Włodzimierz I Wielki

Z Wikipedii

Włodzimierz I Wielki, ros. Владимир Великий (Владимир Святославич), ukr. Володимир Великий (Володимир Святославич) z staronord. Valdamarr (ur. 956/958, zm. 15 lipca 1015) – wielki książę kijowski od ok. 980 z dynastii Rurykowiczów, święty Kościoła prawosławnego.

Spis treści 1 Biografia 2 Przodkowie 3 Żony i potomstwo 4 Bibliografia 5 Przypisy 6 Zobacz też

[edytuj] Biografia

Był najmłodszym synem księcia Światosława I i jego konkubiny Maluszy, którą sagi norweskie opisują jako wróżkę przepowiadającą przyszłość i żyjącą do wieku 100 lat. W podziale ojcowizny otrzymał najpierw Nowogród Wielki, musiał stamtąd uciekać przed przyrodnimi braćmi Jaropełkiem i Olegiem, ale powrócił w 977 r. na czele sprzymierzonych oddziałów Wikingów, odbił Nowogród, po drodze do Kijowa zajął Połock i Smoleńsk i porwał połocką księżniczkę Rognedę, którą zmusił do zamążpójścia. Po zajęciu Kijowa kazał zamordować Jaropełka (Oleg już wówczas nie żył). W następnych latach przyłączył do Rusi tzw. Grody Czerwieńskie (tereny dzisiejszej zachodniej Ukrainy) i pokonał Jaćwingów.

Z natury okrutny, wojowniczy i rozpustny (miał kilkanaście żon i podobno 800 konkubin), zmienił się całkowicie po przyjęciu chrztu w Chersoniu i ślubie z Anną, siostrą cesarza Bizancjum Bazylego II w 988 r. Po powrocie do Kijowa zniszczył pogańskie chramy, wrzucił własnoręcznie posąg Peruna do Dniepru i po przybyciu duchownych z Bizancjum kazał przeprowadzić masowy chrzest ludności w Dnieprze. W 990 roku założył miasto Włodzimierz nad Klaźmą. Zwycięzca Waregów i zjednoczyciel państwa stał się teraz pokojowym i miłosiernym władcą, choć ustanowił surowe kary za pozostawanie w błędach bałwochwalstwa. W Kijowie wzniósł sławną Diesiatinną Cerkiew pw. NMP i kościół Przemienienia Pańskiego oraz założył pierwszą na Rusi szkołę.

Ostatnie lata życia księcia były wypełnione stałymi konfliktami z jego dwunastoma kłótliwymi, na wpół pogańskimi synami. Zmarł 15 lipca 1015 r. w drodze do Nowogrodu, dokąd wyruszył na wojnę z synem Jarosławem.

Rocznica śmierci świętego jest wielkim świętem prawosławnych i unitów (lecz nie katolików rzymskich) w Rosji i na Ukrainie. Zwłoki świętego odnaleziono w Diesiatinnej Cerkwi w 1636 r. W 1935 r. władze sowieckie kazały rozebrać kościół. Brak informacji na temat, co się stało z relikwiami Włodzimierza, jego żony Anny i babki św. Olgi.

[edytuj] Przodkowie

4. Igor Rurykowicz (ok.878 - 945)
			2. Światosław I (942 - 972)
5. Olga (ok. 903 - 969)
						1. Włodzimierz I Wielki (958? - 1015)
6. Malko Lubczanin
			3. Małusza
7. nieznany przodek

[edytuj] Żony i potomstwo

Temat małżeństw i potomstwa Włodzimierza jest szeroko dyskutowany w literaturze historycznej.

Jego żonami z czasów sprzed przyjęcia chrztu były:

1. Rogneda - córka połockiego księcia Rogwołoda^[1][2],
2. Greczynka^[1],
3. dwie Czeszki^[1], być może jedna z nich to wspomnianania w Powieści Malfryda.
4. Bułgarka^[1] - wg Wasyla Tatiszczewa miała mieć na imię Adela.

Skandynawskie sagi (których wiarygodność bywa poddawana w wątpliwość) dają Włodzimierzowi żonę o imieniu Olava lub Allogia. Część badaczy sądzi, że imię to pojawiło się przez błąd skaldów, którzy przypisali imię babki Włodzimierza (Olga) jego żonie^[3].

W 989 roku Włodzimierz poślubił Annę Porfirogenetkę, siostrę cesarza bizantyjskiego Bazylego II Bułgarobójcy. Owdowiał w 1011 roku. Po jej śmierci ożenił się jeszcze raz, a wdowa po Włodzimierzu żyła jeszcze w sierpniu 1018 roku.

Synami Włodzimierza byli:

• Wyszesław - wg Powieści minionych lat syn pierwszej Czeszki^[1],
• Izasław - wg Powieści minionych lat oraz Latopisu ławrentjewskiego syn Rognedy^[2][4],
• Jarosław I Mądry - wg Powieści minionych lat syn Rognedy^[1][2],
• Światopełk I Przeklęty - wg Powieści minionych lat syn Greczynki^[1][2],
• Wsiewołod I - wg Powieści minionych lat syn Rognedy^[1][2],
• Światosław - wg Powieści minionych lat syn drugiej Czeszki^[1]
• Mścisław I Chrobry - wg Powieści minionych lat syn Rognedy^[1],
• Borys (imię chrzestne Roman^[5]) - wg Powieści minionych lat syn Bułgarki^[1], wg A. Poppego syn Anny^[6]
• Gleb (imię chrzestne Dawid^[5]) - wg Powieści minionych lat syn Bułgarki^[1], wg A. Poppego syn Anny^[6]
• Stanisław,
• Pozwizd,
• Sudzisław.

Córkami Włodzimierza były:

• Teofano - żona Ostomira, posadnika Nowgrodu^[6],
• Przedsława - konkubina Bolesława Chrobrego,
• Maria Dobroniega - żona Kazimierza I Odnowiciela.

Przypuszcza się, że córką Włodzimierza mogła być też nieznana z imienia żona Bernarda II, margrabiego Marchii Północnej^[2].

[edytuj] Bibliografia

• Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 21.
• F. G. Holweck, A Biographical Dictionary of the Saints, London 1924

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Order św. Włodzimierza