Rosyjski Kościół Prawosławny

Z Wikipedii

Rosyjska Cerkiew Prawosławna - kanoniczny Kościół prawosławny, obejmujący swoją jurysdykcją większość parafii prawosławnych na terenie Rosji, Białorusi i Ukrainy oraz innych państw byłego Związku Radzieckiego. Od 1990 roku zwierzchnikiem Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej jest Patriarcha Aleksy II.

[edytuj] Historia

W 988 roku chrześcijaństwo w jego wschodnim rycie przyjął kijowski książę Włodzimierz I. Data chrztu Rusi często jest uważana za początek samego Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Kościół stanowił początkowo metropolię w składzie Patriarchatu Konstantynopola i to właśnie patriarcha ekumeniczny dokonywał konsekracji głowy ruskiego prawosławia. Metropolita początkowo rezydował w Kijowie. Po najazdach tatarskich Kijów traci jednak swe polityczne znaczenie. W 1299 metropolita Maksym przenosi swoją siedzibę do Włodzimierza. W I połowie XIV wieku siedzibą ruskich metropolitów staje się Moskwa. W 1448 roku Kościół uzyskał niezależność od Patriarchatu Konstantynopolitańskiego (status autokefalii), a metropolita Jonasz tytuł Metropolity Moskwy i Wszechrusi. Działo się to zaledwie na 5 lat przed upadkiem Konstantynopola, toteż Moskwa zaczęła być postrzegana jako sukcesorka jego tradycji, co zrodziło pojęcie Trzeciego Rzymu. W 1589 roku metropolita Jow stał się pierwszym patriarchą Moskwy i Wszechrusi. Jako patriarchat zajmuje on piąte miejsce w dyptychu Kościołów prawosławnych, tuż po czterech patriarchatach starożytnych. W ciągu następnych lat wraz z osłabianiem się potęgi domu carskiego patriarchowie (zwłaszcza Hermogen i Filaret) stali się wpływowymi figurami w państwie. W 1652 roku patriarcha Nikon wprowadza reformy liturgiczne mające upodobnić cerkiewne obrzędy do tych używanych w prawosławiu greckim. Sprzeciw wobec tych reform leży u podstaw powstania Cerkwi staroobrzędowej. W 1721 roku funkcja patriarchy została zawieszona, a najwyższą władzą Kościoła był Święty Synod Zarządzający. Taka sytuacja utrzymywała się aż do 1917 roku, kiedy na stanowisko kolejnego patriarchy wybrany został biskup Tichon. W 1914 roku Kościół posiadał 55 173 cerkwie i 550 monasterów. Posługę duchową niosło prawie 113 629 księży, oraz 95 259 mnichów. Represje ze strony władz komunistycznych, zarówno w początkowym okresie istnienia ZSRR, jak i po II wojnie światowej przyniosły znaczną marginalizację roli Kościoła. W 1939 roku struktury Kościoła znajdowały się w formie szczątkowej, legalnie działało zaledwie kilkaset cerkwi i ani jeden monaster. W latach powojennych Stalin pozwala na odrodzenie Cerkwi, jednak za rządów Chruszczowa prześladowania zostają wznowione. Punktem zwrotnym w najnowszej historii Cerkwi był rok 1988, kiedy dzięki odwilży gorbaczowskiej zaniechano represji wobec Kościoła i antyreligijnej propagandy i umożliwiono przeprowadzenie szeroko zakrojonych obchodów tysiąclecia chrztu Rusi. Po raz pierwszy w historii Związku Radzieckiego można było obejrzeć telewizyjne programy poświęcone wydarzeniom kościelnym. Po upadku Związku Radzieckiego Kościół był w znacznym stopniu osłabiony. Liczba wiernych regularnie uczestniczących w obrzędach Kościelnych jest nadal stosunkowo niewielka, ale sytuacja ta z roku na rok się poprawia.

[edytuj] Kościół dzisiaj

Rosyjski Kościół Prawosławny to największa Cerkiew na świecie. Kościół posiada ponad 23 000 parafii, 154 biskupów, 635 monasterów i 102 seminaria duchowne. Obejmuje swoją jurysdykcją nie tylko Rosję, ale także szereg innych państw, na terenie których jego struktury mają status zapewniający szeroką autonomię (Białoruś, Łotwa, Estonia, Mołdawia, Ukraina). Pełną autonomię posiadają Cerkwie w Chinach i Japonii. Językiem liturgicznym Cerkwi, podobnie jak w przypadku Kościoła prawosławnego w Polsce, jest język cerkiewnosłowiański. Używa się kalendarza juliańskiego.