Robert Walpole

Z Wikipedii

Sir Robert Walpole ur. 26 sierpnia 1676 w Houghton Hall zm. 18 marca 1745 w Londynie
Premier Wielkiej Brytanii
Okres urzędowania	od 4 kwietnia 1721 do 11 lutego 1742
Przynależność polityczna	Wigowie
Poprzednik	uważany za pierwszego nowoczesnego premiera
Następca	Spencer Compton, 1. hrabia Wilmington

Robert Walpole, 1. Earl of Orford (ur. 26 sierpnia 1676 w Houghton Hall, Norfolk, zm. 18 marca 1745 w Londynie) – angielski polityk.

Horatio Walpole, 1. baron Walpole of Wolterton to o dwa lata młodszy brat "premiera", słynny pisarz Horace Walpole, 4. hrabia Orford, jego najmłodszym synem.

Od 1701 poseł wigów do Izby Gmin, w latach 1721-1742 był pierwszym lordem skarbu i kanclerzem – premierem Anglii w nowoczesnym znaczeniu tego słowa. Jego rządy odznaczały się porządkiem w skarbie, rozwojem gospodarki i kolonii, unikaniem konfliktów zewnętrznych. Walpole opanował parlament drogą systematycznych przekupstw. Od tej metody zdobywania głosów w parlamencie premierzy odeszli dopiero pod koniec XVIII wieku, w czasie kadencji lorda Shelbourne.

Ten rodzaj rządzenia (być może jedyny umożliwiający utrwalenie politycznego wpływu rządów) przychylnie opisywał wielki filozof angielski pochodzenia holenderskiego Bernard de Mandeville w swym dziele Privat Vices Publick Benefits, polemizując z lordem Shaftesbury broniącym bardziej "ciasnej" moralności w rządzeniu.

Spis treści 1 1676-1700 Ród Walpole 2 1701-1720 Start w polityce 3 1721-1730 4 1730-1742 5 1742-1745 6 Ciekawostki 7 Zobacz też 8 Źródła 9 Bibliografia 10 Linki zewnętrzne

[edytuj] 1676-1700 Ród Walpole

Walpole urodził się w 1676 roku w rodzinie, która zyskała na znaczeniu już w trakcie XIII wieku. Ojciec Walpole'a, Robert Walpole senior, dobrze gospodarował swoimi dobrami w Houghton Hall, interesując się holenderskimi nowinkami agrotechnicznymi.

Walpole junior miał dwóch braci, którzy z pewnością byliby preferowani jako ci przeznaczeni do kariery politycznej, gdyby nie ich przedwczesna śmierć. W 1700 roku Walpole poślubił córkę bałtyckiego handlarza Catherine Shorter (zm. 1737).

Walpole i Catherine Shorter mieli sześcioro dzieci:

• Robert Walpole, 2. hrabia Orford (1701-31 III 1751), który poślubił Margaret Rolle.
• Katherine Walpole, (13 V 1703-22 X 1722), która zmarła nie wyszedłszy za mąż.
• Horatio Walpole (1704-24 VII 1704), zmarły jako niemowlę.
• Mary Walpole (ok. 1705-2 stycznia 1732), poślubiła potem George'a Cholmondeley, 3. hrabiego Cholmondeley
• Horace Walpole, 4. hrabia Orford (ur. 1717) przyszły wielki pisarz i nieudany polityk.
• Edward Walpole (urodzony przed 1720 (data dokładna nieznana).

Po śmierci Catherine Shorter, druga żoną Walpole'a została dawna kochanka Maria Skerrett, która niestety zmarła w 1738 roku przy porodzie.

[edytuj] 1701-1720 Start w polityce

W 1701 roku Walpole wszedł do parlamentu, gdzie szybko dał się poznać jako świetny mówca i zwolennik wigowskiej tolerancji religijnej. W 1705 roku został członkiem brytyjskiej Rady Admiralicji Council of Admirality, gdzie laughing admiral, jak go odtąd nazywano (z powodu pogodnego usposobienia), odpowiadał za zaopatrzenie wojsk walczących w Hiszpanii przeciw Francuzom w czasie wojny o sukcesję hiszpańską (1702-1713/1714).

Walpole musiał zrezygnować ze stanowisk w 1710, gdy Torysi (Earl Oxfordu Robert Harley i Henry St John, 1. wicehrabia Bolingbroke, przejęli je z woli zniechęconej do przedłużającej się wojny królowej Anny Stuart.

Wigowie wraz z Walpolem poparli sukcesję hanowerską w 1714 Jerzego I i powrócili do władzy. Rozpoczął się wyścig "starych" (James Stanhope, 1. hrabia Stanhope, Charles Spencer, 3. hrabia Sunderland i "młodych" wigów (Walpole i jego szwagier Charles Townshend). Stanhope'owi udało się nastawić króla przeciw "młodym wigom", ale wkrótce spotkała go śmierć (1721). Porywczy i arogancki Charles Spencer, 3. hrabia Sunderland przeżył go o rok. W tych trudnych latach Townshend i Walpole skupili się wokół opozycji konstruowanej wokół dworu prześladowanego przez ojca księcia Walii (przyszłego Jerzego II).

[edytuj] 1721-1730

Od 1721 do 1730 szwagrowie rządzili wspólnie, a Walpole nie wtrącał się do kierowanych przez Townshenda spraw zagranicznych. Ze względu na niebezpieczne antyaustriackie pomysły Townshenda doszło między nimi do konfliktu (1729 r.) i do dymisji Townshenda (1730 r.).

[edytuj] 1730-1742

Gdy wybuchła wojna o sukcesję polską w 1733 roku, Walpole musiał uzyc całego swego wpływu na króla by odwieść go od udziału w konflikcie. Pomogła mu w tym królowa Karolina z Ansbachu przyjaciółka premiera, której premier rzekł w 1734 roku: "... w tym roku zginęło na frontach 50.000 żołnierzy, lecz ani jeden Anglik...". Dobrym pretekstem do zachowania pokoju było ogłoszenie neutralności przez najbliższego sojusznika Brytyjczyków – Holandię.

W roku 1732 król Jerzy II Hanowerski podarował Walpole'owi 10 Downing Street oraz "dom na tyłach" w dowód uznania za jego służbę dla państwa. Walpole przyjął podarunek, ale pod warunkiem, że będzie to dar dla urzędu Pierwszego Lorda Skarbu, a nie dla niego samego. Król wyraził zgodę i od tego czasu lokatorem i "właścicielem" posesji zostawał każdy następny Pierwszy Lord Skarbu. W roku 1732 Walpole zlecił architektowi Williamowi Kent połączenie budynków w jedną całość. W ten sposób powstał potężny gmach, który znamy jako 10 Downing Street.

Walpole był mistrzem polityki wewnętrznej i utalentowanym ekonomistą, a w polityce zagranicznej pacyfistą, aż do 1739 roku, kiedy to pod naciskiem opinii publicznej rząd Walpole'a wypowiedział wojnę Hiszpanii w 1739 i Francji w 1741. Rządy Walpole'a były dość popularne, jednak popularność tę osłabiły nieudane próby wprowadzenia akcyzy na niektóre artykuły. W zamyśle Walpole'a akcyza miała z czasem całkowicie zastąpić podatek gruntowy (land tax). Walpole zawsze opowiadał się za przyjaźnią z Francją, rządzoną wówczas przez równie pokojowo i oszczędnie nastawionego kardynała Fleury'ego. W lutym 1742 roku Walpole musiał ustąpić z zajmowanych urzędów.

[edytuj] 1742-1745

Od 1743 roku Walpole zasypywał Henrego Pelhama powodzią listów zawierających cenne rady dotyczące spraw królestwa. W listopadzie 1744 roku John Carteret stracił swe stanowisko sekretarza stanu, gdy król zorientował się, że jego obietnice są bez pokrycia. Carteret wykorzystywał przez dwa lata słabość Króla Jerzego II do wojaczki i pomagania żywiołowi niemieckiemu, a zwłaszcza cesarzowej Marii Teresie. Przez cały ten czas Walpole doradzał braciom Pelham cierpliwość wobec takich pomysłów Cartereta by płacić hanowerskim oddziałom brytyjskimi pieniędzmi.

W okresie 1742-1744 Walpole rzadko bywał w Londynie, spędzając czas w Houghton Hall. Jego głos wsparcia dla Pelhama w 1744 roku, który doprowadził do zwolnienia Cartereta był jego ostatnią interwencja w sprawy państwowe. Od początku 1745 roku Walpole poważnie zachorował z powodu kamieni nerkowych i krwotoków wewnętrznych. Przyjmował stałe dawki opium, by uśmierzyć ból, lecz lekarze czynili więcej złego niż dobrego i tak minister żył jeszcze tylko kilka tygodni, dzięki silnemu organizmowi, po czym zmarł 18 marca 1745 w swym londyńskim domu.

[edytuj] Ciekawostki

Walpole uchodzi za twórcę i pomysłodawcę funduszu amortyzacyjnego. Robert Walpole był człowiekiem niezwykle pogodnym. Mawiał: gdy wieczorem udaję się na spoczynek, zdejmuję wraz z ubraniem wszystkie moje troski.

Za szwedzkiego Walpole'a uchodzi Arvid Horn.

[edytuj] Zobacz też

• premierzy Wielkiej Brytanii
• Wielka Brytania w XVIII wieku
• Portal:XVIII wiek

[edytuj] Źródła

• Jeremy Black, Walpole in Power. Stroud: Sutton Publishing 2001.
• Basil Williams, The Whig Supremacy 1714-1760, Oxford Clarendon Press 1939.
• Piotr Napierała, Sir Robert Walpole (1676-1745) – twórca brytyjskiej potęgi, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2008.
• en. wiki

[edytuj] Bibliografia

• Jeremy Black, Walpole in Power. Stroud: Sutton Publishing 2001.
• Harry T. Dickinson, Walpole and the Whig Supremacy. London: English Universities Press 1973.
• Brian W. Hill, Sir Robert Walpole: "Sole and Prime Minister." London: Hamish Hamilton 1989.
• John Morley, Walpole. London: Macmillan and Co 1889.
• John Harold Plumb, Sir Robert Walpole. (2 volumes). London: Cresset Press 1956-1960.
• John Harold Plumb, The Growth of Political Stability in England 1675–1725. London: Macmillan and Co 1967.
• Basil Williams, The Whig Supremacy 1714-1760, Oxford Clarendon Press 1939.
• Piotr Napierała, Sir Robert Walpole (1676-1745) – twórca brytyjskiej potęgi, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2008.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• More about Sir Robert Walpole on the Downing Street website.
• http://www.efamilytree.net