Spencer Compton, 1. hrabia Wilmington

Z Wikipedii

Spencer Compton, 1. hrabia Wilmington ur. ok. 1673 w Compton Wynates zm. 2 lipca 1743 w Londynie
Premier Wielkiej Brytanii
Okres urzędowania	od 16 lutego 1742 do 11 lutego 1743
Przynależność polityczna	Wigowie
Poprzednik	Robert Walpole
Następca	Henry Pelham

Spencer Compton 1. Earl Wilmington (ok. 1674-1743) – premier Wielkiej Brytanii od 16 lutego 1742 do 2 lipca 1743.

Spencer Compton urodził się w Compton Wynyates, w hrabstwie Warwick w 1674 roku. Przejął po Walpole'u urząd premiera. Jego władza jako szefa rządu była raczej nominalna, był on bowiem marionetką w reku Lorda Cartereta, sekretarza stanu północnego departamentu.

[edytuj] Biografia

Compton był trzecim synem Jamesa Spencera Comptona, 3. Earla Northampton. Naukę odebrał w St Paul's School i oksfordzkim Trinity College. W 1698 roku wszedł do parlamentu z okręgu Eye w Suffolk. Mimo że rodzina miała tradycje torysowskie, Compton przeszedł do wigów po kłótni ze swym bratem, George'em. W parlamencie rozpoczął współpracę i nawiązał przyjaźń z Walpole'm, która przetrwała czterdzieści lat.

W 1707 otrzymał pierwszy urząd Paymaster of Pensions, które to stanowisko dzierżył przez sześć lat mimo przejęcia władzy przez torysów w 1710 roku. Uważa się, że torysi chcieli utrzymać w ten sposób przyjaźń jego torysowskiej rodziny. W 1713 Compton znów wszedł do parlamentu z okręgu East Grinstead, i kiedy w 1715 wigowie odzyskali władzę, miał nadzieję na wysoki urząd, zawiódł się jednak. Został zaledwie skarbnikiem następcy tronu. Nieco później jednak spotkał go zaszczyt jednogłośnej elekcji na speakera Izby Gmin Izby Gmin. Był nim od 1715 do 1727. Podczas wigowskiej schizmy z 1717 z roku poparł Walpole'a i Charlesa Townshenda przeciw starszym wigom (James Stanhope, Sunderland). Mimo przejścia do opozycji utrzymał w swym ręku urzędy do 1720 roku, kiedy schizma zakończyła się.

Compton jako speaker odpowiedział kiedyś jednemu z posłów, narzekającemu, że przerwano mu podczas przemowy w Izbie: "No sir, you have a right to speak, but the House have a right to judge whether they will hear you." (Nie, ma pan prawo mówić, ale Izba ma prawo osądzić, czy pana wysłucha.)

Walpole został premierem w 1721 i jego kariera była wówczas związana z karierą Comptona, lecz w 1727 roku królem został Jerzy II, mający zadawnione pretensje do Walpole'a, że ten doprowadził do zgody między obecnym królem a jego ojcem Jerzym I w 1721 roku. W 1725 roku Compton wszedł do rządu, lecz w obliczu obietnic Jerzego II, by zmienić premiera, Walpole zaczął trzymać Comptona na dystans. W końcu przedstawił o wiele korzystniejszą dla dworu wersję funduszy na utrzymanie pary królewskiej niż Compton. Walpole posiadał też przyjaźń królowej Karoliny z Ansbach. Na krótko Compton, forsowany przez nowego króla, objął ster rządu, lecz nie radził sobie z obowiązkami i musiał pomagać mu Walpole. To oraz królowa ostatecznie przekonały króla o bezsensowności dalszego forsowania Comptona na premiera. Robert Walpole podniósł go do godności para, by osłodzić mu porażkę, i by nie przeszkadzał mu on w Izbie Gmin (Baron Wilmington w 1728 a w 1730 Earl of Wilmington i wicehrabia Pevensey). Wilmington zbliżał się coraz bardziej do wigowskich oponentów premiera-wiga, lecz w parlamencie w zasadzie dostosowywał się do punktu widzenia rządu. Wilmington był zaangażowany w stworzenie słynnego przytułku Foundling Hospital w 1739 roku. Założenie tego ośrodka wywołało modę na filantropię wśród polityków brytyjskich, która trwa do dziś.

W styczniu 1742 roku zastąpił Walpole'a jako Lord Skarbnik (First Lord of the Treasury) i tytularny szef gabinetu, w którym główną rolę odgrywał Lord Carteret. Wilmington podupadł na zdrowiu, więc zaczęto podejmować niektóre rządowe decyzje bez konsultacji z nim. Pozostał jednak u władzy do śmierci, po której premierem został Henry Pelham. Śmierć Comptona pociągnęła za sobą wygaśnięcie wszystkich jego tytułów, ponieważ nie miał potomków.

Dwa miasta o nazwie Wilmington w stanach: Karolina Północna i Delaware są nazwane na jego cześć.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Find-A-Grave profile for Spencer Compton, 1st Earl of Wilmington
• o Wilmingtonie na linku DowningStreet 10