Rasząg

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°47'34" N 20°54'31" E53.7927778 20.9086111 (Rasząg)


Rasząg
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Biskupiec
Położenie	53° 47' 34'' N 20° 54' 31'' E
Strefa numeracyjna (do 2005)	89
Tablice rejestracyjne	NOL
Położenie na mapie Polski Rasząg

Rasząg (niem. Raschung) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

W przszłości Rasząg położony był na terenie powiatu reszelskiego, a później na terenie powiatu biskupieckiego.

Miejscowość usytuowana jest nad niedużym jeziorem Rasząg.

[edytuj] Historia

Nazwy wsi: rok 1609 - Raschink, 1656 - Raschung.

Wieś powstała w 1569 roku, kiedy biskup warmiński Stanisław Hozjusz nadał tu swojemu bratu Janowi 60 włók ziemi na prawie magdeburskim.

Biskup Teodor Andrzej Potocki nadał 12 włók boru pod Raszągiem mieszkańcom królestwa pruskiego, którzy przenieśli się tu ze względu na obciążenia podatkowe i przyjęli wyznanie katolickie. Ze wsi Sąpłaty byli to: Marcin i Krzystof Jakubszowie, Adam Szyk, Kacper i Tomasz Zalewscy, Jerzy Faten i Jan Becz oraz z Małszewskiej Wólki (k/Szczytna) Marcin Kurek. Powyższe potwierdził biskup Szembek w roku 1731.

W plebiscycie z 1920 r. za Prusami Wschodnimi oddano tu 153 głosy, a za Polską 98 głosów.

[edytuj] Oświata

W roku 1827 szkoła miała 27 uczniów, a językiem nauczania był polski. W 1853r. szkoła miała 84 uczniów. Językiem nauczania był niemiecki, a religii nauczano po polsku. Nauczycielem religii był Antoni Kalinowski

Nauczycielem w Raszągu w latach 1881-1883 był Jan Liszewski, twórca "Gazety Olsztyńskiej" (tablica pamiątkowa umieszczona na budynku szkoły). Liszewski w 1882 założył we wsi biblioteczkę Towarzystwa Czytelni Ludowych. Po wyjeździe Liszewskiego przez długie lata biblioteke prowadzł Antoni Mazuch.

W 1920 roku istniała tu polska szkoła.

Szkoła w Rszągu w 1935r. miała trzech nauczycieli 133 uczniów.

[edytuj] Zabytki

We wsi znajduje się piękny neoromański kościół zbudowny w 1925r. z kamienia polnego. Jest to kościół filialny parafii ewangelickiej w Sorkwitach w diecezji mazurskiej.
Zabytkowy park dawnego założenia dworskiego.
Dwie kapliczki z XIX wieku.

[edytuj] Demografia

W roku 1783 w Raszągu było 30 domów (majątek, folwark i wieś), a w 1820 r. liczba budynków mieszkalnych zmniejszyła się do 26.

Liczba mieszkańców: w roku 1820 - 205 osób, w 1848 - 356, w 1939 - 607, w 1998 - 418.

[edytuj] Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom IX (str. 531-532 - hasło Rasząg, osadnicy), Warszawa, 1888.
Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (str. 175 - 177)
Jan Chłosta, Słownik Warmii, Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn, 2002, ISBN 83-914158-5-6