Schronisko "Nad Śnieżnymi Kotłami"
Z Wikipedii
Schronisko "Nad Śnieżnymi Kotłami" (Schneegrubenbaude) – dawne schronisko turystyczne w Karkonoszach nad Śnieżnymi Kotłami (Schneegruben) na wysokości 1490 metrów n.p.m.. Obecnie znajduje się w nim Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy i stacje bazowe telefonii komórkowej – RTON Jelenia Góra/Śnieżne Kotły firmy TP EmiTel sp. z o.o. Administracyjnie położone jest w gminie Piechowice.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Prawdopodobnie już na początku XIX wieku przy skałce Czarcia Ambona (Rübezahls Kanzel) handlarze sprzedawali w lecie górskim wędrowcom żywność i napoje. Być może już wtedy stał tam szałas chroniący przed deszczem.
W 1837 hrabia von Schaffgotsch, właściciel tych terenów, wzniósł przy Czarciej Ambonie pierwsze prawdziwe schronisko w Sudetach – był to mały drewniany budynek z dwuspadowym stromym dachem (w tym samym czasie bliźniacza konstrukcja powstała na Wysokim Kamieniu w Górach Izerskich). Były tam tylko 2 miejsca noclegowe oraz jadalnia z dwoma stołami. Pierwszym dzierżawcą był szewc Friedrich Sommer z Cieplic, późniejszy dzierżawca schroniska na Śnieżce. W 1856 obiekt przejął szwagier Sommera Franz Michallik. W 1858 burza uszkodziła domek i podjęto decyzję o budowie nowego (starego nie rozebrano).
Nowe schronisko było kamienne z drewnianym oszalowaniem ścian szczytowych. Oprócz 21 miejsc noclegowych była tam też jadalnia oraz sala do pralnia bielizny. Budowa kosztowała 1700 talarów i zakończyła się w 1861.
W 1889 schronisko przejął karczmarz Richard Graulich z Piechowic. Już wkrótce, w 1892, rodzina von Schaffgotsch zdecydowała się wybudować następny, jeszcze większy obiekt obok starego domku z 1837. W latach 1895-1897 powstał potężny hotel górski, jeden z największych w Sudetach, którego wnętrza wykańczał sam Graulich. Nowy budynek wyróżniał się niekonwencjonalną formą, zupełnie niepasującą do rejonu Karkonoszy, a szczególnie wysoką wieżą widokową. Jego architektura była inspirowana bryłą zamku Chojnik. Głównym materiałem konstrukcyjnym były granitowe bloki, układane przez włoskich kamieniarzy, sprawiające dużo problemów z transportem. Ciekawostką była sygnalizacja świetlna na wieży pokazująca po zmroku drogę do schroniska oraz informująca o wolnych miejscach. W środku było w sumie aż 5 sal restauracyjnych i 60 miejsc noclegowych (inne źródła mówią o 44 dwuosobowych pokojach[1]). W 1905 uruchomiono telefon.
Schronisko wielokrotnie przebudowywano – w 1920, 1928, 1936 i 1942 – m.in. zlikwidowano 4 sale restauracyjne na parterze i utworzono tam pokoje noclegowe. Prace wykonywali architekci i pracownicy budowlani z Zarządu Budowlanego hrabiów von Schaffgotsch z Sobieszowa. W 1916 po rezygnacji Graulicha dzierżawcą był niejaki Teichmann, a od 1929 Alfred Gubisch.
Na początku II wojny światowej przejęło go Luftwaffe na ośrodek wypoczynkowy dla swoich żołnierzy. W 1944 uruchomiono w nim stację radiolokacyjną, której betonowe resztki są widoczne do dnia dzisiejszego.
[edytuj] Po 1945
Po 1945 rozpoczął się jego kolejny remont już pod szyldem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego oraz polską nazwą Wawel. W 1951 schronisko zostało przejęte przez PTTK. W 1960 umieszczono w wieży telewizyjną stację przekaźnikową, co było związane ze zbliżającą się Olimpiadą w Rzymie[2]. Niestety, wiązało się to z zamknięciem tego zasłużonego dla turystyki górskiej obiektu dla turystów, co nastąpiło w maju 1961. Od tego czasu pełni on wspomnianą funkcję stacji przekaźnikowej dla potrzeb telewizji, choć jeszcze w 1962 w wykazie schronisk karkonoskich wymieniany był jako schronisko, ale tylko z bufetem, bez miejsc noclegowych.
Od połowy lat 60. XX wieku obiekt znikał z map turystycznych, stając się „tajnym” (przekazywał również sygnał do Czechosłowacji i Związku Radzieckiego. W stanie wojennym chroniło go wojsko, a droga ze schroniska „Pod Łabskim Szczytem” została zamknięta.
Po kapitalnym remoncie w latach 70. pracuje w nim 3-5 osobowa załoga.
Współcześnie pojawiają się głosy wzywające do ponownego otworzenia tam schroniska, gdyż w wyniku rozwoju technicznego nie ma potrzeby zajmowania całego obiektu dla potrzeb obecnej działalności. Mimo, iż budynek jest niedostępny dla turystów, w skrajnych warunkach pogodowych mogą oni uzyskać w nim pomoc – pracownicy wielokrotnie pomagali ratować ludzkie zdrowie i życie.
[edytuj] RTON Jelenia Góra / Śnieżne Kotły
Obecnie z budynku dawnego schroniska nadawane są programy radiowe i telewizyjne:[3]
| Program | Nadawca | Częstotliwość [MHz] | Kanał | Moc ERP [kW] wg koncesji |
|---|---|---|---|---|
| POLSAT | Telewizja Polsat S.A. | 679,25 | 47 | 10 |
| TVP1 | Telewizja Polska S.A. | 543,25 | 30 | 200 |
| TVP2 | Telewizja Polska S.A. | 583,25 | 35 | 200 |
| PR1 | Polskie Radio S.A. | 92,50 | 10 | |
| PR3 | Polskie Radio S.A. | 94 | 10 | |
| Radio Wrocław | Polskie Radio - Regionalna Rozgłośnia we Wrocławiu "Radio Wrocław" S.A. |
96,70 | 10 | |
| RMF FM | Radio Muzyka Fakty Sp. z o.o. | 100,80 | 10 |
Oprócz tego obiekt wykorzystują inni operatorzy, m.in. telefonii komórkowej.
Przypisy
- ↑ Centrum nadawcze RTV Śnieżne Kotły - historia
- ↑ Bez uruchomienia tej stacji nie byłoby możliwości oglądania Igrzysk Olimpijskich w Polsce. Dzięki urządzeniom zamontowanym na wieży możliwy był odbiór sygnału z Drezna, dokąd docierał sygnał z Rzymu.
- ↑ Jelenia Góra / Śnieżne Kotły, emisje wg danych firmy EmiTel Sp. z o.o., [dostęp 27.04.2008]
[edytuj] Bibliografia
- Jacek Suchodolski: Architektura schronisk górskich w Sudetach. Wrocław: 2005. ISBN 83-7085-846-5.
