Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej

Z Wikipedii

Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej, SdRP - polska partia polityczna wywodząca się z Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

[edytuj] Historia partii

Partia powstała po samorozwiązaniu PZPR w styczniu 1990 roku na jej ostatnim zjeździe. Skupiała tzw. centrowy nurt dawnych członków PZPR oraz szereg organizacji związkowych (OPZZ, inne federacje), emeryckich, kombatanckich, środowiskowych, i wyznaniowych (Unia Chrześcijańsko-Społeczna "Akcja Ekumeniczna" Kazimierza Morawskiego). Nie weszli do niej z jednej strony przedstawiciele tzw. betonu partyjnego, z drugiej strony opuścili ją politycy bardziej krytycznie nastawieni do PRL (Tomasz Nałęcz, Wiesława Ziółkowska, Tadeusz Fiszbach). SdRP przejęła majątek PZPR.

Przez pierwsze pięć lat istnienia (1990-1995) przewodniczącym SdRP był Aleksander Kwaśniewski. Po wyborze Kwaśniewskiego na prezydenta w 1995 roku, stanowisko przewodniczącego partii objął Józef Oleksy, a następnie Leszek Miller.

SdRP weszła w 1991 roku w skład koalicji partii i ugrupowań lewicowych Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD). W 1999 roku po przekształceniu SLD w jednolitą partię Socjaldemokracja RP samorozwiązała się.

[edytuj] Wyniki wyborów

W pierwszych wolnych wyborach z 28 października 1991 uzyskała 12% głosów (drugie miejsce po UD i 60 mandatów), była jednak izolowana w parlamencie (nie otrzymała miejsca w Prezydium Sejmu ani w komisjach). SdRP zdecydowanie sprzeciwiała się działalności rządu Jana Olszewskiego. Do gabinetu Hanny Suchockiej miała stosunek bardziej zniuansowany, popierała jego niektóre inicjatywy (np. Program Powszechnej Prywatyzacji). W maju 1993 roku poparła jednak wniosek "Solidarności" o udzielenie mu wotum nieufności, co otworzyło drogę do nowych wyborów.

W wyborach parlamentarnych z 19 września 1993 roku SLD zajęła pierwsze miejsce z ponad 20% wynikiem. Na stanowisko premiera partia nie mogła liczyć, stąd też poparła Waldemara Pawlaka na tym stanowisku. W 1995 roku SLD zgłosił kandydaturę swojego lidera Aleksandra Kwaśniewskiego na prezydenta. W listopadzie 1995 roku zmierzył się on w drugiej turze wyborów z Lechem Wałęsą. Nieznacznie wygrał głosowanie i w grudniu 1995 rozpoczął urzędowanie. Tymczasem SLD popierało rząd Józefa Oleksego, który w marcu 1995 roku zastąpił na tym stanowisku Waldemara Pawlaka.

Na skutek tzw. afery Olina Józef Oleksy musiał zrezygnować z funkcji prezesa Rady Ministrów. Stanowisko to objął polityk SLD Włodzimierz Cimoszewicz. Postanowiono przedłużyć trudną, acz nieuniknioną koalicję z PSL. Za czasów Cimoszewicza SLD zaczęło pracować nad niezbędnymi dla kraju reformami. Wiele proponowanych zmian natknęło się jednak na zdecydowany sprzeciw PSL, stąd też np. zaniechano reformy szkolnictwa i administracji. Uchwalono natomiast ustawę o ochronie zdrowia (wprowadzającą kasy chorych) oraz reformę centrum administracyjnego rządu.

SLD miało też swój udział w uchwaleniu pierwszej konstytucji po upadku PRL, która została zaakceptowana w referendum w maju 1997 roku.

Inercji w polityce reform towarzyszyły w owym okresie ostre spory światopoglądowe, dotyczące szczególnie zawartego przez rząd Hanny Suchockiej konkordatu, któremu to dokumentowi SLD się zdecydowanie sprzeciwiało. Duże kontrowersje wzbudziła też uchwalona głosami SLD i Unii Pracy liberalna (według prawicy) ustawa aborcyjna, której zgodność z konstytucją zakwestionował Trybunał Konstytucyjny. Podobne emocje budziła poruszana przez ministra Wiatra kwestia wychowania seksualnego w szkołach oraz proponowana likwidacja ocen z religii na świadectwach szkolnych.

W wyborach z 21 września 1997 SLD wyprzedziła Akcja Wyborcza Solidarność, choć lewica zanotowała znaczny w porównaniu z 1993 rokiem przyrost głosów. Na skutek jednak niskiego wyniku PSL niemożliwa stała się kontynuacja dotychczasowej koalicji. Zainteresowania aliansem z SLD nie wykazywała też Unia Wolności. W tej sytuacji partia musiała przejść do opozycji.

Na grudniowym kongresie SdRP w 1997 roku Leszek Miller zamienił dotychczasowego szefa partii Józefa Oleksego.

We wrześniu 1997 minister finansów Marek Belka umorzył dług partii wobec skarbu państwa w wysokości około 4,5 mln złotych.