Sobór chalcedoński

Z Wikipedii

Sobór chalcedoński – czwarty sobór powszechny biskupów chrześcijańskich, który odbywał się w dniach 8-31 października 451 roku w kościele św. Eufemii w Chalcedonie (mieście zwanym obecnie Kadi-Koy, położonym w Turcji). Został zwołany przez cesarza Marcjana i zatwierdzony przez papieża Leona I Wielkiego listem do tegoż cesarza.

Sobór uzgodnił wiarę dotyczącą istnienia dwóch natur w Chrystusie, boskiej i ludzkiej, z wiarą w to, że jednocześnie jest On jedną Osobą – unia osobowa. Był to najliczniejszy sobór starożytności. Źródła podają, że ojców soborowych mogło być od 360 do 600 (prawie wszyscy ze Wschodu oraz legaci papiescy). Z cesarskiego punktu widzenia podstawowym celem soboru było zaprowadzenie jednej wiary w cesarstwie i przezwyciężenie istniejących kontrowersji. Z punktu widzenia ojców soborowych pierwszym zadaniem zgromadzenia było naprawienie szkód wyrządzonych przez pseudo-sobór zwołany w Efezie w 449 r. (tzw. rozbój efeski albo sobór zbójecki). Potępiono więc ustalenia zgromadzenia z 449 r. oraz pozbawiono urzędu i skazano na zesłanie Dioskura, patriarchę Aleksandrii, który mu przewodniczył. Uczestniczący w soborze komisarze cesarscy zalecali uchwalenie takiego dokumentu doktrynalnego, który rozstrzygałby wszystkie spory i wprowadzał pokój w Kościele i w cesarstwie. Biskupi, ojcowie soborowi nie popierali tej myśli, twierdząc, że wystarczają dotychczasowe wyznania wiary są wystarczające. Ojcowie soborowi powoływali się na zakaz podjęty przez Sobór Efeski co do uchwalania jakiejkolwiek nowej formuły wiary.

Uzgodniono w końcu Definicję, która przybrała następującą postać:

1) na wstępie potwierdzono uroczyście poprzednie Symbole wiary (nicejski i konstantynopolski);

2) następnie przyjęto jako obowiązujące dwa Listy Cyryla Aleksandryjskiego i liście papieża Leona I do Flawiana (Tomus ad Flavianum). Zaakceptowano te pierwsze jako rozprawiające się z nestorianizmem i przekazujące właściwą interpretację wyznania wiary, a ten ostatni jako potępiający Eutychesa i potwierdzający autentyczną wiarę. Odczytane pisma Cyryla i Leona zostały przyjęte aklamacją: To jest wiara Ojców. To jest wiara Apostołów. My wszyscy wierzymy w ten sposób. My, ortodoksi, wierzymy w ten sposób. Anatema każdemu, kto w ten sposób nie wierzy. Piotr wypowiedział przez Leona te rzeczy. Apostołowie nauczali w ten sposób. Leon pouczył zgodnie z pobożnością i z prawdą. Tak samo nauczał Cyryl. Wieczna pamięć Cyrylowi. Leon i Cyryl przekazali te same pouczenia. Anatema każdemu, kto w ten sposób nie wierzy. Taka jest prawdziwa wiara. My prawowierni wyznawcy trwamy w tych przekonaniach.

3) przyjęto formułę chrystologiczną następującej treści: Idąc za świętymi Ojcami wszyscy jednogłośnie uczymy wyznawać, że jest jeden i ten sam Syn, Pan nasz Jezus Chrystus, doskonały w Bóstwie i doskonały w człowieczeństwie, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, złożony z rozumnej duszy i ciała, współistotny Ojcu co do Bóstwa, współistotny nam co do człowieczeństwa, "we wszystkim nam podobny oprócz grzechu" (Hbr 4, 15). Przed wiekami z Ojca zrodzony jako Bóg, w ostatnich zaś czasach dla nas i dla naszego zbawienia narodził się jako człowiek z Maryi Dziewicy, Bożej Rodzicielki; jednego i tego samego Chrystusa Pana, Syna Jednorodzonego należy wyznawać w dwóch naturach, bez zmieszania, bez zmiany, bez rozdzielania i rozłączania. Nigdy nie zanikły różnice natur przez ich zjednoczenie, ale została zachowana właściwość obu, tworzących jedną osobę i jedną hipostazę. Nie można Go dzielić na dwie osoby ani ich w Nim rozróżniać, ponieważ jest jeden i ten sam Syn jednorodzony, Słowo Boże, Pan Jezus Chrystus, jak przedtem prorocy nauczali o Nim, jak sam Jezus Chrystus o tym nas pouczył i jak nam przekazał Symbol Ojców (BF VI,8).

Z treści orzeczenia chalcedońskiego widać troskę Ojców o zachowanie jedności osobowego bytu Jezusa Chrystusa, ale także wysiłek podkreślenia w Chrystusie dwóch odrębnych wymiarów, boskiego i ludzkiego. Dla uwydatnienia tych treści sobór używa wielu zwrotów znanych z wcześniejszych dokumentów.

Ponadto sobór ogłosił 30 kanonów dotyczących spraw dyscyplinarnych, między innymi ogłosił Jerozolimę piątym patriarchatem. 28 kanon dotyczący szczególnej godności i uprawnień biskupich stolicy w Konstantynopolu nie został zaakceptowany przez papieża, gdyż uchwalono go pod nieobecność legatów papieskich i – jak uważa Kościół Zachodni – na podstawie zasady politycznej a nie teologicznej.

[edytuj] Bibliografia

Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, Poznań 1989 ISBN 83-7015-142-6.
J. N. D. Kelly, Początki doktryny chrześcijańskiej, Warszawa 1988 ISBN 83-211-0930-6
T. D. Łukaszuk, Ty jesteś Chrystus, Syn Boga Żywego. Dogmat chrystologiczny w ujęciu integralnym, Kraków 2000 ISBN 83-87681-53-9.

Zobacz też: