Stanisław Hadyna

Z Wikipedii

Stanisław Hadyna (ur. 25 września 1919 roku w Karpętnej, na Śląsku Cieszyńskim, zm. 1 stycznia 1999 roku w Krakowie) - polski kompozytor, dyrygent, muzykolog i pisarz. Założyciel i wieloletni kierownik artystyczny Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk".

Spis treści 1 Biografia 2 Kompozycje 3 Najbardziej znane pieśni Stanisława Hadyny 4 Dzieła literackie 5 Bibliografia

[edytuj] Biografia

Był synem Jerzego Hadyny, nauczyciela muzyki, kompozytora oraz zbieracza pieśni ludowych, i Emilii z d. Pilch. Urodził się wprawdzie na Zaolziu, lecz jego przodkowie pochodzili z Wisły. Ukończył Gimnazjum Klasyczne im. A. Osuchowskiego w Cieszynie.

Studiował w Cieszynie w Instytucie Muzycznym im. Ignacego Paderewskiego, a po roku 1946 kompozycję u L. Różyckiego i dyrygenturę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach. Po zakończeniu II wojnie światowej pracował w Liceum Ogólnokształcącym w Wiśle, później był kierownikiem Wydziału Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Cieszynie. W latach 1947 - 1953 był dyrektorem Biura Okręgu Związku Zawodowego Muzyków PRL oraz dyrektorem Biura Koncertowego. W 1953 r. zorganizował Państwowy Zespół Pieśni i Tańca Śląsk z siedzibą w koszęcińskim zamku. Zespołem kierował w latach 1953–1968.

W roku 1968 Hadyna został "odsunięty" od funkcji dyrektora naczelnego zespołu, chociaż formalnie pełnił w nim funkcję kierownika artystycznego do 1973 roku. Zamieszkał w Krakowie i zajął się komponowaniem i pracą pisarską. Ponownie kierował "Śląskiem" od 1 marca 1990 r. do chwili śmierci 1 stycznia 1999 r. Na stoku góry Bukowej w Wiśle miał dom, do którego chętnie wracał po trudach artystycznych wojaży. Został pochowany na starym cmentarzu ewangelickim na Groniczku . Pośmiertnie otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Wisła .

[edytuj] Kompozycje

Hadyna komponował m.in. utwory skrzypcowe, fortepianowe; wśród ważniejszych kompozycji znajdują się kantaty, poemat symfoniczno-baletowy Wiosna, 250 pieśni chóralnych i solowych, 14 kolęd, 13 pieśni pasyjnych, a poza tym muzyka baletowa, teatralna i filmowa.

[edytuj] Najbardziej znane pieśni Stanisława Hadyny

• Helokanie,
• Ondraszek,
• Karolinka,
• Starzyk,
• Szła dzieweczka,
• Hej tam w dolinie ,
• Gdybym to ja miała.

[edytuj] Dzieła literackie

• Niezatarte ślady (Katowice 1960) (zbiór nowel) - na podstawie tytułowej noweli Aleksander Ford zrealizował film Młodość Szopena
• Na podbój kontynentu (Warszawa 1964) (zbiór reportaży),
• W słońcu Hellady (Warszawa 1968) (zbiór reportaży),
• Pod niebem Allacha (Katowice 1969) (zbiór reportaży),
• Błogosławieni pokój czyniący (1969) (dramat),
• Zdruzgotane sny (1972) (dramat),
• Droga do hymnu (Warszawa 1976) (studium),
• Deklaracja 76 (1977) (dramat),
• Gdzie niebo z ziemią graniczy (1981) - o dzieciństwie na Śląsku Cieszyńskim.

Za dramat o Gandhim "Blessed Are the Peacemakers" otrzymał II Nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Teatralnym UNESCO (1969).

Obecnie Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" nosi imię Stanisława Hadyny. 1 lipca 2006 roku przed siedzibą zespołu kompozytorowi postawiony został pomnik.

[edytuj] Bibliografia

• Baron Emil, Nauczyciele w muzycznym życiu regionu cieszyńskiego, (w:) Nauczyciele w środowisku cieszyńskim, Cieszyn 1979, s. 56.
• Miękina Leon, Znów minie wiek... Antologia literatury nadolziańskiej, Cieszyn 2001, s. 354-355.
• Myrcik Jan, Pół wieku "Śląska". Zarys monograficzny Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk", Ośrodek Kultury i Edukacji Regionalnej w Koszęcinie, Koszęcin 2004 ISBN 83-909233-9-4