Stanisław Jan Jabłonowski

Z Wikipedii

Stanisław Jan Jabłonowski
Stanisław Jan Jabłonowski
Prus III
Data urodzenia	3 kwietnia 1634
Miejsce urodzenia	Łucza koło Jabłonowa
Data śmierci	3 kwietnia 1702
Miejsce śmierci	Lwów

Rodzina	Jabłonowscy
Rodzice	Jan Jabłonowski Anna z Ostroroga
Małżeństwo	Marianna Kazanowska
Dzieci	Jan Stanisław Jabłonowski, Jadwiga Teresa Jabłonowska, Anna Jabłonowska, Aleksander Jan Jabłonowski, Stanisław Karol Jabłonowski

Hetman Stanisław Jabłonowski na obrazie Piotra Michałowskiego

Stanisław Jan Jabłonowski herbu Prus III ( ur. 3 kwietnia 1634 w Łuczy koło Jabłonowa, zm. 3 kwietnia 1702 we Lwowie ) – hetman wielki koronny od 1683, hetman polny koronny od 1676, kasztelan krakowski od 1692, wojewoda ruski od 1664, oboźny wielki koronny od 1661, strażnik wielki koronny od 1660, wybitny polski dowódca.

Karierę wojskową rozpoczął w 1655 prowadząc walki z Moskwą i Kozakami. W 1657 brał udział w wojnie z Rakoczym. Później odznaczył się w czasie wojny szwedzkiej (1656), walcząc pod dowództwem Czarnieckiego. W 1659 walczył na Ukrainie pod rozkazami Stanisława "Rewery" Potockiego oraz Jerzego Sebastiana Lubomirskiego. W 1660 został strażnikiem wielkim koronnym, a w 1661 oboźnym wielkim koronnym. Od 1664 wojewoda ruski, w latach późniejszych walczył z Turkami i Tatarami pod wodzą Sobieskiego. Wziął udział w wojnie polsko-kozacko-tatarskiej 1666-1671, gdzie już wtedy Sobieski powierzał mu dowództwo nad częścią swych sił, jak w bitwach pod Podhajcami czy pod Kalnikiem.

W roku 1673 poprowadził szarżę polskiej husarii pod Chocimiem, w 1674 blokował garnizon turecki w Kamieńcu Podolskim, w 1675 bronił przed Turkami Złoczowa, w 1676 dowodził częścią armii polskiej pod Żurawnem. W bitwie pod Wiedniem w 1683 dowodził prawym skrzydłem. Dowodził także częścią armii pod Parkanami. Walczył na Bukowinie i Multanach.

Po elekcji Sobieskiego na króla polskiego stał się jego zażartym zwolennikiem. W roku 1676 został hetmanem polnym koronnym i odtąd trwał na straży płd.-wsch. kresów Polski. W 1683 sejm przyznał mu buławę hetmana wielkiego koronnego. Wcześniej jednak, bo już w 1681 wszedł czynnie w ówczesne życie polityczne, intrygując przeciw królowi Janowi III. Z tego powodu popadł z królem w zatarg, a wzajemnych niechęci nie zdołała zatrzeć nawet odsiecz wiedeńska, w której Jabłonowski wybitnie się odznaczył. W latach następnych brał udział we wszystkich walkach na rubieżach południowo-wschodnich. W 1684 wyprawiał się na Kamieniec Podolski, w 1685 dowodził nieudaną wyprawą na Bukowinę, w 1686 brał udział w wyprawie na Wołoszczyznę. W 1692 został kasztelanem krakowskim. W tym samym roku bez powodzenia oblegał Kamieniec Podolski. W 1694 wziął udział w bitwie pod Uścieczkiem z Tatarami oraz rozbił na drodze do Kamieńca Podolskiego konwój turecki. W 1695 wziął udział w rozgromieniu ostatniego najazdu Tatarów w bitwie pod Lwowem, za co Lwowianie uczcili hetmana pięknym pomnikiem. Na jego cześć jedną z głównych ulic Lwowa nazwano Wałami Hetmańskimi. Po śmierci króla Jana III Sobieskiego (1696) był kandydatem do ręki królowej i korony. W roku 1699 odebrał z rąk tureckich twierdzę kamieniecką, straconą za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

W swoim długim życiu odznaczył się dużą ofiarnością, przede wszystkim jako wojownik, który na potrzeby wojny i wojska nie szczędził własnych, nieraz bardzo dużych sum pieniężnych. Przez co cieszył się dużym powodzeniem.

Jego synem był Jan Stanisław Jabłonowski, a jego córka Anna, która wyszła za Rafała Leszczyńskiego, była matką króla Stanisława Leszczyńskiego.

[edytuj] Wywód przodków

4. Maciej Jabłonowski
	2. Jan Jabłonowski
5. Katarzyna Kłomnicka
		1. Stanisław Jan Jabłonowski
6. Jan Ostroróg
	3. Anna z Ostroroga
7. Zofia księżniczka Zasławska