpoczęła się walka, podczas której Rosjanie zaczęli wycofywać się na Kaplicę. Tutaj czekał na nich kapitan Bezdzieda. Zaskoczony nieprzyjaciel zaczął uciekać do Iłży. Wówczas wszystkie oddziały (z wyjątkiem oddziału w Lubieni, który zbłądził), ruszyły w pościg. Żołnierzy złapanych w lesie wieszano na miejscu.

Iłża

Po zakończeniu bitwy pod Iłżą Rębajło awansował na pułkownika.

Po wyjściu z lasu powstańcy zajęli wieś Błaziny. Następnie zaatakowali Iłżę, gdzie schroniliły się żołnierze rosyjscy, rozpoczęła się walka, którą powstańcy wygrali. Po nastaniu zmroku powstańcy wycofali się do pobliskiej wioski. Po ściągnięciu wszystkich oddziałów pułk wyruszył do Jasieńca Iłżeckiego, a po chwilowym postoju zapuścił się w lasy iłżeckie.

Wg Leona Ratajczyka straty powstańców wynosiły: 9 zabitych, 5 rannych i 8 zaginionych.

Grób Karola Kality na cmentarzu Łyczakowskim

Spodziewając się pogoni pod Wąchockiem, powstańcy przekroczyli Kamienną i udali się do osady Kaczka znajdującej się w głębi niedostępnych lasów siekierzyńskich. Po krótkim postoju skierowali się w stronę Wierzbnika, by dotrzeć o zmierchu do Krzyżowej Woli.

[edytuj] Rozwiązanie

Po krótkim pobycie w pobliżu Michałowa wyruszyli w lasy cisowskie przez Rzepin, Śniadkę i Bodzentyn. Po zatargu z nowym dowódcą Toporem, chory Kalita-Rębajło wyjechał z Cisowa do Brodów Iłżeckich, gdzie ukrywał się w domu urzędnika huty.

Następnie po odzyskaniu zdrowia przedostał się za granicę zaboru rosyjskiego, skąd trafił na emigrację do Turcji. W 1871 wrócił do Lwowa.

[edytuj] Bibliografia

Eligiusz Kozłowski, Od Węgrowa do Opatowa 3.02.1863 - 21.02.1864 Wybrane bitwy z Powstania Styczniowego, Wydawnictwo MON, Warszawa 1962 r.
S. Kotarski, Opatów w latach 1861-1864, Opatów 1935 r.
Tadeusz Manteuffel (red.), Historia Polski, t.II, cz.III, Warszawa 1959 r.