Stanisław Bełch
Z Wikipedii
| Stanisław Bełch | |
| Data i miejsce urodzenia | 13 stycznia 1904 Różanka |
| Data i miejsce śmierci | 3 czerwca 1989 Korczyna |
| Święcenia | 29 czerwca 1928 |
Ks. dr Stanisław Bełch (ur. 13 stycznia 1904, zm. 3 czerwca 1989) - kapelan WP we Francji i Anglii, ochotnik wojny 1918 i 1920, Generalny Sekretarz Katolickiego Stowarzyszenia Mężów i Asystent Chrześcijańskich Związków Zawodowych, wydawca, tłumacz i autor wielu książek.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodzony w Różance, k. Strzyżowa, w wielodzietnej rodzinie chłopskiej, która w 1910 r. przeniosła się do Sobniowa. Rodzice jego: Izydor i Teresa Strzępek, mieli dziewięcioro dzieci: pięciu chłopców i czworo dziewcząt. Jedna z nich: jako zakonnica, była przez dziesiątki lat na misjach w Afryce. Tylko jeden z chłopców ożenił się, pozostali obrali stan duchowny: Andrzej – Michalita, ks.Józef, Franciszek – Dominikanin.
Jan i Stanisław brali udział jako legioniści w wojnie w 1918 r. i w 1920r.
Stanisław gimnazjum ukończył w Jaśle w 1924 r. Wstąpił do Seminarium Duchownego w Przemyślu. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 czerwca 1928 r.
[edytuj] Działalność duszpasterska
Był wikariuszem w Jasienicy Rosielnej, potem w katedrze w Przemyślu, gdzie m.in. prowadził Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Chrześcijański Związek Zawodowy i harcerstwo. Był katechetą w Dobromilu i Sokołowie Młp.
Został wikariuszem w Krośnie. Tu zorganizował Związek Zawodowy "Praca Polska". Był administratorem parafii Wrocanka k. Krosna. W 1939 r. został Generalnym Sekretarzem Katolickiego Stowarzyszenia Mężów i Asystentem Chrześcijańskich Związków Zawodowych. Zaangażował się w działalność harcerską w randze podharcmistrza.
W 1939 r. wyjechał do Rzymu, na studia na Papieskim Uniwersytecie "Angelicum".
W czasie II wojny światowej 10 stycznia 1940 r. biskup polowy ks. Józef Gawlina powołał go na Kapelana Wojska Polskiego we Francji. Po jej kapitulacji ewakuował się wraz z wojskiem 25 czerwca 1940 r. do Szkocji, a potem do Londynu.
Dla przeciwstawienia się antykatolickiej propagandzie nawiązał w lipcu 1940 r. współpracę z angielskim drukarzem katolickim Frankiem Mildnerem i zaczął wydawać tygodnik "Jestem Polakiem" pod redakcją dr. Jerzego Pańciewicza.
Utworzył w Londynie Katolicki Fundusz Wydawniczy. Wydawał; m.in. Pismo Święte i polskie przekłady encyklik papieskich oraz dziesiątki tysięcy modlitewników, które za pośrednictwem Międzynarodowego Czerwonego Krzyża dostarczał do obozów jenieckich w Niemczech i ZSRR. W wydawnictwa o tematyce religijnej zaopatrywał żołnierzy polskich na Wschodzie, a także okupowany kraj. Łącznie do roku 1946 wydał 74 książki i broszury.
Przeciwstawiał się obrażaniu czci Patrona Polski św. Stanisława Biskupa i stanął w obronie Ojca Świętego Piusa XII. Poruszył ją w rozprawce pt. "Stolica Apostolska a Polska". Przetłumaczył na język polski i wydał Jana Długosza "Żywot św. Stanisława, Biskupa". Na 900 - lecie śmierci św. Stanisława opracował źródłowo i krytycznie oraz wydał monumentalne dzieło "Święty Stanisław- Biskup - Męczennik -Patron Polaków".
Ks. Stanisława Bełch w Anglii został mianowany w 1945 r. Kapelanem Młodzieży Akademickiej, i założył Hospicjum św. Stanisława w Londynie /ośrodek duszpasterski/, oraz dom dla studentów wraz z kaplicą i stołówką.
W Anglii zainicjował założenie dla dziewcząt szkoły średniej z internatem w Pitsford. Taką samą szkołę dla chłopców założył w Fawley Court. Dla edukacji duchowej starszego pokolenia założył Koło im. św. Stanisława, a dla kształcenia intelektualnego Koło Tomistyczne, na którym wykładał Sumę teologiczną.
W 1947 r. utworzył Fundację Veritas, a zarejestrowany na siebie Katolicki Fundusz Wydawniczy przekazał Katolickiemu Ośrodkowi Wydawniczemu Veritas. Założył Polskie Katolickie Stowarzyszenie Uniwersyteckie Veritas, które weszło do międzynarodowej organizacji uniwersyteckiej "Pax Romana".
Od 1948 r. rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Nordham (Nowy Jork) i uzyskał dyplom magisterski za pracę "Jan Długosz jako historyk".
Od 1950 r. wykładał etykę św. Tomasza z Akwinu na Uniwersytecie Notre Dame (Indiana) i równocześnie studiował socjologię międzynarodową.
W 1957 r. na wezwanie ks. bpa J. Gawliny wrócił do Londynu. Nadal prowadził duszpasterstwo akademickie, wyszukiwał i studiował dzieła Pawła Włodkowica, które opracował w dziele w języku angielskim pt. "Paulus Vladimiri and hic doctrine concerning international law politics" /wyd. 1965 r./. Na podstawie; I rozdziału tego dzieła uzyskał doktorat na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie /1959 - 1960/.
Ks. bp J. Gawlina powołał go na eksperta soborowego i zlecił mu opracowanie "Doktryny Pawła Włodkowica", podającej katolickie zasady współżycia narodów, którą następnie wręczył wszystkim Ojcom Soboru.
W 1961 r. ks. Stanisław Bełch został odznaczony szambelanią papieską.
W 1962 r. rozpoczął przetłumaczenia na język polski I wydania "Sumy teologicznej" św. Tomasza z Akwinu w 34 tomach. Sam przetłumaczył trzy tomy. Był kierownikiem i redaktorem tego wydania. Podjął też starania o fundusze i udało mu się wydrukować dodatkowo 1200 egzemplarzy, przeznaczonych bezpłatnie dla Kościoła w Polsce. Wydanie "Sumy" zakończyło się w 1986 r.
W 1986 r. ks. Stanisław Bełch zamieszkał na zaproszenie ks. Pawła Jasińskiego w Fawley Court /k. Londynu/ w Szkole Księży Marianów, gdzie nauczał historii Kościoła.
Do Polski wrócił w 1987 r. i zamieszkał w Domu Księży Emerytów w Korczynie k. Krosna
Zmarł 3 czerwca 1989 r. Pogrzeb odbył się w kaplicy w Sobniowie. Mszy św. koncelebrowanej przewodniczył ks. bp Ignacy Tokarczuk, a homilię wygłosił ks. abp Jerzy Ablewicz, w której powiedział, m. in.: "Był to kapłan, który pracował nad sobą i nad swoją świętością.... Trzeba dzisiaj oddać cześć jego wiedzy, ale trzeba równocześnie uświadomić sobie, że to była wiedza świętych, to była wiedza na usługach miłości Boga i ludzi, to znaczy świętości".
[edytuj] Bibliografia
- Wspomnienie o śp. ks. prałacie doktorze Stanisławie Bełchu, Podharcmistrzu Harcerstwa Polskiego, Ochotniku Wojny 1920, Kapelanie Wojska Polskiego we Francji i Anglii, Działaczu na emigracji w Anglii, Publicyście, Wydawcy, Uczonym, Pisarzu, Redaktorze I Wydania Polskiego Przekładu Sumy Teologicznej św. Tomasza z Akwinu, Kawalerze Medalu Thomista esse auso, Korczyna 1990, s. 136
- Krytyczne uwagi do artykułu Z.S. Siemaszki: "Ks. Stanisław Bełch" w Duszpaszterz Polski Zagranicą, Rok XLIII (1992) Nr 4/182, październik – listopad – grudzień, Roma. Korczyna 19 XI 1992, s. 19 i poprawione 15 II 1993, s. 17
