Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk"
Z Wikipedii
Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" im. Stanisława Hadyny – jeden z największych polskich zespołów folklorystycznych założony 1 lipca 1953 r. przez Stanisława Hadynę. Siedziba zespołu mieści się w zamku w Koszęcinie koło Lublińca.
Spis treści |
[edytuj] Historia zespołu
Nazwa zespołu wpierw brzmiała Państwowy Ludowy Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" i był to w momencie założenia jeden z dwóch państwowych zespołów o takim charakterze w Polsce. Drugim było "Mazowsze". W pierwszym okresie w latach 1953 - 1957 liczył on ponad stu chórzystów i tancerzy. Większość z nich nie była profesjonalistami i nie miała wcześniej związków z szerszą edukacją muzyczną. W założeniach zespół miał liczyć prawie 300 osób - 140 w chórze, 60 w balecie i 80 w orkiestrze. Osiągnął on jednak tylko połowę z zakładanej liczby artystów. Ponad połowa osób miała wykształcenie podstawowe, niewielka część ukończoną szkołę średnią.
Stanisław Hadyna został oficjalnie powołany na kierownika artystycznego zespołu jeszcze w marcu 1953 roku. Towarzysząca mu przez szereg lat Elwira Kamińska otrzymała stanowisko choreografa. Teksty do wielu utworów pisane były natomiast przez Zdzisława Pyzika. Premiera odbyła się 16 października 1954 roku w Teatrze Śląskim w Katowicach. Pierwszy oficjalny występ Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" odbył się 6 listopada 1954 w Warszawie w Hali Mirowskiej z okazji 37 rocznicy rewolucji październikowej. Wcześniej odbył się nieoficjalny koncert w katowickim parku Kościuszki, natomiast jeszcze wcześniej odbyły się dwa zamknięte koncerty dla delegatów Stalinogrodzkiej Konferencji PZPR oraz dla Zespołu Pieśni i Tańca Chińskiej Armii Narodowo - Wyzwoleńczej.
Zespół początkowo prezentował folklor śląski, w szczególności tańce i pieśni odnoszące się do Górnego Śląska, ziemi cieszyńskiej i Beskidów. Później wykonywał także inne polskie pieśni i tańce, w tym związane z folklorem małopolskim czy kujawskim. Obecnie w repertuarze zespołu znajdują się również pieśni i tańce wszystkich polskich regionów a nawet opery, oratoria i muzyka sakralna.
Latem przez zespół organizowana jest letnia szkoła tańca. Corocznie także na początku lata odbywa się Święto "Śląska", podczas którego zespół obchodzi swe kolejne urodziny, a poza nim prezentują się także inne zespoły folklorystyczne, jak również rockowe i popowe. Imprezie, która trwa trzy dni towarzyszy piknik na terenie koszęcińskiego parku.
Z zespołem współpracowały też takie osoby jak Wojciech Kilar, Ireneusz Łojewski, Czesław Płaczek czy Ryszard Pierzchała.
Od 2001 roku przy zespole działa Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej, które od 2005 roku wydaje kwartalnik Bliżej "Śląska".
[edytuj] Dyskografia
[edytuj] Płyty winylowe
[edytuj] Śląsk The Polish Song and Dance Ensemble vol. 1
Muza - SX 182
- Pieśń o Wiśle (2:23)
- Jeszcze jeden mazur (2:05)
- Szła dzieweczka (1:51)
- Dzióbka dej (1:11)
- Była babuleńka (3:36)
- Pasała wołki (3:15)
- Uśnij że mi uśnij (5:01)
- Karlik (0:57)
- Od Siewierza (2:27)
- Rzemieniorz (3:13)
- Starzyk (5:32)
- Zalotnice i swat (3:45)
- Nie chodź do miasteczka (2:37)
- Piekła baba chleb (1:03)
[edytuj] Śląsk The Polish Song and Dance Ensemble vol. 9 na 25-lecie
Muza - SX 1781
- Helokanie (3:32)
- Od Siewierza (2:19)
- Na polu krzak (1:26)
- Pod moim okienkiem (4:01)
- Odwiązała mi się (2:18)
- Głęboka studzienka (4:03)
- Ondraszek (3:43)
- Sowa na gaju siada (2:08)
- Od Bytomia bita droga (1:37)
- Kogut(2:39)
- Ten dwudziesty pierwszy roczek (1:43)
- Maki wizja (3:24)
- Panie Michale (2:33)
[edytuj] Płyty kompaktowe
Śląsk od piosenki do piosenki Polskie Radio Poleca - PRCD 861
- Pieśń o Wiśle (2:20)
- Jeszcze jeden mazur (2:03)
- Była babuleńka (3:35)
- Pasała wołki (3:15)
- Uśnij że mi uśnij (5:05)
- Rzemieniorz (3:10)
- Starzyk (5:35)
- Zalotnice i swat (4:05)
- Ławeczka (3:20)
- Nie chodź do miasteczka (2:30)
- Ondraszek (4:00)
- Helokanie (3:50)
- Trojak (4:50)
- Gdybym to ja miała (3:30)
- Pod moim okienkiem (4:01)
[edytuj] Państwa, w których odbywały się koncerty "Śląska"
- Algieria,
- Australia - tournee w roku 1974
- Austria - tournee w latach 1976, 1997, 2001
- Belgia - tournee w latach 1956, 1973, 1975, 1986, 1987, 1989, 1994
- Bułgaria - tournee w latach 1962, 1971, 1977
- Chiny - tournee w latach 1965, 1999
- Czechosłowacja - tournee w latach: 1955, 1959, 1966, 1969, 1970, 1974, 1982, 1992
- Czechy - tournee w latach: 1998, 2001, 2003
- Dania - tournee w latach 1959, 1971
- Egipt,
- Finlandia - tournee w roku 1959
- Francja - tournee w latach 1956, 1971, 1973, 1975, co roku w latach 1980 - 1989, a także w latach 1992 - 1997
- Grecja - tournee w latach 1962, 1977
- Hiszpania - tournee w latach 1991, 1999
- Holandia - tournee w latach 1975, 1981, 1993, 2000
- Hongkong - tournee w roku 1965
- Izrael - tournee w roku 1966
- Japonia - tournee w roku 2002, 2004
- Jugosławia - tournee w roku 1965
- Kanada - tournee w latach 1959, 1974, 1978, 1982, 1984
- Korea Południowa,
- Korea Północna,
- Kuba - tournee w roku 1978
- Maroko - tournee w roku 2001
- Mongolia - tournee w roku 1965
- Meksyk - tournee w latach 1960, 1978
- Monako - tourne w roku 1967
- Niemcy (RFN) - tournee w latach 1973, 1975, 1980, 1981, 1984, 1985, 1986, 1997, 1998, 2000, 2002, 2003
- Niemiecka Republika Demokratyczna - tournee w latach 1956, 1961, 1963, 1969, 1970, 1971, 1972, 1976, 1977
- Norwegia - tournee w latach 1959, 1971
- Nowa Zelandia - tournee w roku 1974
- Rumunia - tournee w latach 1961, 1971, 1978
- Słowacja - tournee w latach 1998, 2001
- Szwajcaria - tournee w latach 1975, 1983
- Szwecja - tournee w latach 1959, 1971, 1976, 2002, 2003
- Tunezja,
- USA - tournee w latach 1959, 1960, 1974, 1978, 1985, 1989, 1998
- Watykan - tournee w roku 2000
- Węgry - tornee w latach 1961, 1972, 1979, 1984
- Wielka Brytania - tournee w latach 1961, 1964, 1994
- Włochy - tournee w latach 1965, 1966, 1967, 1972, 1973, 1983, 2001
- Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich - tournee w latach 1955, 1957, 1959, 1961, 1964, 1965, 1969, 1972, 1979, 1980, 1982,
[edytuj] Niektóre nagrody otrzymane przez "Śląsk"
- Śląska Nagroda Muzyczna i Artystyczna,
- Honorowy dyplom uznania Prezydenta USA,
- Dyplom uznania Ministra Kultury Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
- Srebrny medal Zasłużony Kulturze - "Gloria Artis" przyznany Dyrektorowi Artystycznemu Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk", Jerzemu Wójcikowi
- Złota Odznaka za Zasługi dla Województwa Śląskiego
Zespół przyznaje nagrodę Animus Silesiae, statuetkę w brązie przedstawiająca tańczącą parę artystów zespołu, nagradzającą artystów dbających o śląskie dziedzictwo. Pierwszym laureatem nagrody jest Wojciech Kilar. Od lat zespół przyznaje również nagrodę Mecenas Silesiae, którą honorowane są osoby życzliwe dla Zespołu, o szczególnych zasługach w sponsorowaniu i mecenacie.
Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" stara się o uzyskanie statusu narodowej instytucji kultury. Zabiega też o uzyskanie certyfikatu ISO (jako jedyna instytucja artystyczna w Polsce).
[edytuj] Bibliografia
- Jan Myrcik Pół wieku "Śląska". Zarys monograficzny Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk", Ośrodek Kultury i Edukacji Regionalnej w Koszęcinie, Koszęcin 2004 ISBN 83-909233-9-4
[edytuj] Zobacz też
- Zespół Pieśni i Tańca "Silesianie"